در حالی که بازار سرمایه ایران در سال گذشته با ثبت بازدهی 2/11 درصدی از بازارهایی همچون طلا، سکه، سپرده بانکی، ارز و حتی مسکن عقب مانده بود؛ عملکرد 77 روزه اخیر بازارهای فعال در ایران حاکی از ثبت 2/3 درصد بازدهی برای بورس تهران است. رقمی که این بازار را در رتبه سوم بیشترین بازدهی بهاره در میان بازارهای دیگر جای داده است. هر چند این بازدهی اندک مرهون سود تقسیم شده در مجامع شرکت‌های حاضر در بازار است نه تغییرات قیمت سهام، اما شواهد موجود گویای صدر نشینی بازار مسکن در میان 5 بازار فعال دیگر طی دو ماه و نیم گذشته است؛ حال آنکه اوراق مشارکت و سپرده بانکی نیز با 2/4 درصد بازدهی دومین بازار پربازده 77 روز اخیر شناخته شده است. این بررسی از چرخش 180 درجه‌ای موقعیت بازارهایی همچون طلا، سکه و ارز در مقایسه با سال گذشته حکایت دارد، به طوری که در دو ماه و نیم گذشته هیچ یک از این بازارها نتوانسته‌اند رشدی را تجربه کرده و بازدهی مثبتی از خود به نمایش بگذارند. در همین حال در بورس تهران نیز با وجود رکود فراگیر و ادامه تنزل قیمت سهام جابه‌جایی‌هایی در میان گروه‌های پیشرو و پربازده رخ داده است. به طوری که صنعت حمل و نقل با 50 درصد بازدهی، پربازده‌ترین گروه بورس در 77 روز اخیر شناخته شده و گروه پر طرفدار سال گذشته یعنی قند و شکر در دوره زمانی مزبور حدود 31 درصد بازدهی منفی را برای سرمایه‌گذاران خود رقم زده است.
بازدهی 77 روزه شش بازار سرمایه‌گذاری در ایران
در 77 روزه اخیر گروه حمل‌ونقل با ثبت 50 درصد بازدهی رکورددار پربازده‌ترین گروه بورس تهران بوده، حال آنکه گروه قند و شکر 7/30 درصد به سرمایه‌گذاران خودبازدهی منفی داده و زیان‌ده‌ترین صنعت بهاری امسال لقب گرفته است
77 روز از سال 1391 گذشت و بازارهای فعال در ایران کارنامه متفاوتی از خود بر جای گذاشتند.
آخرین بررسی‌ها حاکی از آن است که در 77 روز گذشته بازار مسکن توانسته بخش قابل توجهی از نقدینگی 352 هزار میلیارد تومانی شناور در کشور را به خود جذب کند، اما از آنجا که تا این لحظه هیچ گونه گزارشی رسمی درخصوص رشد قیمت مسکن منتشر نشده، برای رصد این بازار تنها می‌توان به اظهارات متقاضیان مسکن، مشاورین املاک و در نهایت سازندگان و فعالان بازار ساختمان درخصوص رشد اخیر قیمت مسکن تکیه کرد؛ اظهاراتی از خیزش قابل توجه قیمت مسکن در 2 ماه و نیم اخیر حکایت دارد. اما علاوه بر این اظهارات شواهد دیگری هم وجود دارد که ورود بخش قابل توجهی از نقدینگی شناور در کشور به بازار مسکن را تایید می‌کند، شواهدی همچون بازدهی اندک بازارهای سهام و اوراق سپرده بانکی و همچنین سکون مداوم و البته افت بازدهی بازارهای طلا، سکه و ارز. ولی با این حال برای قضاوت نهایی درباره بازار مسکن باید منتظر گزارش‌های رسمی مراجع ذی‌ربط بود که احتمالا در تیرماه روایت دقیق‌تری از اوضاع این بازار منتشر خواهند کرد.
اوراق و بورس مثبت ماندند
بررسی‌های «دنیای اقتصاد» حاکی از آن است که پس از بازار مسکن دو بازار اوراق مشارکت و سپرده بانکی و بورس تنها دو بازار مثبت بهار 91 بوده‌‌اند، به طوری که با احتساب نرخ سالانه 20 درصد اوراق مشارکت و سپرده‌های بانکی این ابزارهای مالی در مدت 77 روز گذشته (منتهی به خرداد 91) بازدهی 2/4 درصدی را از خود به نمایش گذاشته‌اند. این در حالی است که در مدت یادشده شاخص بورس تهران در پروازی کم‌ارتفاع تنها توانسته خود را از ارتفاع 25 هزار و 905 واحدی به ارتفاع 26 هزار و 735 واحدی رسانده و برای سرمایه‌گذاران خود سودی 2/3 درصدی را رقم بزند.
اما کمی آن طرف‌تر بازار طلا و سکه و ارز همچنان مشغول کج‌دار و مریز با تحولات داخلی و خارجی هستند. به گونه‌ای که سکه تمام بهار پرطرفدار سال گذشته از ابتدای سال جاری تا 15 خردادماه افت 90 هزار تومانی را در قیمت خود تجربه کرده و در عمل به خریداران ابتدای سال خود 6/11 درصد بازدهی منفی داده است. افزون بر این، هر گرم طلای 18 عیار ایرانی نیز که در ابتدای سال قیمت 76 هزار و 850 تومانی را تجربه می‌کرده است، در 15 خردادماه سال جاری نرخ 69 هزار و 255 تومانی را شاهد بوده است و در واقع با افت حدود 10 درصدی در قیمت خود مواجه شده است. حال آنکه در بازارهای جهانی نرخ هر اونس طلا در این مدت فقط 4/2 درصد افت کرده است.
دلار گران بود، گران‌تر هم نشد
با این وصف افت معنادار قیمت سکه و طلا روایتگر این واقعیت هستند که نرخ این فلز گرانبها سال گذشته در ایران در سطح قابل توجهی رشد کرده است و این افت معنادار به دلیل آن است که اساسا سکه و طلا جای رشدی بیش از ارقام سال قبل یا ابتدای سال را ندارند.
ضمن اینکه اقدامات کنترلی درخصوص عدم افزایش نرخ سکه و طلا نیز در این مدت بی‌تاثیر نبوده است.
در نهایت دلار آمریکا هم طی دو ماه و نیم گذشته افت قیمتی معادل 6 درصد را تجربه کرده و در واقع نرخ این ارز مرجع از هزار و 890 تومان در ابتدای سال جاری به هزار و 776 تومان در 15 خردادماه سال جاری رسیده است.
خوش‌بینی نسبت به مذاکرات هسته‌ای و گران بودن نرخ دلار در سال گذشته نیز از جمله دلایل عدم افزایش نرخ این ارز در مدت یادشده به شمار می‌رود، اما ادامه برخی از تحریم‌های اعمال شده و محدودیت نقل و انتقال ارز همچنان یکی از عوامل رشد قیمت دلار در آینده می‌تواند باشد.
اما برگردیم به بورس، بازاری که ظرف 77 روز گذشته با بازدهی 2/3 درصدی عملکرد نسبتا مناسبی را در مقایسه با دیگر بازارهای موازی از خود به نمایش گذاشته است.
بررسی متغیرهای مهم این بازار ظرف مدت یادشده حاکی از آن است که در بیست و هفتمین روز بهار امسال، دماسنج بورس تهران رکورد تاریخی 43 ساله خود را به ثبت رسانده و روی عدد 27 هزار و 281 واحد ایستاده است. هرچند پس از این تاریخ بورس تهران روزهای چندان خوبی را سپری نکرد و حتی اردیبهشت 91 به عنوان بدترین اردیبهشت 5 سال اخیر بورس لقب گرفت.اما در این دوره زمانی عدد 26 هزار و 280 واحد در پنجم فروردین‌ماه به عنوان پایین‌ترین سطح شاخص بورس گزارش شده است.
شاخص مثبت، ارزش بازار منفی!
افزون بر این، ارزش بورس تهران به عنوان دیگر متغیر مهم بازار سرمایه هم از رقم 131 هزار میلیارد تومان اول سال به 127 هزار میلیارد تومان در نیمه خرداد ماه سال جاری تنزل یافته است. اما اینکه چرا به‌رغم افت ارزش بازار، شاخص بورس در این مدت 2/3 درصد رشد داشته است را باید در نوع محاسبه دماسنج بازار جست‌وجو کرد. به آن معنی که اگر پس از گذشت 2 ماه و نیم از سال رشد 2/3 درصدی شاخص بورس را شاهد هستیم، مربوط به تغییرات قیمت سهام نیست، بلکه ناشی از سود تقسیم شده در مجامع شرکت‌ها است و به تعبیری واضح‌تر تنها سهامدارانی در بهار امسال از بورس سود عایدشان شده که با سهام شرکت‌ها به مجمع رفته‌اند و سود نقدی دریافت کرده‌اند.
در همین حال طی مدت یادشده بالغ بر 2 هزار و 976 میلیارد تومان سهم در بورس تهران معامله شده است.
در واقع ظرف 47 روز کاری بهاری در بورس تهران به طور متوسط روزانه 63 میلیارد تومان سهام معامله شده، حال آنکه متوسط ارزش روزانه معاملات سهام در بازار طی سال گذشته رقمی بالغ بر 71 میلیارد تومان بوده است، پس این متغیر مهم بازار سهام نیز طی بهار 91 نزولی رقم خورده است.
گروه‌های برتر بازار را بشناسید
در همین حال، محسن نظری کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه درباره وضعیت گروه‌های برتر بازار در 77 روز گذشته نیز گفت: در این مدت گروه حمل و نقل با بازدهی 50 درصدی در صدر جدول بیشترین بازدهی قرار دارد، گروهی که شامل سهامی همچون کشتیرانی، تایدواتر، حمل‌ونقل توکا، حمل‌ونقل خلیج فارس و حمل و نقل پتروشیمی است و بیشترین رشد این گروه مدیون رشد بالای قیمتی سهام کشتیرانی با سرمایه هزار میلیارد تومانی است. بر این اساس، بازدهی بیش از 60درصدی سهام کشتیرانی از ابتدای سال از عمده دلایل صدر نشینی این گروه بوده است.
به گفته نظری، گروه سیمان نیز به دلیل روند رو به رشد سهام سیمانی به خصوص در دو هفته اخیر در پله دوم صدر نشینی بیشترین بازدهی 77 روزه اخیر قرار گرفته است، گروهی که به دلیل برخی از خبرهای غیررسمی مانند افزایش احتمالی نرخ سیمان و به تعویق افتادن اجرای گام دوم طرح تحول مورد توجه بازار بوده است.
اما گروه شیمیایی هم همچنان به دلیل رشد خیره‌کننده قیمت سهام خود به خصوص در فروردین ماه در پله سوم بیشترین بازدهی در دو ماه و نیم اخیر قرار گرفت، گروهی که البته پس از آن رشد خیره‌کننده مدتی است در روند اصلاحی قرار گرفته‌اند.
مدیر اتاق گفت‌وگوی پایگاه اطلاع‌رسانی و تحلیلی بورس 24 درباره گروه‌های کم‌فروغ بازار در این مدت هم گفت: گروه قندی صدر نشین بیشترین بازدهی منفی از ابتدای سال است، گروهی که با بازدهی منفی بیش از 30 درصدی بیشترین عایدی منفی را به سهامداران خود داده است. اما در گروه زغال‌سنگ و تک سهم این گروه یعنی زغال‌سنگ نگین طبس به خصوص در یک ماه اخیر با توجه به جو منفی شکل گرفته بر روی سهام معدنی با توجه به ریزش قیمت‌های جهانی شاهد افت قیمتی و بازدهی منفی 8/16 درصدی این سهم بودیم.
نظری خاطرنشان کرد: در نهایت گروه کاشی و سرامیک طی دو ماه و نیم گذشته با افت متوسط 15 درصدی بخشی از حباب سال 90 خود را تخلیه کرده و به این ترتیب در پله سوم بیشترین بازدهی منفی گروه‌های بهاری ایستاده است.
دنیای اقتصاد