سران کشورها، کارشناسان بین المللی، تحلیل گران اقتصادی و سیاسی و بسیاری از کسانی که با توهم توطئه این همه پرسی را راهی بریتانیایی برای دریافت امتیازهای بیشتر از اتحادیه اروپا می‌دانستند.
در شرایطی که اکثریت مردم لندن، اسکاتلند و ایرلند شمالی خواهان ماندن بودند، اما این کافی نبود و در نهایت اکثریت مردم بریتانیا نشان دادند که علاقه‌ای به ادامه مسیر با قوانین اروپایی و با درهایی باز برای مهاجران و اقتصاد مشترک اروپایی را ندارند.
چه شرایطی پس از این در برابر بریتانیاست؟
بریتانیایی‌ها راه سختی برای باز تعریف بسیاری از قوانین درزمینه کار، سرمایه‌گذاری، تجارت، مالیات و بسیاری از مسائل ریز و درشت دیگر در پیش دارند. در حال حاضر بسیاری از این زیرساخت‌ها و قوانین در دست بررسی و یا آماده است، اما مشکلات بزرگی پس از این رخ می‌نمایانند که احتمالاً شرایط سختی را برای دولتمردان و قانونگذاران ایجاد خواهد کرد. دولت محافظه کار آقای کامرون وارث مشکلات بسیاری شده و این در حالیست که خود آقای کامرون از سمت نخست وزیری استعفا داده است.
در ادامه باید دید بریتانیا برای تجارت با اتحادیه اروپایی چه راهی را در پیش خواهد گرفت. آیا می‌خواهد مانند نروژ با پرداخت حق عضویت سالانه همچنان از نظر تجاری بخشی از ناحیه اقتصادی اتحادیه اروپا باشد و یا مانند کانادا قراردادی را برای امر تجارت و سرمایه‌گذاری با اروپا امضا کند. راه حل دیگر نیز استفاده از قوانین سازمان تجارت جهانی است.
از طرفی بریتانیا با بحران استقلال از جانب اسکاتلند، ایرلند شمالی و حتی کلان شهر لندن مواجه است و زمزمه‌های جدایی هم اکنون نیز به گوش میرسد. بحران مهاجرت و مهاجران نیز از دیگر مشکلاتی است که در برابر بریتانیا وجود دارد، آنجا که بسیاری از مشاغل خدماتی در دست مهاجرانی است که از داخل اتحادیه و یا بیرون از آن به بریتانیا آمده‌اند و با شرایط جدید حضورشان در این کشور نیاز به وضع قوانین مهاجرتی جدیدی خواهد داشت.
اروپا پس از برکسیت چه خواهد شد؟
پایه‌های اتحاد نیم قرنی اروپا در روز 24 ژوئن 2016 لرزید. حالا مشکلات اروپایی‌ها اگر بیشتر از بریتانیایی‌ها نباشد از آن کمتر نیست . از بامداد جمعه با اعلام نتایج همه پرسی، بسیاری از جدایی طلبان و سیاستمداران راستگرای اروپایی به صحنه آمده‌اند و در فرانسه، آلمان، اسپانیا، و دیگر کشورهای عضو اتحادیه اروپایی صحبت از رفراندوم و جدایی کرده‌اند. حالا اتحاد اروپایی و واحد مشترک پولی اروپا بسیار شکننده‌تر از هر زمان دیگریست و ممکن است که این تازه آغاز راه جدایی باشد. اکنون سرمایه‌گذاران با احتیاط بیشتری به اروپا می‌نگرند و ممکن است این شرایط منجر به رکود تدریجی در اتحادیه اروپایی گردد.
جهان اقتصاد در آستانه چه پیامدها و شرایطی است؟
آنچه در انتظار اقتصاد بین الملل خواهد بود، نشانه‌های خود را از مدت‌ها قبل نشان داده است. کاهش سرمایه‌گذاری‌های کلان در منطقه اروپایی و بریتانیا و کاهش ارزش پوند و یورو از زمان زمزمه‌های جدایی طلبی در این منطقه از نشانه‌های آن است. اصولا سرمایه‌گذاری رابطه مستقیمی با امنیت اقتصادی و سیاسی هر منطقه دارد. ارزش یورو در برابر دلار در 8 سال اخیر بیش از 34 درصد کاهش داشته است و ارزش پوند پس از زمزمه‌های همه پرسی از پاییز 2014 تا کنون بیش از 24 درصد کاهش یافته است. اما پس از این آنچه پیش خواهد آمد ممکن است متفاوت باشد.
بریتانیا احتمالاً توانایی کنترل شرایط و ایجاد امنیت اقتصادی و سرمایه‌گذاری را خواهد یافت و با وضع قوانین جدید از این آتش خواهد گذشت، اما ممکن است برای اروپا این تازه شروع دومینوی جدایی طلبی و ناامنی اقتصادی باشد و حتی ماهیت وجودی واحد پولی مشترک اروپایی، یورو، را به مخاطره اندازد. ناامنی اقتصادی اتفاقی است که می‌تواند تقاضا برای جایگزین‌های سرمایه‌گذاری مانند طلا و ارزهای کالایی را افزایش دهد و در مقابل تقاضا برای انرژی و نفت را در بازارهای بین المللی کاهش دهد. هم اکنون نیز سایه این رکود بر بورس‌های اروپایی، آسیایی و بورس نیویورک افتاده است.
آقای دونالد توسک رئیس شورای اروپا، پس از اعلام رأی جدایی بریتانیا از اتحادیه اروپایی با لحنی پر از استرس جمله‌ای از پدرشان را نقل کردند که آنچه جان تو را نمی‌ستاند تو را قوی‌تر می‌کند. اما می‌توان در جواب ایشان گفت، به شرط آنکه تو را رها کند.
مهندس علی نورانی
تحلیلگر ارشد مالی کارگزاری ویندزور بروکرز