آموزش در سطوح مختلف
سید شمس الدین سیاسی راد، مدیریت آموزش و پژوهش و فناوری سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) در گفت‌وگو با خبرنگاران درباره برنامه‌های آموزشی و پژوهشی اظهار کرد: مجمع جهانی اقتصاد، کشورها را براساس شاخص‌های رقابت‌پذیری رده‌بندی می‌کند و در نهایت بر مبنای امتیازهای به‌دست آمده به ۳ گروه تقسیم کرده است. در واقع این ۳ گروه شامل کشورهایی می‌شود که توسعه آنها مبتنی بر منابع طبیعی، مبتنی بر کارآیی و کشورهایی که توسعه آنها مبتنی بر نوآوری است. این در حالی است که بر اساس آخرین آمارهای منتشر شده در سال ۲۰۱۵میلادی ایران از مرحله توسعه مبتنی بر منابع وارد مرحله توسعه مبتنی بر کارآیی شده اما همچنان به مرحله توسعه مبتنی بر نوآوری دست پیدا نکرده است.
وی گفت: به میزانی که در کشورها در طول تحولات توسعه و اقتصاد کشورها، نقش منابع انسانی یا مغز افزار در توسعه افزایش یابد آن کشورها به مرحله اقتصاد مبتنی بر نوآوری نزدیک‌تر می‌شوند. البته در صورتی که سهم منابع طبیعی در مسیر توسعه کشورها افزایش یابد از مرحله آخر دور خواهند شد. متاسفانه سیاست‌های اقتصادی و آموزشی کشور هنوز امکان تلفیق منابع طبیعی با کارآیی نیروی‌انسانی را فراهم نکرده است. به گفته سیاسی‌راد، دولت تدبیر و امید به طور ویژه توجه فراوانی به موضوع توانمندسازی نیروی‌انسانی از طریق آموزش و توسعه یادگیری دارد. این در حالی است که منابع انسانی فعال در بنگاه‌های معدنی شامل سطوح کارگری، تکنسین‌ها، مهندسان و مدیران بنگاه‌های معدنی و سرمایه‌گذاران معدنی می‌شود. مدیریت آموزش و پژوهش و فناوری سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران ( ایمیدرو) افزود: در برنامه‌هایی که از سوی ایمیدرو دنبال می‌شود، سرمایه‌گذاری و مشارکت در آموزش تمامی سطوح یادشده با استفاده از امکانات و ظرفیت‌های داخلی و بین‌المللی در دستور کار قرار گرفته است.
وی یادآور شد: در زمینه آموزش‌های کارگری، قرارداد همکاری را با سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور و سازمان نظام مهندسی معدن ایران منعقد کردیم که در زمینه ایمنی کار، کارگران معادن بخش خصوصی را آموزش دهند. این اقدام از سال ۹۴ در مقیاس محدود و در ۷استان آغاز شد. امسال این برنامه در ۳۱ استان کشور در حال اجراست. همچنین در زمینه آموزش مهندسان و کارشناسان قرارداد مستقلی با سازمان نظام مهندسی معدن ایران و ایمیدرو امضا شده که براساس آن آموزش‌ها در سطح ۳۱ استان شروع شده است. برنامه‌ریزی برای آموزش سایر سطوح یاد شده به‌ویژه در سطح مدیران نیز در دستور کار قرار دارد.
استفاده از ظرفیت‌های بین‌المللی
به گفته مدیریت آموزش و پژوهش و فناوری ایمیدرو، یکی‌دیگر از سیاست‌هایی که از سوی ایمیدرو دنبال می‌شود، استفاده از ظرفیت‌های خارجی در توسعه آموزش‌های تخصصی در بخش معدن وصنایع معدنی است. به زودی و در ۲ یا ۳ ماه آینده دوره‌های ویژه تئوری و عملی در زمنیه آموزش‌های مرتبط با اکتشاف مواد معدنی با استفاده از برجسته‌ترین مدرسان خارجی را در دستور کار داشته و در این‌باره برنامه‌ریزی‌های لازم را انجام داده است. همچنین در سایر موضوع‌های مورد نیاز به‌ویژه با اولویت بحث ایمنی، بهداشت و محیط‌زیست و مدیریت انرژی در معادن دوره‌های آموزشی با استفاده از مدرسان خارجی برنامه را در سال جاری اجرا خواهیم کرد.
وی با اشاره به برنامه‌های آموزشی ویژه کارکنان سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران نیز، تصریح کرد: آموزش ستاد و واحدهای تابع طرح‌های ایمیدرو نیز براساس نیازسنجی‌های انجام شده در حال اجرا بوده و با جدیت دنبال می‌شود. سیاسی‌راد با اشاره به برنامه مشترک سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی (ایمیدور) با سازمان نظام مهندسی معادن ایران، اظهار کرد: با توجه به محدودیت‌های اجرایی به ویژه در زمینه آموزش‌های ایمنی، بهداشت و محیط‌زیست با کمبود مدرس در سطح جهانی روبه‌رو هستیم در نتیجه اجرای این دوره‌های آموزشی به صورت دوره‌ای انجام می‌شود. در واقع ۴۵ دوره آموزشی در ۳۱استان کشور در سال جاری اجرا خواهیم کرد. بی‌شک در سال‌های آینده به موازات آنکه در زمینه تقویت مدرس برنامه‌ها به نتیجه دست پیدا کند، تعداد و ظرفیت دوره‌ها افزایش خواهد یافت.
مذاکره ایمیدرو با دانشگاه آلمان
به گفته وی، ایمیدرو در حال مذاکره با یکی از دانشگاه‌های آلمان در زمینه طراحی و اجرای یک دوره بلندمدت تربیت مدرس بهداشت، ایمنی و محیط‌زیست، ویژه فعالیت‌های معدنی است. با قطعی شدن این مذاکرات نتایج و توضیحات دوره اعلام خواهد شد. البته برنامه این است که یکی از دانشگاه‌های داخلی با این دانشگاه وارد همکاری مشترک شده تا حداقل این طرح یک ترم در خارج از کشور برگزار شود. اجرای این طرح جزو دوره‌های بلندمدت تخصصی بین‌رشته‌ای غیررسمی است که در حال برنامه‌ریزی برای آن هستیم، زیرا دوره‌های رسمی از سوی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری برگزار می‌شود.
مدیریت آموزش و پژوهش و فناوری ایمیدرو در ادامه بیان کرد: به تازگی نیز ایمیدرو با دانشگاه تهران تفاهمنامه همکاری‌های آموزشی و پژوهشی منقعد کرده و به دنبال تاسیس پژوهشکده معدن و صنایع معدنی با این دانشگاه است. همچنین با دانشگاه صنعتی شریف در حال بررسی مبادله تفاهمنامه همکاری با تمرکز بر استحصال مواد فلزی و غیرفلزی و حوزه صنایع معدنی هستیم. در واقع روند همکاری در حوزه صنایع معدنی با دانشگاه صنعتی شریف و در حوزه معدن و اکتشاف بیشتر با دانشگاه تهران خواهد بود. البته در ابتدای سال جاری نیز با دانشگاه صنعتی مالک اشتر تفاهمنامه همکاری منعقد شده و قرار است همکاری‌های پژوهشی را در پروژه‌های مختلف با این دانشگاه داشته باشیم. وی اظهار کرد: یکی از سیاست‌های جدی ایمیدرو توسعه ارتباط صنعت و معدنکاری با دانشگاه‌ها و انجمن‌های علمی و تخصصی است.
رونمایی از واحدهای فرآوری سیار
سیاسی‌راد درباره واحدهای سیار فرآوری مواد معدنی، تصریح کرد: یکی از سیاست‌هایی که در حوزه توانمندسازی بخش خصوصی به عنوان یکی از وظایف ایمیدرو دنبال می‌شود، برنامه ساخت و توسعه واحدهای سیار فرآوری مواد معدنی است که می‌تواند معادن کوچک و متوسط فلزی و غیرفلزی که احداث واحدهای فرآوری به شکل ثابت برای آنها توجیه اقتصادی ندارد را زیرپوشش قرار داده و بتوانند از طریق واحدهای سیار فرآوری مواد این معادن را فعال کنیم. وی افزود: از سال گذشته، در مرکز فرآوری مواد معدنی ایران خط واحد سیار فرآوری به روش ثقلی طراحی و ساخته شده و تا شهریور سال جاری رونمایی خواهد شد.
همچنین مقدمات برای خط دوم فراهم شده و در مرکز تحقیقات فرآوری مواد معدنی ایران به روش فلوتاسیون و لیچینگ ویژه معادن مس و سرب‌وروی طراحی و ساخته خواهد شد. این مقام مسئول ادامه داد: این خطوط واحدهای نمونه‌ای است که سعی بر آن بوده آخرین فناوری‌های موجود با استفاده از مشاوران خارجی در ساخت آنها به کار برود. البته در نظر داریم از ظرفیت‌های بخش خصوصی برای ساخت تجهیزات و ماشین‌آلات مورد نیاز برای افزایش این واحدها استفاده کنیم. این اقدام از برنامه‌های خوبی است که خوشبختانه منابع مورد نیاز آن از سوی سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران ( ایمیدرو) تامین شده است. به گفته وی، این اقدام گامی موثر به منظور فعال شدن معادن متعدد کوچک و متوسط مقیاسی است که فعالیت‌های‌شان متوقف و راکد شده زیرا بخش معدن ایران به شدت وابسته به معدنکاری‌های کوچک‌مقیاس است اما فعال شدن معدنکاری کوچک مقیاس در ایران نیازمند تامین سیستم‌های فرآوری سیار است.
وی با اشاره به ظرفیت این طرح افزود: ظرفیت ورودی خط ثقلی ۱۰تن بر ساعت است. سیاسی‌راد ادامه داد: ایمیدرو آمادگی دارد در صورت تمایل و تقاضای کشورهای همسایه برای ساخت و تامین تجهیزات فرآوری، این کار را انجام دهد و در همین زمینه مذاکراتی با برخی کشورهای اطراف شده است. سیاسی‌راد در پایان تاکید کرد: ایمیدرو به دنبال استفاده از ظرفیت‌های آیین‌نامه اجرایی قانون معافیت حقوق دولتی معادن در پژوهش‌های کاربردی است که با دانشگاه‌ها قرارداد همکاری آن را منعقد می‌کنند. معادنی که با دانشگاه‌های دارای دانشجویان تحصیلات تکمیلی تفاهمنامه پژوهشی کاربردی منعقد کنند، تا سقف ۱۰درصد در سال مشمول معافیت حقوق دولتی می‌شوند. در حال حاضر این اقدام در معدن موته با همکاری دانشگاه یزد انجام شده است.
صمت