نفت خام آمریکا و نفت برنت هفته خود را با روندی صعودی آغاز کردند اما با نزدیک شدن به روزهای پایانی هفته رو به کاهش گذاشتند، به‌طوری‌که روز جمعه قیمت نفت حدود سه درصد افت کرد و بیشترین افت روزانه خود طی 10 هفته اخیر را به ثبت رساند. نگرانی از تشدید اختلالات عرضه نفت نیجریه، گمانه‌زنی‌ها از عدم افزایش نرخ بهره در آمریکا و کاهش ذخیره انبارهای نفتی از مهم‌ترین عوامل افزایش قیمت‌ها در سه روز ابتدایی معاملات در هفته کاری بین‌المللی بود. اما در دو روز پایانی هفته رشد شاخص دلار و افزایش مجدد تعداد دکل‌ها افت قیمت‌ها را به دنبال داشت.
بر این اساس درحالی‌که نفت خام آمریکا (شاخص بورس نیویورک) نخستین روز هفته گذشته را با قیمت 48 دلار و 62 سنت آغاز کرد، تا روز چهارشنبه با حفظ روند صعودی خود به قیمت 51 دلار و 23 سنت دست یافت. اما عبور نفت خام آمریکا از کانال 50 دلار تنها یک روز دوام داشت و در آخرین روز معاملات خود به 49 دلار و 7 سنت رسید. نفت خام برنت نیز اگرچه از قیمت 49 دلار 64 سنت در نخستین روز معاملات به 52 دلار و 51 سنت رسید، اما در آخرین روز معاملاتی 50 دلار و 54 سنت را به ثبت رساند. بهای نفت از میانه‌های فوریه که به کف 13 ساله خود رسید تا کنون بیش از 90 درصد رشد کرده است. رسیدن قیمت‌ها به آستانه 50 دلار موجب نگرانی از افزایش تولید نفت آمریکا شده است. با این حال کارشناسان بر این باورند که افزایش تعداد دکل‌ها نمی‌تواند در کوتاه مدت افزایش تولید نفت آمریکا را به دنبال داشته باشد. از سوی دیگر رویترز یکی از دلایل افت قیمت نفت در روزهای پایانی هفته را سودگیری معامله‌گران با استفاده از رشد‌های آغازین هفته عنوان می‌کند.
اهرم‌های رشد قیمت نفت در اوایل هفته
قیمت نفت در سه روز ابتدایی هفته رشد کرد به‌طوری‌که در معاملات روز چهارشنبه برنت به مرز 53 دلار و WTI به بیش از 51 دلار رسید. کاهش شاخص دلار یکی از عوامل رشد قیمت نفت در روزهای ابتدایی معاملات هفتگی بود. در واقع جنت یلن هفته پیش از آن اعلام کرد که شاخص‌های اقتصادی آمریکا برای افزایش نرخ بهره چندان مساعد نیست و برخلاف گذشته وعده افزایش نرخ بهره را در جلسه فدرال رزرو که در روزهای آینده برگزار می‌شود، نداد. افت شاخص دلار یکی از اهرم‌های افزایش قیمت نفت در روزهای ابتدایی شد. در واقع از آنجایی که حدود 90 درصد نفت جهانی با ارز دلار معامله می‌شود، کوچک‌ترین نوسانات در شاخص این ارز موجب نوسان نفت می‌شود.
اما یکی دیگر از عوامل افزایش قیمت‌ها تداوم اختلال عرضه در نیجریه عنوان می‌شود. در واقع به نظر می‌رسد حملات تروریستی به تاسیسات نفتی این کشور گسترش یافته و به زیر‌ساخت‌های آن رسیده است. بیشتر حملات در منطقه دلتا رخ می‌دهد که بیشترین تولید نفت نیجریه را به خود اختصاص داده است. گفته می‌شود احتمالا اختلال عرضه این کشور تا سال 2017 ادامه یابد. متوسط تولید روزانه نفت نیجریه تا‌کنون حدود 600 هزار بشکه کاهش داشته و به کمترین سطح ظرف سه دهه اخیر رسیده است.
عرضه نفت کانادا نیز که یکی از عوامل رشد قیمت نفت در حدود دو ماه گذشته بوده است، همچنان در سطح پایینی قرار دارد. البته در حال حاضر اختلالات عرضه این کشور کاهش یافته است. کارشناسان امیدوارند کانادا به زودی عرضه نفت خود را افزایش دهد. بعد از کاهش روزانه 1/1 میلیون بشکه‌ای نفت در پی آتش‌سوزی در ایالت آلبرتای کانادا در ماه مه، اداره اطلاعات انرژی آمریکا این انتظار را مطرح کرده است که روند کاهشی تولید نفت در آمریکا در ماه جاری، روزانه تا 400 هزار بشکه ادامه داشته باشد. اما سومین عامل رشد قیمت نفت در هفته گذشته کاهش سطح ذخایر تجاری نفت آمریکا بود. سطح ذخایر نفتی آمریکا نیز که شامگاه چهارشنبه هر هفته از سوی اداره اطلاعات انرژی آمریکا منتشر می‌شود، چندی است در مسیر کاهشی قرار گرفته است.
هفته گذشته نیز EIA از کاهش مجدد ذخیره این انبارها خبر داد. ذخیره تجاری نفت آمریکا در هفته منتهی به 3 جولای بیش از 3/2 میلیون بشکه کاهش یافت و به 532/5 میلیون بشکه رسید که کمترین سطح از اول آوریل محسوب می‌شود. با وجود این، حجم ذخایر تجاری نفت آمریکا همچنان بالاتر از متوسط 5 سال اخیر است.
فشار بر قیمت نفت
افزایش ارزش دلار و نگرانی از افزایش تولید نفت آمریکا دو عامل کاهنده قیمت نفت بودند. در واقع روز پنج‌شنبه با اعلام آمار بیکاری آمریکا که نشان از افزایش شغل در این کشور داشت و مساعدتر از انتظارات بود، شاخص دلار رشد کرد. از سویی شاخص بیکاری یکی از مولفه‌های تعیین‌کننده زمان افزایش نرخ بهره توسط فدرال رزرو است، از همین رو احتمال افزایش نرخ بهره در نشست هفته جاری مجددا افزایش یافت و دلار بیش از آنچه باید تقویت شد. دلار در روز پنج‌شنبه رشد 0/4 درصدی و روز جمعه رشد 0/8 درصدی را تجربه کرد.
اما عامل دیگر که بر قیمت نفت فشار آورد نگرانی از افزایش تولید نفت شیل بود. در واقع گزارش روز چهارشنبه اداره اطلاعات انرژی آمریکا، علاوه بر کاهش حجم موجودی انبارهای نفتی از افزایش تولید نفت آمریکا بعد از سه ماه خبر داد. بر اساس این گزارش، تولید نفت این کشور در هفته منتهی به 3ژوئن، حدود 10 هزار بشکه افزایش یافته است. این عامل در کنار افزایش تعداد دکل‌های فعال درمیادین نفتی آمریکا نگرانی از افزایش سطح تولید نفت این کشور را به دنبال داشت. تعداد دکل‌های نفتی آمریکا بر اساس داده‌های موسسه بیکر هیوز، در دو هفته گذشته افزایشی بوده است.
تعداد دکل‌های فعال هفته گذشته سه مورد افزایش داشت، در حالی که در هفته پیش از آن نیز بیکر هیوز از افزوده شدن 9 مورد به دکل‌های نفتی آمریکا خبر داده بود. این نخستین بار است که از آگوست سال 2015، تعداد دکل‌های نفتی برای دو هفته پی‌در پی با رشد همراه می‌شود. در حال حاضر تعداد کل دکل‌های نفتی فعال در آمریکا به 328 عدد در هفته رسیده که همچنان 307 مورد کمتر از مدت مشابه سال قبل است. تحلیلگران حوزه انرژی بر این باورند که در حال حاضر بازار نفت در کنار توجه به شاخص دلار، به شدت بر تعداد دکل‌های نفتی تمرکز کرده است. این در حالی است که افزایش دو هفته‌ای دکل‌های نفتی در کوتاه‌مدت تاثیری بر عرضه واقعی نفت نخواهد داشت، اما به دلیل حساسیت بالایی که حالا نسبت به دکل‌ها وجود دارد، اثر روانی بالایی بر بازار قیمت این ماده خام به جا می‌گذارد. به عقیده تحلیلگران در حال حاضر این‌طور به نظر می‌رسد که روند کاهشی تعداد دکل‌ها در آمریکا به سمت متوقف شدن در حال حرکت است، با این حال تاثیر عملی بازگشت دکل‌ها بر میزان تولید نفت، دستکم تا 6 ماه پس از بازگشت آنها قابل مشاهده نخواهد بود.
دنیای اقتصاد