بانک جهانی در تازه‌ترین گزارش خود با عنوان «چشم‌انداز بازار کالاها 2016» پیش‌بینی خود از قیمت‌های جهانی نفت در سال جاری را افزایش داد. بر اساس گزارش جدید بانک جهانی قیمت نفت در سال 2016 به بشکه‌ای 43 دلار خواهد رسید و این در حالی است که بانک در پیش‌بینی پیشین خود این رقم را 41 دلار در هر بشکه پیش‌بینی کرده بود. بانک جهانی علت این افزایش را دوره‌های وقفه در عرضه نفت و تقاضای شدید در فصل دوم سال اعلام کرد. در گزارش پیشین بانک جهانی پیش‌بینی این بانک برای قیمت نفت از 37 دلار در هر بشکه به 41 دلار افزایش یافته بود.
بنا به گزارش جدید، در پی وقفه در عرضه نفت طی فصل دوم سال 2016 که عمدتا به‌دلیل آتش‌سوزی‌های کانادا و خرابکاری در زیرساخت‌های نفت نیجریه رخ داد، قیمت‌های این کالا 37 درصد افزایش یافت. بانک جهانی اعلام کرده است که در پیش‌بینی جدید خود تعدیل تقاضا و احیای برخی از عرضه‌هایی که دچار اختلال شده بودند نیز در نظر گرفته شده است. جان بافس، اقتصاددان ارشد و نویسنده اصلی این گزارش بانک جهانی در این باره گفت: «ما انتظار داریم قیمت‌های نفت در نیمه دوم سال 2016 کمی افزایش یابد چون عرضه بیش از حد در بازار نفت فروکش خواهد کرد.»
در گزارش بانک جهانی آمده است که شاخص قیمت‌های انرژی بانک جهانی در فصل دوم سال 2016 نسبت به فصل پیش از آن 29 درصد افزایش یافت. قیمت نفت نیز 37 درصد افزایش یافت که علت آن به وقفه در عرضه مربوط می‌شد. در همین زمان قیمت‌های زغال‌سنگ نیز 2 درصد افزایش یافت اما قیمت‌های گاز طبیعی به دلیل تداوم تقاضای کم و عرضه بیش از حد 5 درصد افت کرد. بانک جهانی در بخشی از این گزارش خود که به نفت خام اختصاص داده، نوشته است: قیمت‌های نفت خام به دلیل چندین مورد وقفه در عرضه در فصل دوم سال میلادی جاری 37 درصد افزایش یافت و میانگین آن به بشکه‌ای 8/ 44 دلار رسید. قیمت‌های نفت در ماه ژوئن برای پنجمین ماه متوالی افزایشی بوده و به میانگین بشکه‌ای 7/ 47 دلار رسیده است.
در ماه ژوئیه به دلیل کندی تقاضا برای بنزین و احیای عرضه نفت که دچار وقفه شده بود، دستخوش کاهش شد. طی ماه‌های مه تا ژوئن، وقفه‌های بزرگ در عرضه نفت موجب کاهش 5/ 2 بشکه‌ای تولید شد و این کاهش بیش از همه در کانادا متمرکز بود که دلیل آن به آتش‌سوزی‌های منطقه نفتی آلبرتا و در نیجریه به حملات به زیرساخت‌های نفتی مربوط بود. علاوه بر همه این‌ها، وقفه‌هایی هم در تولید کویت، عراق، لیبی و سایر نقاط مشاهده شد. در عین حال تولید کشورهای غیر‌عضو اوپک هم رو به کاهش گذارد که در راس آنها آمریکا قرار داشت. البته افزایش تولید اوپک، به‌ویژه ایران، آن را جبران کرد.
تقاضا
بر‌اساس گزارش بانک جهانی، تقاضای جهانی برای نفت در فصل نخست تا 6/ 1 میلیون بشکه در هر روز یا 7/ 1 درصد نسبت به سال گذشته افزایش یافت و این در شرایطی بود که در سال 2015 تقاضا 9/ 1 میلیون بشکه در روز یا درصد افزایش نشان داده بود. بر این اساس تقاضای کشورهای عضو سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه (OECD) 6/ 0 میلیون بشکه در روز یا 3/ 1 درصد در فصل دوم افزایش یافت که افزایش‌ها عمدتا ناشی از افزایش تقاضای اتحادیه اروپا و آمریکا بود. افزایش تقاضای کشورهای غیر‌عضو سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه با همان سرعت سال گذشته یعنی رقم 4/ 1 میلیون بشکه در روز یا 3 درصد رشد کرد. بخش عمده این رشد ناشی از افزایش تقاضا در آسیا بود که در آن تقاضا برای نفت تا یک میلیون بشکه در روز یا بیش از 4 درصد افزایش یافت. رشد تقاضای نفت چین نسبت به سال گذشته به‌طرز قابل‌توجهی کاهش یافت تا جایی که این تقاضا تنها بیش از 200 هزار بشکه در روز یا 2 درصد رشد کرد.
بر این اساس پیش‌بینی می‌شود که تقاضای جهانی نفت در سال 2016 تا 3/ 1 میلیون بشکه در روز یا 3/ 1 درصد افزایش خواهد یافت و به میانگین 1/ 96 میلیون بشکه در روز خواهد رسید. بانک جهانی پیش‌بینی می‌کند که تقاضای کشورهای عضو سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه تا 300 هزار بشکه در روز افزایش خواهد یافت و علت عمده این افزایش، تقاضای آمریکا خواهد بود. برای تقاضای کشورهای غیر‌عضو سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه، بانک جهانی افزایش 2/ 1 میلیون بشکه در روز معادل 4/ 2 درصدی را پیش‌بینی کرده است که نسبت به سال گذشته کمتر است. انتظار می‌رود که هندوستان و چین علت عمده این رشد باشند بانک جهانی پیش‌بینی کرده است که این روند رشد در سال 2017 نیز ادامه یابد البته با رقم‌هایی کمی کوچک‌تر.
عرضه
در فصل نخست سال میلادی جاری عرضه جهانی نفت تا 3/ 1 میلیون بشکه در روز فراتر از مصرف بود. البته این مازاد عرضه کمتر از رقم 6/ 1 میلیون بشکه در روز در سال 2015 بود. این فاصله در فصل دوم سال کمتر شد و به تنها 200 هزار بشکه در روز رسید که علت آن وقفه در تولید و کاهش تولید کشورهای عضو اوپک بود. عرضه کشورهای غیر‌عضو اوپک در فصل نخست سال 2016 برای نخستین‌بار طی بیش از 4 سال اخیر کاهش یافت، کاهشی001 هزار بشکه‌ای در روز نسبت به سال 2015. در فصل دوم نیز این کاهش به 3/ 1 میلیون بشکه در روز رسید.
در فصل دوم سال میلادی جاری میانگین تولید نفت اوپک به 33 میلیون بشکه در روز رسید که نسبت به فصل نخست 2/ 0 درصد بیشتر بوده است. این رقم نسبت به تولید در نیمه دوم سال گذشته نیز 300 هزار بشکه در روز بیشتر بوده است. در این گزارش آمده است که گر‌چه مجموع تولید اوپک به‌طرز قابل‌توجهی با ثبات بوده اما تغییراتی در تولید اوپک مشاهده شده است. تولید کشورهای عضو اوپک و عضو حوزه خلیج فارس تا 1/ 1 میلیون بشکه در روز افزایش یافت اما تولید کشورهای غیر‌عضو حوزه خلیج فارس تا 5/ 0 میلیون بشکه در روز افت کرد. بر این اساس تولید نفت ایران با رفع تحریم‌ها بیش از انتظارات بود و 007 هزار بشکه در روز افزایش یافت.
دنیای اقتصاد