دلیل آن هم کمبود ذخایر بوکسیت در کشور برای تامین پودر آلومینا است زیرا معادن بوکسیت تنها در تعداد محدودی از کشورها یافت می‌شود. از این رو تولیدکنندگان آلومینیوم به دنبال همکاری و انعقاد قرارداد با کشورهای اصلی تولیدکننده پودر آلومینا برای واردات آن هستند و این اقدام به دلیل کاهش قیمت تمام شده مواد اولیه منجر به کاهش قیمت تولیدی شمش خواهد شد که با تحقق این امر، زمینه برای صادرات آلومینیوم نیز فراهم می‌شود. آنطور که فعالان این صنعت عنوان می‌کنند با لغو کامل تحریم‌های اقتصادی در کشور و امکان نقل و انتقال پول از طریق بانک‌ها، ایران برای تامین این ماده با کشورهای چین و هند همکاری خواهد کرد و در این زمینه قراردادهای بلندمدت امضا می‌کند.
جاجرم؛ تنها تولیدکننده پودر آلومینا در ایران
رییس هیات مدیره سندیکای صنایع آلومینیوم ایران می‌گوید: کشورهای خارجی تمایل دارند تا با ایران به منظور تامین مواد اولیه موردنیاز صنعت آلومینیوم همکاری کنند، استرالیا، چین و هند از جمله کشورهایی هستند که قادر به تولید آلومینای موردنیاز برای تولیدکنندگان شمش آلومینیوم هستند. هوشنگ گودرزی تصریح می‌کند: شرکت‌های ایرالکو، المهدی و هرمزآل قادر به تامین شمش آلومینیوم در کشور هستند. گودرزی عنوان می‌کند: برای تامین آلومینای مورد نیاز با کشورهایی مانند هند و چین همکاری خواهیم کرد البته درحال‌حاضر برای انتقال پول با مشکلات متعددی روبه رو هستیم.
وی بیان می‌کند: در ایران تنها شهری که آلومینا تولید می‌کند جاجرم است اما این شرکت به اندازه کافی نمی‌تواند آلومینای مورد نیاز تولیدکنندگان شمش را تامین کند. رییس هیات مدیره سندیکای صنایع آلومینیوم ایران عنوان می‌کند: دلیل اینکه نمی‌توان تمامی مواد اولیه موردنیاز صنعت آلومینیوم را در داخل تامین کرد این است که معادن بوکسیت کافی در کشور وجود ندارد اما یک برنامه بلندمدت برای خرید معادن بوکسیت از گینه تعریف شده و ایمیدرو در حال پیگیری آن است. آنطور که گودرزی می‌گوید: تامین تمام آلومینای موردنیاز در داخل امکان‌پذیر نیست و انتظاری هم برای خودکفایی در این زمینه نمی‌رود. وی بیان می‌کند: در کشور حدود ۳۵۰ تا ۴۰۰ هزارتن شمش آلومینیوم تولید می‌شود که بخشی از آلومینای مورد نیاز برای تولید این میزان شمش نیز در داخل تامین می‌شود در حالی که در کشورهایی مانند بحرین و دوبی ۵ میلیون تن شمش آلومینیوم تولید می‌شود اما این کشورها فاقد معادن تامین مواد اولیه موردنیاز هستند. گودرزی می‌گوید انرژی مهم‌ترین فاکتور برای تولید آلومینیوم است که خوشبختانه کشور ما از منابع گازی خوبی برخوردار است و در زمینه اشتغالزایی نیز مشکلی وجود ندارد بنابراین مشکل خاصی برای تامین آلومنیا از سایر کشورها نداریم.
کاهش قیمت تمام شده آلومینیوم
رییس هیات مدیره سندیکای صنایع آلومینیوم ایران فراهم شدن امکان واردات آلومینا از طریق مبادی رسمی در پی برقراری برجام را عاملی موثر در کاهش قیمت تمام شده آلومینیوم عنوان می‌کند. گودرزی می‌گوید: شرکت جاجرم تنها یک سوم نیاز داخلی را تولید می‌کند بنابر این باید حدود دو سوم نیاز داخلی از طریق واردات تامین شود این در حالی است که در گذشته به دلیل وجود تحریم‌های اقتصادی در ایران امکان عقد قراردادهای بلندمدت برای خرید آلومینا وجود نداشت و زمان عقد قرارداد هم به صورت سوآپ (قرارداد معاوضه‌ای) خرید انجام می‌شد، به این شکل که آلومینا خریداری شده و به جای آن شمش آلومینیوم داده می‌شد.
وی ادامه می‌دهد: درحال‌حاضر که تحریم‌ها برداشته شده، امکان بستن قرارداد بلند مدت فراهم شده و اکنون، بعد از اینکه متقاضیان در یک مزایده شرکت کرده و برنده شدند، در عمل خریداران ایرانی مواد اولیه خود را تا تنی ۱۰۰ دلار ارزان‌تر خریداری می‌کنند. رییس هیات مدیره سندیکای صنایع آلومینیوم ایران دیگر عوامل را هم در تعیین قیمت این محصول موثر می‌داند و اظهار می‌کند: هرچند واردات و کاهش قیمت مواد اولیه قیمت تمام شده را کاهش می‌دهد اما با این وجود رکود بازار تولید را کاهش داده و این موضوع دوباره قیمت تمام شده را افزایش می‌دهد؛ به این معنا که مجموعه‌ای از مسائل باید به طور هماهنگ اوضاع را بهبود دهند، ولی با یک دید کلی، می‌توان گفت فراهم شدن امکان خرید مواد اولیه، به کاهش قیمت و بهبود بازار کمک خواهد کرد.
وی اذعان می‌کند: رکود و مشکل نقدینگی در واحدهای تولید آلومینیوم وجود دارد و مجموعه‌هایی هم که همچنان پابرجا هستند و ورشکسته نشدند با ۲۵ تا ۳۰ درصد ظرفیت خود کار می‌کنند؛ امیدوار هستیم در سال جاری اتفاقات خوبی رقم بخورد و با برقراری برجام و برداشتن تحریم‌ها بتوان شاهد بازار بهتری بود. گودرزی رکود جهانی و داخلی را عامل افت صادرات و تولید عنوان کرده و می‌افزاید: در سال ۱۳۹۴ نسبت به سال ۱۳۹۳ در تولید و در بورس اعم از بورس داخلی و بورس صادرات با افت روبه‌رو بودیم و در سال جاری نیز، باوجود آمار فعلی که تغییر چندانی را نشان نمی‌دهد باید تا پایان ۶ ماهه سال جاری صبرکرد. رییس هیات مدیره سندیکای صنایع آلومینیوم ایران با اشاره به ضعف در رسیدن به قیمت مناسب برای ارائه محصولات این صنعت به بازار صادراتی عنوان می‌کند: محصولات در بازار صادراتی فقط با قیمت‌های جهانی معامله می‌شوند، در حالی که به دلیل بالا بودن قیمت داخلی نسبت به قیمت جهانی، در کشور ما هیچگاه با قیمت تمام شده جنس به بازار جهانی نمی‌رود زیرا بالا بودن قیمت بازاری نخواهد داشت که این امر باعث می‌شود امکان صادرات محصولات پایین دستی به صفر برسد؛ به این معنا که امکان صادرات پروفیل، ورق و امثال اینها وجود نخواهد داشت و کل صادرات به شمش آلومینیوم محدود می‌شود.
صمت