دمای مثبت در بخش صنعت

رشد 60 درصدی سبد کالای صنعتی نشان‌دهنده بهبود بخش صنعت در مقایسه با مدت مشابه سال قبل است؛ البته رصد عمیق‌تر آمار در سه بهار گذشته نیز تاییدی بر این بهبود است. مقایسه 5 قلم کالایی که در بهار سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل بیشترین میزان رشد را تجربه کرده‌اند با دوره‌های مشابه در سال‌های 93 و 94 نشان می‌دهد تنها سه محصولی که در دوره‌های گذشته رشد منفی داشته‌اند در بهار 95 با افزایش تولید مواجه بودند. در طرف مقابل نیز کالاهایی که بیشترین افت تولید را داشته‌اند فقط دو محصول رشد مثبت ثبت کرده‌اند. این وضعیت را می‌توان نشانه‌ای بر کاهش درجه رکود در بخش صنعت تفسیر کرد. اینها علامت‌های امیدوارکننده‌ای است که صنعت از افتی که در سال‌های قبل به‌دلیل کاهش قیمت نفت، کاهش درآمدهای دولت و کمبود تقاضا در بازار با آن مواجه بوده خارج شود که این امر نشان‌دهنده مثبت شدن دمای صنعت در صورت اصلاح ساختارها، رفع برخی موانع در کسب‌وکار، خروج غیرتورمی از رکود و در نهایت خروج از وضعیت منفی خواهد بود.

تصویر رسمی از تولید 58 کالای صنعتی، معدنی و پتروشیمی در بهار سال جاری از مثبت شدن دمای صنعت حکایت دارد. آمار اعلام شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت از مجموع 58 کالای منتخب صنعتی، معدنی و پتروشیمی، 19کالای منتخب صنعتی از مجموع 32محصول رشد تولید را تجربه کرده‌اند. مقایسه آمار منتشره با آمار فصل بهار سال 93 نیز بیانگر تغییراتی در لیست کالای منتخب مورد بررسی است. از سوی دیگر از میان 5 قلم کالایی که در بهار سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد تولید را تجربه کردند، تنها دو محصول در مدت زمان مشابه سال 94 به 93 با رشد مواجه بودند و سه قلم کالای باقی‌مانده در این دوره افت تولید را تجربه کردند. «دوده»، «ال‌ای‌بی»، «فیبر»، «وانت»، و «سموم دفع آفات نباتی» پنج محصول منتخبی هستند که در سال 95 نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد تولید را تجربه کردند، اما براساس آمار اعلام شده در سال 93 از میان این محصولات تنها «وانت» و «سموم دفع آفات نباتی» رشد تولید داشته‌اند و مابقی محصولات با افت تولید مواجه بودند. از سوی دیگر در میان محصولاتی که در بهار سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل افت تولید را تجربه کرده‌اند نیز می‌توان به «دی ام تی»، «اتوبوس و مینی بوس»، «کامیون کشنده»، «انواع تلویزیون تخت» و «نخ پلی‌استر» اشاره کرد؛ محصولاتی که از میان آنها تنها DMT‌ در سال 93 نسبت به سال ما بعد خود رشد تولید داشته و مابقی محصولات همانند سال 94 و 95 با افت تولید همراه بوده‌اند. از سوی دیگر با توجه به تغییر لیست کالای منتخب امکان مقایسه کلی وضعیت تولید در بهار سال 95 نسبت به بهار سال 93 وجود ندارد.

محصولات منتخب معدنی

علاوه بر کالای منتخب صنعتی درخصوص محصولات منتخب معدنی نیز از میان 13 کالا 5 محصول در مدت زمان مذکور با رشد تولید مواجه بودند که با توجه به این آمار می‌توان گفت گروه محصولات معدنی نسبت به سایر گروه‌ها دراین دوره افت بیشتری را تجربه کرده است. اما در بخش محصولات پتروشیمی به تفکیک محصولات شیمیایی و پلیمری از میان 13 محصول منتخب در مجموع 7 محصول پلیمری رشد تولید را تجربه کردند و محصولات شیمیایی نیز بهار سال جاری را بدون افت تولید پشت‌سر گذاشتند که با این شرایط می‌توان گفت این گروه از وضعیت بهتری نسبت به سایر گروه‌ها برخوردار است.

تسهیل در روند دسترسی به مواد اولیه از یکسو و بهبود روند مبادلات مالی از سوی دیگر عمده دلیلی است که فعالان صنعتی بهبود روند تولید در بهار سال جاری را به آن نسبت می‌دهند و معتقدند در صورت ادامه روند کنونی شاهد بهبود بیش از پیش روند تولید خواهیم بود. علاوه بر موارد مذکور فعالان اقتصادی معتقدند که در صورت اجرای صحیح برنامه دولت برای خروج غیرتورمی شاهد شتاب گرفتن چرخه تولید خواهیم بود. با شدت‌گرفتن رکود در سال‌های اخیر و انباشت انبار تولیدکنندگان از کالا دولت طرح خروج از رکود را در دستور کار خود قرار داد اما به گفته فعالان اقتصادی سیاست‌های تعریف شده در بخش تقاضا به‌صورت جدی اجرا نشد، روندی که با تحریک درست تقاضا می‌توان انتظار داشت که تولید محصولات منتخب رشد بیشتری را تجربه کنند.

محصولات منتخب با رشد مثبت

براساس آمار اعلام شده در بهار سال جاری «دوده»، «ال‌‌ای‌بی»، «فیبر»، «وانت» و «سموم دفع آفات نباتی» بیشترین رشد تولید را تجربه کرده‌اند. تولید «دوده» در مدت زمان مذکور برابر با 22 هزار و 800 تن بوده است که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل رشد 41/5 درصد را تجربه کرده است. از سوی دیگر در مدت زمان مورد بررسی در مجموع 42 هزار تن «ال ‌ای‌بی» در کشور تولید شده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل از رشد بیش از 33 درصدی حکایت دارد. «فیبر» تولید شده در مدت زمان مورد بررسی نیز برابر با 171هزار و 600متر مکعب بوده است که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل رشدی نزدیک به 21 درصد را ثبت کرده است. «وانت» چهارمین محصولی است که در مدت زمان مورد بررسی با تولید 18هزار و 700دستگاه توانست رشد نزدیک به 18درصد را تجربه کند. «سموم دفع آفات نباتی» نیز در دوره مورد بررسی تولیدی برابر با 10 هزار و 300‌تن داشته است که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل رشدی 16 درصدی داشته است.

محصولات منتخب با رشد منفی

«دی‌ام‌تی»، «اتوبوس و مینی بوس»، «کامیون کشنده»، «انواع تلویزیون تخت» و «نخ پلی‌استر» بیشترین افت تولید را در میان 32 کالای صنعتی در بهار سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل تجربه کردند. در میان محصولاتی که بیشترین افت تولید را داشته‌اند در مدت زمان مذکور می‌توان به «دی‌ام‌تی» اشاره کرد که تولید آن در اردیبهشت ماه به‌طور کامل متوقف شده بود اما درخرداد ماه مجدد به خط تولید بازگشت با این حال با توجه به توقف تولید در ماه‌های قبل افت 95 درصدی را ثبت کرد. از سوی دیگر براساس داده‌های اعلام‌شده تولید اتوبوس و مینی‌بوس نیز در بهار سال جاری برابر با 139 دستگاه بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل افت بیش از 55 درصد را تجربه کرده است. اما کامیون کشنده نیز در این دوره با تولید هزار و 813 دستگاه با افت نزدیک به 42 درصدی مواجه بوده است. «انواع تلویزیون تخت» چهارمین محصولی است که در این دوره افت تولید را تجربه کرد، به‌طوری‌که براساس آمار در بهار سال جاری در مجموع 232 هزار و 800 دستگاه انواع تلویزیون تخت در کشور تولید شد که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل افتی در حدود 27 درصد را تجربه کرده است. «نخ پلی‌استر» نیز در این دوره با تولید 52 هزار و 400 تن در مقایسه با بهار سال قبل افتی بیش از 21 درصد داشته است.

از سوی دیگر براساس آمار اعلام شده از میان 13 محصول منتخب معدنی نیز در بهار سال جاری در مجموع 5 محصول رشد تولید را تجربه کردند. در این‌خصوص می‌توان به تولید 317‌هزار و 200 تنی «شیشه جام» اشاره کرد که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل رشدی نزدیک به 85 درصد را تجربه کرده، در این دوره در مجموع 365 هزار و 500 تن شیشه جام در کشور تولید شده است. کنسانتره زغال‌سنگ تولید شده در این مدت نیز برابر با 293هزار و 200 تن بوده که رشد بیش از 17 درصدی در مقایسه با مدت مشابه سال قبل داشته است. « فولاد خام» دومین محصول منتخب معدنی است که در مدت زمان مذکور با تولید 4میلیون و 701هزار تن رشدی نزدیک به 9 درصد را تجربه کرده است.

روند محصولات منتخب پتروشیمی

از سوی دیگر براساس آمار اعلام شده درخصوص کالاهای منتخب پتروشیمی به تفکیک محصولات شیمیایی و پلیمری نیز 10 محصول منتخب پلیمری در سال گذشته توانستند رشد 8 درصدی را تجربه کنند. رشد مجموع محصولات پلیمری در حالی است که افت تولید برخی از محصولات پلیمری تاثیر بسیاری بر تولید محصولات صنعتی دارد. آمار اعلام شده بیانگر آن است که «(ABS) اکریلونیتریل بوتادین استایرن» از میان محصولات پلیمری در مدت زمان مورد بررسی بیشترین رشد تولید را تجربه کرده است به‌طوری‌که در این مدت در مجموع 16 هزار تن از این محصول در کشور تولید شد که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل رشد نزدیک به 37 درصدی داشته است .

«(PET) پلی‌اتیلن ترفتالات» نیز با تولید 117هزار و 600 تن رشد 27/8 درصدی و «(PP) پلی‌پروپیلن» با تولید 216 هزار و 800 تنی و رشد بیش از به 23 درصد توانستند بیشترین رشد را در میان 13 گروه کالایی منتخب پلیمری تجربه کنند. از سوی دیگر درخصوص کالاهای منتخب شیمیایی نیز آمار اعلام شده از رشد بیش از 11 درصدی در تولید این محصولات حکایت دارد؛ به‌طوری‌که در این مدت اوره با تولید یک میلیون و 211 هزار تنی توانست رشد نزدیک به 20 درصد را کسب کند. تولید آمونیاک نیز در این دوره برابر با 940 هزار تن آمونیاک در کشور تولید شده که از رشد 20/5 درصدی در بهار سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل حکایت دارد اما سایر محصولات شیمیایی نیز در این دوره برابر با بیش از 9 میلیون و 655 هزار تن بوده و به این طریق رشد 9 درصدی را تجربه کرده است.

دنیای اقتصاد