محمدرضا پورابراهیمی در برنامه تیتر امشب گفت: در ۹ سال اخیر میزان جذب سرمایه‌گذاری خارجی در کل مناطق آزاد کشور بیش از ۳۵۰ میلیون دلار بوه است، این در حالی است که مجموع سرمایه‌گذاری خارجی درمناطق آزاد سالانه فقط ۴۰ میلیون دلار بوده است.
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی به عنوان مخالف لایحه ایجاد هفت منطقه آزاد و ۱۲ منطقه ویژه جدید در کشور، افزود: ۶۵ مجوز به دولت برای ایجاد مناطق ویژه داده شده، اما تاکنون فقط از ۲۵ مجوز استفاده کرده است؛ بنابراین به چه علت دولت درخواست جدیدی مبنی بر ایجاد ۱۲ منطقه ویژه کرده است در حالی که ۴۰ مجوز از گذشته دارد.
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: دولت افزون بر اداره مناطق آزاد و ویژه، برای ایجاد مناطق جدید نیز با مشکل روبروست و رقمی برای ایجاد این مناطق وجود دارد و در بودجه پیش بینی نشده است. البته ارایه لایحه ایجاد هفت منطقه آزاد و ۱۲ منطقه ویژه اقتصادی جدید قول‌هایی است که رؤسای جمهور در سفرهای استانی به مردم آن مناطق می دهند؛ بنابراین دولت برای ایجاد مناطق آزاد و ویژه، اختیاری ندارد و مجلس باید آنها را تصویب کند.
وی با بیان اینکه اهداف ایجاد مناطق آزاد و ویژه تا کنون محقق نشده و این مناطق به انبار واردات کالا تبدیل شده‌اند، گفت: اگر لایحه جدید دولت را در این زمینه تغییر دهیم ضمانت اجرایی برای آن وجود نخواهد داشت؛ بنابراین دولت باید زیرساخت‌های لازم برای ایجاد مناطق آزاد و ویژه اقتصادی را فراهم کند که منطقه نیاز مالی نداشته باشد.
پورابراهیمی گفت: اگر این زیرساخت ها فراهم نشود و ایجاد مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در مناطق محروم انتخاب شوند، شرکت دولتی توسعه آن منطقه از محل فروش زمین و واردات کالا درآمد ایجاد می‌کند که این با اهداف ایجاد مناطق آزاد، تناقض دارد؛ ضمن اینکه یکی دیگر از مشکلات مناطق ویژه و آزاد؛ مشخص نبودن حدود مرزی آنهاست زیرا در عمل نمی‌شود مرز این مناطق را مشخص کرد.
وی ادامه داد: البته این مشکل موجب ضعف نظارت بر مناطق آزاد و ویژه اقتصادی می‌شود و درباره مناطق آزاد و ویژه اقتصادی، مجلس نظارتی ندارد و نمی‌تواند از هیچ وزیری سؤال کند و تذکر دهد و فقط می‌تواند موضوع تحقیق و تفحص را مطرح کند؛ البته با توجه به اینکه کمترین میزان ظرفیت اخذ مالیات در کشور ۱۸۰ هزار میلیارد تومان بر اساس داده‌های سال ۹۴ وجود دارد، اکنون حدود ۱۰۰ هزار میلیارد تومان مالیات دریافت می‌شود و ۸۰ درصد فرار مالیاتی وجود دارد.
پورابراهیمی افزود: یکی از دلایل محقق نشدن ظرفیت اخذ مالیاتی کشور، ثبت صدها شرکت در مناطق آزاد به دلیل معافیت‌های مالیاتی و دیگر امتیازات است که این شرکت‌ها هیچ فعالیتی در این مناطق ندارند و در نقاط دیگر فعالند؛ اما در عمل مناطق آزاد و ویژه اقتصادی از اهداف تشکیل، کامل انحراف داشته اند زیرا افزایش تولید، اشتغال و صادراتی در این مناطق دیده نمی‌شود.
این نماینده مجلس خاطرنشان کرد: سهم میزان صادرات مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در مقایسه با میزان واردات، یک پنجم بوده است و این مناطق دو و نیم درصد از صادرات کشور را به خود اختصاص داده‌اند که سهم بسیار ناچیزی است؛ برخی مناطق نیز که تأسیسات تولید نفت و گاز و پتروشیمی داشتند نیز به مناطق آزاد تبدیل شده اند که اگر نمی‌شدند نیز صادرات از آنها وجود داشت؛ به هرحال اگر روند فعالیت مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در جهت اهداف تأسیس آنها اصلاح شود، موافق لایحه جدید دولت هستم.
همچنین عبدالحمید خدری نماینده مجلس شورای اسلامی و موافق لایحه ایجاد ۱۹ منطقه آزاد و ویژه جدید نیز در این برنامه گفت: مناطق آزاد در کشورهای دیگر تجربه موفقی بوده است و نباید برای حل مسئله، صورت مسئله را پاک کرد.
وی افزود: ایجاد مناطق آزاد و ویژه اقتصادی موجب رشد، پیشرفت و آبادانی آن منطقه و توسعه صادرات و اشتغال می‌شود؛ در حالیکه ایجاد مناطق جدید آزاد و ویژه در زمان پسابرجام و ارتباط با اقتصاد جهانی، مناسب است.
خدری معتقد است که قاچاق کالا از مناطق آزاد نیست بلکه از گمرکات انجام می‌شود؛ چراکه زمینه‌ها و زیرساخت‌ها برای ایجاد مناطق آزاد و ویژه اقتصادی وجود دارد و مشکلات در این مناطق به دلیل ضعف دستگاه‌های نظارتی است.
خبرگزاری مهر