رابرها نقش مهمی در صنعت دارند. یکی از راههای بهبود کیفیت رابرها استفاده از افزودنیهای مناسب است. استئاریک اسید و اکسید روی (ZnO) دو افزودنی مهم در فرآیند ولکانیزاسیون رابرها هستند. نقش آن فعالسازی شتاب دهنده و گوگرد در ولکانیزاسیون لاستیکهای غیراشباع است. با توجه به حضور و نقش موثر استئاریک اسید و اکسید روی، احتمال تاثیرگذاری استئارات روی بر فرآیند ولکانیزاسیون لاستیک نیز میرود. در ادامه به بررسی تاثیر استئارات روی بر خواص لاستیک طبیعی پخت شده و مقایسه نتایج با آمیزههای حاوی افزودنیهای متداول استئاریک اسید و اکسید روی پرداخته میشود.
فرمولاسیونهای مختلف و نتایج تست رئولوژیکی آمیزه رابری و خواص فیزیکی- شیمیایی لاستیک پخت شده در جدول 1، آمده است. نمونه A که حاوی افزودنیهای متداول استئاریک اسید و اکسید روی است، از خواص رئولوژیکی مناسبی برخوردار است و حداکثر گشتاور بالا و شاخص سرعت پخت پایین دارد. اگر از میزان اکسید روی و استئاریک اسید کاسته شود و با میزان معینی استئارات روی جایگزین گردد، (فرمولاسیون های B و C) حداقل گشتاور، زمان پخت بهینه و اسکورچ تایم افزایش مییابند.
جدول 1 – خواص رئولوژیکی و خواص فیزیکی – مکانیکی لاستیک طبیعی در حضور و عدم حضور استئارات روی
بررسیها نشان میدهند در صورت استفاده از مقادیر متفاوت استئارات روی و عدم حضور اکسید روی و استئاریک اسید (فرمولاسیونهای D، E، F، G)، افت محسوسی در حداکثر گشتاور مشاهده میگردد. همچنین اسکورچ تایم و شاخص سرعت پخت نیز در مقایسه با نمونه A، افزایش مییابند. این پدیده را می-توان به اثر نرمکنندگی استئارات روی نسبت داد.
مشاهدات خواص فیزیکی-مکانیکی که نتایج آن در جدول 1 آمده است، نشان میدهد که برای فرمولاسیونهای B و C که به صورت توامان از استئارات روی و استئاریک اسید و اکسید روی استفاده شده، مدول در %100 و %200 کرنش، استحکام کششی، کرنش در پارگی، مدول یانگ، تورم تعادلی و طول عمر خستگی نسبت به نمونه A افزایش یافته و انرژی کرنشی کاهش یافنه است.
در مجموع میتوان گفت برای نمونههایی که حاوی استئارات روی، استئاریک اسید و اکسید روی هستند، (B و C) خواص رئولوژیکی و خواص مکانیکی در مجموع بهبود پیدا کردهاند.
منبع گروه تحقیق و توسعه کیهان شیمی پویان