هفته گذشته رسانه‌های خارجی پیشدستی کرده و برخی از جزئیات مذاکره ایران با بوئینگ و ایرباس منتشر شد؛ حالا با گذشت نزدیک به یک هفته، مقامات مسوول در ایران نیز ابعاد دیگری از این مذاکرات را اعلام کرده‌اند. اظهارنظر آنها حاکی از 3 سیگنال مثبت در خرید هواپیمای جدید از ایرباس فرانسه است. مشخص شدن فاینانسورها برای خرید ایرباس، نهایی شدن قرارداد ایرانایر با این شرکت فرانسوی تا یک‌ماه دیگر و امضای مجوز اوفک برای ایرباس درخصوص فروش هواپیما به ایران، 3 سیگنال مثبت درخصوص خرید هواپیماهای ایرباس است.
براساس اخبار منتشر شده، ایران قصد دارد به‌واسطه مذاکره با شرکت‌های هواپیماسازی بزرگ دنیا به دنبال ایجاد تنوع در خریدهای هواپیما باشد. البته تاریخ دقیقی برای انعقاد قرارداد ایرانایر و بوئینگ اعلام نشده، اما رئیس سازمان هواپیمایی کشوری اعلام کرده که شرکت بوئینگ درخواست رسمی خود برای کسب مجوز نهایی فروش هواپیما را به خزانه‌داری آمریکا ارائه کرده و قرار است پس از کسب این مجوز، متن قرارداد نهایی بین دو طرف منعقد شود. البته بنا به گفته این مقام مسوول، ایران در انعقاد قرارداد با بوئینگ، بسیار محتاط است. براساس آنچه گفته می‌شود، سایر ایرلاین‌ها نیز قصد دارند از این شرکت آمریکایی، هواپیمای نو بخرند و مذاکراتی را هم در این خصوص صورت داده‌اند. اما در مورد تامین مالی این خرید، مشکلاتی برای ایرلاین‌های خصوصی وجود دارد که برای حل آن، قصد دارند با فاینانسورهای خارجی وارد مذاکره شوند. البته ایرانایر که به‌طور مستقیم با شرکت بوئینگ وارد مذاکره شده نیز قرار است 100 هواپیمایی را که به این شرکت سفارش داده، از طریق فاینانس خریداری کند.
هر چند اخبار خرید ایران از بوئینگ، این روزها سرتیتر خبرها است، اما خرید 118 فروند هواپیما از ایرباس نیز هنوز نهایی نشده و همین تاخیر در نهایی شدن قرارداد، گمانه‌زنی‌های متفاوتی را به دنبال داشته است. اما قائم‌مقام وزیر راه و شهرسازی به برخی از گمانه‌ها پاسخ داده و گفته است که تا 10 روز دیگر مجوز اوفک برای ایرباس درخصوص فروش هواپیما به ایران صادر می‌شود. اصغر فخریه کاشان درباره تعیین تکلیف پیش‌قرارداد ایرباس‌ها به خبرگزاری «فارس» گفت: مذاکرات ما با کمپانی ایرباس هنوز ادامه دارد و طبیعی است تا وقتی که نظرات ما تامین نشود، قرارداد را امضا نخواهیم کرد. به هر حال یک قرارداد 500 صفحه‌ای، مسائل حقوقی و مالی بسیاری دارد و این طور نیست که بتوان به سرعت با تعداد افراد محدودی در این‌باره به نتیجه رسید. طبیعتا باید با کارشناسان حقوقی و مالی جزئیات قرارداد چک شود. حتی ما با بانک مرکزی نیز اعداد و ارقام قرارداد را چک کرده‌ایم تا مورد تایید آنها نیز باشد.
وی با تاکید بر اینکه ما می‌خواهیم این قرارداد مجموعه‌ای از موارد باشد، گفت: مذاکرات با ایرباس کماکان ادامه دارد و امیدواریم تا یک ماه آینده این پیش‌قرارداد نهایی شود. از سوی دیگر، کمپانی ایرباس در حال نهایی کردن مجوزهای اوفک (دفتر کنترل دارایی‌های خارجی آمریکا) است؛ به آنها وعده داده شده است حداکثر تا 10 روز آینده مجوزهای اوفک برای آنها نهایی می‌شود. ایرباس پیش از این درخواست خود را به اوفک ارائه داده بود و طرف مقابل نیز موضوع را بررسی کرده است، ضمن آنکه جلسات زیادی بین ایرباس و اوفک برای مذاکره برگزار شده است که امیدوارم زودتر به نتیجه برسد.
فخریه کاشان با تاکید بر اینکه منبع تامین فاینانس ایرباس‌ها مشخص شد، بیان کرد: همزمان در حال مذاکره هستیم ضمن آنکه تفاهم‌نامه اولیه فاینانس نیز به امضا رسید، اما فعلا نمی‌توانیم نام فاینانسر را اعلام کنیم و قطعا به محض نهایی شدن قرارداد فاینانس، فاینانسر معرفی خواهد شد. بنابراین گزارش رقم پیش‌قرارداد ایرانایر با کمپانی ایرباس برای خرید هواپیما، 10/5 میلیارد دلار عنوان شده است. قائم‌مقام وزیر راه و شهرسازی درباره خرید هواپیما از بوئینگ نیز گفت: شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران درخواست خرید هواپیما از بوئینگ داشته است.
وی پیش از این هم در این‌باره گفته بود: مذاکرات جدی با شرکت بوئینگ در حال انجام است و هنوز در شرایطی نیستیم که بتوانیم جزئیات این مذاکرات را رسانه‌ای و اعلام کنیم. به گفته فخریه کاشان، اگر قرارداد بین ایرانایر و کمپانی بوئینگ به امضا برسد، این قرارداد مهم‌ترین و بزرگ‌ترین قرارداد بعد از قراردادهای نظامی دوره قبل از انقلاب خواهد بود.
وی درباره نحوه تامین مالی خرید هواپیما از بوئینگ گفته بود: هزینه این قرارداد نیز از طریق فاینانس پرداخت می‌شود و البته فاینانس مبلغ قراردادهای خرید هواپیما به این معنا نیست که دولت باید این فاینانس را تضمین کند و تاکید می‌کنم در هیچ‌یک از قراردادهای خرید ایرباس و بوئینگ، دولت تضمینی نخواهد داد.
230 هواپیما جایگزین می‌خواهد
در همین راستا معاون وزیر راه و شهرسازی و رئیس سازمان هواپیمایی کشوری نیز اعلام کرده که شرکت بوئینگ درخواست رسمی خود برای کسب مجوز نهایی فروش هواپیما را به خزانه‌داری آمریکا ارائه کرده و قرار است پس از کسب این مجوز، متن قرارداد نهایی بین دو طرف منعقد شود. اما به گفته وی، ایران برای انعقاد قرارداد با این شرکت آمریکایی، عجله‌ای ندارد و کاملا محتاطانه عمل خواهد کرد.
علی عابدزاده با بیان اینکه ناوگان هوایی ایران بسیار فرسوده است، اظهار کرد: از بین 250 هواپیمای موجود در کشور 230 هواپیما نیازمند جایگزینی است. وی تاکید کرد: ایران برای نوسازی صنعت هواپیمایی خود ضمن مذاکره با شرکت‌های هواپیماسازی بزرگ دنیا به دنبال ایجاد تنوع در خریدهای هواپیمای خود است.
عابدزاده ضمن تایید توافق با شرکت بوئینگ اعلام کرد که در چند مرحله بین ایرانایر و نمایندگان شرکت بوئینگ مذاکراتی انجام شد و دو طرف به یک توافق مکتوب در زمینه خرید هواپیما رسیدند. وی تعداد هواپیماهای توافق شده را 100 فروند هواپیما عنوان کرد که قرار است از طریق فاینانس در اختیار ایران قرار گیرد. معاون وزیر راه و شهرسازی رقم قرارداد نهایی با شرکت بوئینگ را که از سوی برخی منابع غربی 17 میلیارد دلار عنوان شده است، قطعی ندانست و اعلام کرد جزئیات ساز و کار و توافق‌های مالی در این حوزه پس از مذاکرات بیشتر مشخص خواهد شد.
عابدزاده گفت: شرکت بوئینگ درخواست رسمی خود برای کسب مجوز نهایی فروش هواپیما را به خزانه‌داری آمریکا ارائه کرده و قرار است پس از کسب این مجوز، متن قرارداد نهایی بین دو طرف منعقد شود. وی از ارائه زمانبندی خاصی برای عملیاتی شدن این قرارداد خودداری کرد و گفت تا زمانی که مجوز انعقاد قرارداد از سوی خزانه‌داری آمریکا صادر نشود، نمی‌توان زمان دقیقی درخصوص انعقاد و اجرای قرارداد ارائه کرد. عابدزاده همچنین عنوان کرد: مذاکرات با بوئینگ از مدت‌ها پیش و براساس درخواست این شرکت و همچنین علاقه‌مندی سازمان هواپیمایی به جریان افتاده و بوئینگ در این مذاکرات بسیار جدی بوده است. رئیس سازمان هواپیمایی کشوری عنوان کرد: ایران در زمینه انعقاد این قرارداد هیچ عجله‌ای به خرج نمی‌دهد و از آنجا که آمریکا همواره از فرسودگی ناوگان هوایی ایران به‌عنوان یک اهرم فشار استفاده کرده است، ایران در زمینه این مذاکرات کاملا احتیاط به خرج می‌دهد.
مذاکره 7 ایرلاین با بوئینگ
از سویی دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی نیز از مذاکره ۷ ایرلاین با شرکت بوئینگ خبر داده است. مقصود اسعدی‌سامانی به خبرگزاری مهر گفته است: این مذاکرات برای خرید هواپیمای نو و تامین قطعات بوده است. وی اظهار کرد: ایرانایر به‌طور مستقیم مشغول مذاکره با شرکت بوئینگ است، اما سایر ایرلاین‌ها هم مذاکراتی را با این شرکت انجام داده‌اند که در حال پیگیری آن هستند.
وی با بیان اینکه سال گذشته که نمایندگان بوئینگ به ایران آمدند، ایرلاین‌های دیگر هم با آنها دیدار داشتند، گفت: از آن زمان تاکنون، مذاکرات شرکت‌ها با بوئینگ ادامه دارد تا بتوانند به امضای قرارداد برسند. سامانی با تاکید بر اینکه به‌طور حتم از فاینانسورهای خارجی برای خرید هواپیماهای نو استفاده می‌شود، گفت: به دلیل نیاز به تامین مالی این خرید، باید یک تامین منبع خارجی برای آن وجود داشته باشد، زیرا ایرلاین‌های ایرانی امکان تامین مالی ندارند. به گفته وی، هواپیماهای متنوعی از این شرکت درخواست شده اما بوئینگ ۷۳۷ (با گنجایش 85 تا 215 مسافر) به‌طور حتم بیشترین تقاضا را خواهد داشت، زیرا بیشتر با شرایط ایران سازگار است.
دنیای اقتصاد