سهام شرکت‌ها ارزان شد/کاهش30 درصدی نسبت قیمت به درآمد بازار

یکی از متغیرهای بررسی وضعیت بازارهای سهام در مقاطع مختلف، میانگین نسبت قیمت به درآمد سهام شرکت‌ها یا همان P/E است که از طریق تقسیم قیمت هر سهم شرکت (Price) به پیش بینی سود و زیان هر سهم (EPS) ‌محاسبه می‌شود.

رشد یا کاهش این متغیر به عنوان یکی از نشانه های رکود یا رونق و به عبارتی گویای ارزان و گران بودن قیمت سهام شرکت‌های تفسیر می شود و روند آن برای بسیاری از فعالان و حتی مسئولان بورس اهمیت بالایی دارد. به طوری که اگر قیمت سهام شرکت ها بدون افزایش سودآوری رشد کند و میانگینP/E بازار با افزایش محسوسی روبرو شود، کارشناسان از شکل گیری حباب قیمتی سخن می گویند و برعکس زمانی که این نسبت به ارقام پایینی و مثلا" 4 تا 5 و گاه 6 مرتبه برسد صاحب نظران رای به ارزان بودن سهام شرکت ها داده و از رسیدن قیمت ها به کمتر از ارزش ذاتی حرف می زنند.

*از کمترین و بیشترین P/E بازار تا رقص و حذف حباب ها 

براساس این گزارش، رکود شدید و افت روزانه قیمت سهام اکثر شرکت ها در سال87 و کاهش سود آوری شرکت‌های مرتبط با بحران‌های جهانی،میانگین نسبت P/E بازار را در فروردین 88 به پایین حد ممکن یعنی 3.8 مرتبه رساند. بورس اوراق بهادار بعد از رونق کم سابقه سال 89 آن هم با میانگین بازدهی85 درصدی،سال پیش را با وضعیتی متفاوت و با میانگین سود سهام 9 درصدی به پایان برد،اما در هفته های اول سال 90 و با رشد قیمت هر سهم اکثر شرکت های بزرگ،میانگینP/E به بیش از 9 مرتبه رسید تا برخی از کارشناسان از تشکیل حباب قیمتی به دلیل رشد بی جهت بهای اکثر سهام و عدم توجیه P/E بیش از 9 مرتبه ای به دلیل نداشتن سابقه و معقول بودن نسبت های 4 تا 6 مرتبه ایی برای بازار سهام کشور سخن بگویند.

بعد از این موضع گیری ها (که موجب نگرانی برخی سرمایه گذاران هم شد)، بروز وقایعی پیش بینی نشده برون سازمانی متعدد موجب شد تا با ریزش قیمت سهام اکثر شرکت های بزرگ، نسبت P/E بازار هم از 9.01 مرتبه اول سال به 6.05 مرتبه در پایان سال کاهش یابد تا نه تنها دیگر خبری از رقص حباب ها نباشد بلکه سهام برخی شرکت ها مانند خودرویی ها به کمترین حد ممکن در سال گذشته برسد.

هر چند روند منفی سهام و افت متغیرها در روزهای آغازین سال جدید قطع شد و برخی امیدها به احیای دوباره با افزایش شاخص به بیش از 27 هزار واحد زنده شد اما باز به دلایل برون سازمانی و پابرجا بودن ابهاماتی مهم مانند زمان اجرای مرحله دوم هدفمند سازی یارانه ها و نهایی نشدن نرخ ارز در بودجه 91 موجب شد تا نه تنها خبری از رشد قیمت ها و افزایش نسبت P/E در سال جاری نباشد بلکه با کاهش هم به ثبت برسد.

*کاهش30درصدی نسبت قیمت به درآمد بازار

بررسی های فارس از آخرین وضعیت نسبت P/E در پایان ماه گذشته نشان می دهد این متغیر مهم نسبت به اردیبشهت 90 (با 8.69 مرتبه) با 30 درصد افت به 6.03 مرتبه رسیده تا حکایت از ارزان بودن سهام اغلب شرکت ها داشته باشد. این آمار در حالی به ثبت رسیده که با در نظر گرفتن تجربه سال های گذشته و روال سنتی بازار در چنین ماه هایی که به فصل مجامع نزدیک تر می شویم ، باید سهام شرکت های ارزنده و آینده دار شاهد رشد قیمت می بودند اما به دلیل حاکمیت جو روانی منفی ، چنین رویدادی حداقل در دو ماه نخست سال رخ نداده است.

*آخرین P/E صنایع برتر بورس

بررسی های به عمل آمده از وضعیت P/E صنایع برتر بورس (بین 37 صنعت حاضر در بورس) نشان می دهد در میان 10 صنعت اول که 170 شرکت را شامل می شوند بعد از صنعت فلزات اساسی که با نسبت 9.76مرتبه ایی دارای بیشترین نسبت است ، صنایع مخابرات، کانه های فلزی و فراورده های نفتی دارای P/E های بیش از 7 مرتبه هستند اما میانگین این نسبت برای شرکت های حاضر در صنایع دارویی، محصولات شیمیایی، بانک ها، شرکت های چند رشته ایی ، خودرو و سیمان کمتر از میانگین بازار بوده و حتی صنایع خودرو، سیمان و بانک ها دارای نسبت های 3.94 ، 4.70 و 4.76 مرتبه هستند.

*بالاترین و پایین ترین شرکت ها

از طرف دیگر بین همه شرکت های بورسی هم شرکت های پگاه آذربایجان غربی، کربن ، گروه صنعتی ملی، پلاسکوکار، قند تربت جام و قند ثابت ، نوردآلومنیوم، کاشی اصفهان،سایپا آذین و پارس سرام به ترتیب با برخورداری از نسبت های 1085، 476، 414، 361، 351، 296، 285، 216، 122 و 82 ، در زمره شرکت های گران و با P/E بالا قرار دارند.

در عوض شرکت های فرآورده های نسوز آذر، آرتا ویل تایر، تهران دارو، سایپا دیزل، کاربراتور ایران، لیزینگ صنعت و معدن، سیمان دورود ، گروه بهمن، ایران خودرو دیزل و بین المللی توسعه ساختمان هم با P/E های بین 2.3 تا 3.3 مرتبه ایی، گویای ارزان بودن سهام دارند.

خبرگزاری فارس