عراق جز 5 کشور اصلی در روابط تجاری با ایران محسوب می‌شود، اما قوانین و تصمیماتی همچون تغییر استاندارد کالاها، درخواست مجوزهای جدید از صادر کنندگان ایرانی و اخذ گواهی مبدا از سفارت عراق موجب شده که صادرات سیمان به این کشور قطع شود و مازاد سیمان تولیدی در انبارها تبدیل به معضل شده است.
رکود اقتصادی دلیل اصلی قطع واردات سیمان به عراق
عبدالرضا شیخان، دبیر انجمن صنفی کار فرمایان صنعت سیمان،در خصوص دلیل اصلی قطع واردات سیمان به عراق گفت: از ابتدای سال جاری رکود وسیعی دامنگیر اقتصاد عراق بوده و همچنین کاهش قیمت نفت و بودجه های عمرانی در این کشور موجب شده تا مسئولین آن تصمیم به قطع واردات بگیرند.
وی در ادامه اظهار داشت: طی مذاکراتی که با مسئولین عراقی داشته ایم وعده هایی در جهت از سرگیری واردات سیمان به عراق داده اند و اعلام کردند که قطع واردات این کالا به صورت موقتی اتخاذ شده است.
شیخان اذعان داشت: ظرفیت تولید سیمان کشور در حال حاضر 80 میلیون تن بوده و 30تن مازاد به کشورهای دیگر صادر می شود.
وی افزود: عراق با واردات 15 میلیون تن در سال اولین مشتری سیمان بوده و کشورهایی همچون پاکستان، ترکمنستان، روسیه، افغانستان و کشورهایی آفریقایی و حوزه خلیج فارس از دیگر خریداران سیمان ایران هستند.
وی با اشاره به هزینه های بالای حمل و نقل به ویژه حمل و نقل دریایی و مشکلات بانکی حاصل از تحریم ها و قیمت پایین سیمان در بازارهای جهانی تصریح کرد: سیمان یک کالای صادراتی نبوده و در بیشتر کشورهای تولید کننده فقط 5 درصد کل تولیدات صادر می شود اما به جهت مازاد تولید در کارخانه های ما و همچنین کاهش تقاضا و رکود حاکم بر بازار مجبور هستیم به بازارهای صادراتی بیندیشیم.
رئیس انجمن سیمان تاکید کرد: تا به حال علی رغم قول های مکرر هیچگونه تسهیلاتی از سوی دولت به صادرکنندگان سیمان داده نشده و در صورت ادامه این روند، قادر به یافتن بازارهای جدیدی برای این محصول صنعتی نخواهیم بود.
صادر کنندگان سیمان در جستجوی بازارهای جدید
ولی الله افخمی راد، رئیس سازمان توسعه تجارت، تاکید کرد: مشکلات متعدد موجود در داخل عراق باعث شده تا بازار این کشور برای صادرات محصولات ایرانی، بازار با ثباتی نباشد و در نتیجه در حوزه صادرات سیمان، باید به کشورهای آفریقایی، آسیای شرق و میانه بیندیشیم.
وی در ادامه با اشاره به انباشت سیمان در انبارهای کارخانجات تولید سیمان، افزود: اگر نیاز باشد دولت نیز در چار چوب بسته حمایتی از صادر کنندگان پشتیبانی خواهد کرد و از طریق ارائه تسهیلات، روند صادرات به کشورهای دیگر جهانی را سرعت می بخشد.
اما در حال حاضر یکی از اصلی ترین چالش ها، مازاد تولید در کارخانه های سیمان و کاهش تقاضای بازار است؛ بسیاری از کارشناسان معتقدند که صنعت سیمان نیز مانند برخی صنایع همچون خودرو سازی و پتروشیمی شبه دولتی بوده و از حمایت های قوه مجریه برخوردار است تا جائیکه اگر این حمایت ها قطع شود ممکن است بسیاری از کارکنان کارخانجات سیمان تعدیل شده و خطوط تولید از کار بیفتد.
لزوم رقابتی شدن فعالیت کارخانه های سیمان
مهدی پور قاضی عضو هیئت نمایندگان اتاق ایران گفت: اصولا سیمان یک کالای صادراتی نبوده و بلکه کالای مصرفی به حساب می آید و در بیشتر کشورهای دنیا برای صادرات آن هزینه ای صرف نمی شود.
وی با اشاره به مازاد تولید در کارخانجات سیمان اذعان داشت: کارخانه های سیمان بایستی با هم رقابت کنند و همچنین متناسب با ظرفیت بازار تولید داشته باشند.
قطع صادرات سیمان به کشور عراق پیامدهای ناگواری برای کارخانجات و کارگران آنها در پی خواهد داشت و دولت باید تمام توان خود را به کار گیرد تا از وقوع اتفاقات ناگوار در این صنعت جلوگیری کند.