در حالی اهمیت ماشین‌آلات مورد بررسی قرار می‌گیرد که بخش معدن ایران سال‌ها به دلیل وضع تحریم‌های سخت برای استفاده از ماشین‌آلات بروز، با مشکلات بسیاری روبه‌رو بود. حال صمت نگاهی گذرا به موضوع ماشین‌آلات معدنی می‌اندازد.
اهمیت ماشین‌آلات معدنی
استفاده از ماشین‌آلات بروز و فناوری جدید، اکتشافات معدنی و استخراج را آسان‌تر و به صرفه‌تر خواهد کرد. در واقع زمانی که بازارهای جهانی در حوزه مواد معدنی با رکود روبه‌رو شوند، استفاده از ماشین‌آلات می‌تواند هزینه‌های تولید را کاهش دهد. همچنین استفاده از ماشین‌آلات معدنی جدید می‌تواند سرعت زنجیره تولید در بخش معدن را افزایش دهد اما متاسفانه در سال‌های اخیر به دلیل وضع تحریم‌های گوناگون علیه کشور مشکلات زیادی گریبانگیر بخش معدن شد که بخشی از آن تامین نشدن قطعات مورد نیاز برای تعمیر ماشین‌آلات معدنی فرسوده و محدودیت در خرید ماشین‌های جدید بود. فرسودگی ماشین‌آلات موجود در بخش معدن در سال‌های تحریم توانست سرعت حرکت معدن را کاهش دهد اما در همین زمان شرکت‌های معدنی بزرگ توانستند با استفاده از ماشین‌آلات بروز قیمت تمام شده را کاهش و قدرت رقابتی خود را افزایش دهند. امروز با توجه به فرصتی که در اختیار کشور قرار گرفته؛ یعنی اجرایی شدن برجام، بخش معدن می‌تواند در حوزه ماشین‌آلات معدنی کمبودهای خود را با سرعت بیشتری جبران کند. این موضوع به اندازه‌ای دارای اهمیت است که سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی کشور(ایمیدرو) انتقال ماشین‌آلات و فناوری‌های روز دنیا را در اولویت قراردادها و تفاهمنامه‌های خود با شرکت‌های خارجی قرار داده است.
برجام فرصتی برای جبران گذشته
بی‌شک استفاده از ماشین‌آلات معدنی در معادن زیرزمینی از اهمیت بیشتری برخوردار است اما متاسفانه به دلیل تحریم‌های وضع شده علیه کشور، تامین ماشین‌آلات معدنی با مشکلات بسیاری روبه‌رو شد. این مشکل تنها به فعالیت در معادن زیرزمینی محدود نمی‌شود بلکه این بخش در سال‌های اخیر حتی در استفاده از دامپتراک‌ها در معادن روباز نیز برای تامین قطعات و خرید لاستیک با محدودیت‌ها و مشکلات متعددی رو به رو بوده‌است. در واقع تحریم‌ها علاوه بر اینکه از ورود ماشین‌آلات جدید جلوگیری می‌کرد، ورود قطعات برای تعمیر ماشین‌های قدیمی را با سختی همراه کرده بود. حال با رفع تحریم‌ها راه برای تامین نیاز ماشین‌آلات معدنی هموار خواهد شد اما در این میان باید به فکر تامین سرمایه مورد نیاز بوده تا بتوانیم ماشین‌آلات معدنی را همراه با فناوری بهره‌برداری وارد کشور کنیم. خوشبختانه با اتفاقات رخ داده وضعیت برای همکاری با کشورهای دیگر بسیار مناسب است و نکته جالب اینکه شرکت‌های اروپایی و امریکایی برای حضور در معادن ایران اظهار علاقه‌مندی کرده‌اند.
در چنین فرصتی شرکت‌های توانمند باید برای همکاری ورود پیدا کرده و از سوی دیگر دولت و بانک مرکزی نیز باید ضمانتنامه‌های لازم برای خرید ماشین‌آلات را ارائه دهند. در واقع امروز فرصت خوبی برای نوسازی ماشین‌آلات معدنی و فناوری‌های موجود در بخش معدن است تا بتوانیم بهره‌برداری و استخراج را افزایش دهیم. در واقع با توجه به گران بودن ماشین‌آلات معدنی، معدنکاران نیازمند حمایت‌های ویژه از سوی دولت و بانک‌ها هستند تا بتوانند با استفاده از تسهیلات ارائه‌شده نیاز خود را در این بخش برطرف کنند. هرچند با افزایش رقابت میان شرکت‌های معتبر دارنده ماشین‌آلات، قدرت انتخاب برای فعالان معدنی افزایش پیدا کرده و می‌توان ماشین‌های معدنی مورد نیاز را با قیمت بهتر و کیفیت بیشتری خریداری کرد. اما تا زمانی که تسهیلات برای خریداری ماشین‌آلات ارائه نشود مشکلی از این حوزه حل نخواهد کرد زیرا در وضعیتی که بازار مواد معدنی با رکود بسیار و کاهش قیمت روبه‌رو است، کمبود نقدینگی معدنی‌ها را با مشکل مواجه کرده است.
در انتظار اتفاق مثبت
با توجه به مشکلاتی که امروز معدنکاران در حوزه خرید و فروش محصول با آن روبه‌رو هستند، بی‌شک تامین ماشین‌آلات اقدام بسیار دشواری خواهد بود. دبیر کمیته خاک‌های صنعتی و مشاور خانه معدن در گفت‌وگو با صمت، درباره تاثیر برجام بر واردات ماشین‌آلات معدنی اظهار کرد: متاسفانه تاکنون تغییری در واردات ماشین‌آلات معدنی ایجاد نشده است. هادی میررحیمی تصریح کرد: در همین‌باره خانه معدن ایران به تازگی جلسه‌ای در زمینه ماشین‌آلات معدنی برگزار کرده تا بتوانیم مشکلات موجود در این حوزه را برطرف کنیم زیرا در شرایط فعلی نه تنها ماشین‌آلات جدید وارد کشور نمی‌شود، بلکه برای واردات قطعات ماشین‌آلات خود نیز با مشکل روبه‌رو هستیم.
براساس صحبت‌های میررحیمی، بخش معدن همچنان برای تعمیر ماشین‌های فرسوده خود با مشکل روبه‌رو است و این موضوع می‌تواند دستیابی به اهداف در نظر گرفته شده را دشوار کند. به گفته دبیر کمیته خاک‌های صنعتی، در چنین شرایطی نمایندگی‌های نیز باید تحرکات لازم را داشته باشند تا بتوان از فضای ایجاد شده بهترین استفاده را داشت زیرا ماشین‌های معدنی همچنان فرسوده هستند. وی با اشاره به فرسودگی ماشین‌آلات معدنی، اضافه کرد: متاسفانه واردات ماشین‌آلات جدید نیازمند صرف هزینه بسیار است زیرا بسیار گران بوده و نمی‌توان بدون استفاده از تسهیلات آنها را خریداری کرد. در نتیجه دولت و بانک‌ها نیز باید در این‌باره با بخش معدن همسو شده و به معدنی‌ها در تهیه ماشین‌آلات بروز کمک کنند. میررحیمی همچنین بیان کرد: هرچند در داخل کشور معدنی‌ها نیازمند کمک بخش دولتی هستند اما در آن سوی ماجرا شرکت‌های بزرگ ماشین‌آلات نیز چندانی تمایلی برای ورود به ایران نشان نداده‌اند.
در واقع تاکنون آنها برای همکاری با بخش معدن ایران پیشقدم نشده‌اند. به گفته وی، نمایندگی ماشین‌آلات معدنی باید با کمک دولت و شرکت‌های معدنی شرایطی را فراهم کنند تا بتوان نیاز بخش معدن را تامین کرد. در این زمینه شاید بهتر باشد شرکت‌های معدنی کشور نیز پیشقدم شده و با شرکت‌های ماشین‌سازی ارتباط برقرار کنند. در این صورت می‌توان شرایطی بهتر از گذشته برای ورود ماشین‌آلات فراهم کرد. با چنین اتفاقاتی می‌توان انتظارات بازار را شناسایی کرده و گام‌هایی در جهت برآورده کردن آنها برداشت.
صمت