معاون اسبق بانک مرکزی و وزارت اقتصاد نسبت به شبهه سیاسی تصمیم جدید ارزی بانک مرکزی مبنی بر ورود بانکها به خرید و فروش ارز آزاد هشدار داد و گفت: این اقدام نباید منجر به افزایش نرخ ارز شود.
نویسنده:
فاطمه محمدی
حیدر مستخدمین حسینی درباره تصمیم بانک مرکزی برای ورود بانکها به عرصه خرید و فروش ارز آزاد گفت: این بحث که اخیرا توسط بانک مرکزی اعلام شده، در تاریخ اقتصادی و بانکی کشور یک پدیده نوین و جدید نیست، بلکه قبل از سال ۵۷ نیز بانک ها چنین ماموریتی را داشتند و به جای توسعه و شکل گیری صرافی‌ها بانکها فعالیت‌های ارزی را بر عهده گرفته بودند.
معاون اسبق بانک مرکزی و وزارت اقتصاد ادامه داد: پس از سال ۵۷ و تا پایان دهه ۶۰، نظام بانکی ماموریت تامین ارز اشخاص حقیقی و حقوقی را برعهده داشت و مردم به بانکها برای تامین ارز مورد نیاز خود از قبیل ارز دانشجویی، ارز مورد نیاز برای معالجه بیماران، سفر و... مراجعه می‌کردند.
وی با اشاره به اینکه در آن زمان تفاوت نرخ برای ارز مطرح نبود و تمامی نرخ‌ها یکسان بود، تصریح کرد: بانک ها علاوه بر تامین ارز اقدام به خرید ارز هم می کردند و حال همان ماموریت قبلی بانکها پس از ۴ دهه دوباره مطرح شده است.
مستخدمین حسینی خاطرنشان کرد: اگر این تصمیم در چارچوب برنامه‌ها و انتظارات اقتصادی باشد، مثبت تلقی می‌شود، اما اگر به‌عنوان محمل‌های سیاسی مطرح باشد، قطعا موثر نخواهد بود.
این تحلیل‌گر مسائل بانکی و اقتصادی افزود: اگر این برنامه به درستی اجرا شود به شفافیت در حوزه اقتصادی، اطمینان‌بخشی و اعتمادسازی جامعه به کسانی که ارز مورد نیاز کشور را تامین می‌کنند، منجر خواهد شد.
معاون اسبق بانک مرکزی و وزارت اقتصاد اضافه کرد: همچنین به جای مراجعه متقاضیان به دلالان و واسطه‌ها و کسانی که ارزهای ناصحیح و جعلی در اختیار مردم قرار می دهند، می‌توان از نظام بانکی که مطمئن است، ارز تهیه کرد که ارزی قابل اطمینان است. این امر از جعلی بودن ارزهای دریافتی جلوگیری کرده در عین حال این عملکرد از لحاظ اقتصادی و بانکی از شفافیت برخوردار است.
وی با بیان اینکه این برنامه، ارزهای مازاد را در اختیار بانک مرکزی قرار می دهد، به طوری که ارزهای مازاد دوباره به نظام بانکی عرضه خواهد شد، گفت: مقامات بانک مرکزی در دولت گذشته میزان ارزهای خانگی را ۱۹ تا ۲۰ میلیارد دلار ذکر کرده بودند یعنی این میزان ارز توسط مردم در خانه‌ها حبس شده، بنابراین با برنامه جدید بانک مرکزی بخشی از این ارزهای خانگی می تواند به فروش برسد.
مستخدمین حسینی، موضوع مهم دیگر را بحث صادرات ذکر کرد و افزود: سیاست‌های ارزی برای صادرکنندگان مرتبا تغییر می‌کند و هیچ اطمینان‌بخشی از این لحاظ برای آنها وجود ندارد. بر این اساس، آنها ارزهای مازادشان را یا خودشان نگهداری می‌کنند و یا از کانال های غیررسمی به بازار تزریق می‌کنند، اما با برنامه جدید این ارزها می‌تواند در کانال درست هدایت و به بانکها تزریق شود.
این تحلیل‌گر مسائل بانکی و اقتصادی خاطرنشان کرد: این تصمیم اگر وارد حوزه‌های سیاسی نشود، تصمیم درستی است، یعنی اگر تصمیمات سیاسی بر آن مترتب نباشد، می تواند به جایگاه واقعی شکل‌گیری بورس ارز و هدایت متقاضیان به بازار ارز واقعی منجر شود که مکان این بورس ارز، همان بانک مرکزی و بانکها هستند تا تحت مدیریت و نظارت بانک مرکزی، فعالیت‌های ارزی و خرید و فروش آن انجام شود.
معاون اسبق بانک مرکزی و وزارت اقتصاد با بیان اینکه بانک مرکزی در این سال ها دو رویکرد مهم در پیش گرفته است، اظهار داشت: اول اینکه به مرور ارز عرضه شده در مرکز مبادلات ارزی و تخصیص وام به واردکنندگان و تولیدکنندگان را کاهش داد و نرخ این ارز هم اکنون به ۳۱۰۰ تومان رسیده است.
وی با اشاره به اینکه با کاهش تخصیص ارز در مرکز مبادلات ارزی، متقاضیان ارزی به بازار آزاد برای تهیه، هدایت می شوند و صرافی‌ها و ارتباطات، تامین‌کننده این‌گونه ارزها هستند، گفت: در حال حاضر عرضه ارز آزاد بیش از ارز مرکز مبادلات ارزی است به‌طوری که دو سوم تخصیص ارز در بازار آزاد انجام می‌شود.
مستخدمین حسینی ادامه داد: بانک مرکزی مشاهده کرده که تامین ارز در بازار آزاد صورت می‌گیرد، بنابراین تصمیم گرفته است که این موضوع توسط نظام بانکی تحت کنترل درآید.
این تحلیل‌گر مسائل بانکی و اقتصادی با بیان اینکه اما در این قضیه یک شبهه وجود دارد و آن شبهه سیاسی است، خاطرنشان کرد: نباید این اقدام منجر به این شود که یک مرکز با هدایت بانک مرکزی و دولت شکل گیرد و عرضه ارز و قیمت ارز را افزایش دهد چون بازار واقعی به نام بازار ارز وجود ندارد و ارزها توسط دولت تدارک دیده می شود و عامل اصلی عرضه ارز، دولت است. بنابراین با توجه به شرایط بودجه‌ای، دولت نباید به بهانه اینکه بازار ارز در حال شکل‌گیری است، عرضه ارز را دچار شبهه سیاسی کند.
معاون اسبق بانک مرکزی و وزارت اقتصاد تصریح کرد: اگر این جهت‌گیری نباشد، طرح بانک مرکزی برای اقتصاد موثر است در غیر این صورت اگر در این جهت باشد که قیمت ارز را افزایش دهد و بانک مرکزی و دولت درگیر چنین برنامه ای شوند، تصمیم اشتباه خواهد بود.
مستخدمین حسینی با اشاره به اینکه در صورت اجرای درست این طرح، یکسان‌سازی نرخ ارز تسریع خواهد شد، گفت: با شکل‌گیری این کانون، بانک ها هدایت ارز را برعهده خواهند گرفت.
خبرگزاری مهر