سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه که برای دیداری یک روزه به تهران آمده بود می‌گوید که ساعت 2 بامداد چهارشنبه وارد تهران شده است. او به دیدارهایش با معاونان وزیر خارجه ایران اشاره می‌کند «ما تماس‌ها و گفتگوهایی معمول، فشرده، و مثمر ثمر با همتایان خود در وزارت خارجه ایران داریم؛ پیش از این (مصاحبه) گفتگوهای تقریبا سه ساعته‌ای را با دوستان و همکاران خوبم عباس عراقچی و مجید تخت‌روانچی، معاونان وزیر خارجه ایران داشتم، کسانی که تحت هدایت جناب آقای ظریف وزیر امور خارجه ایران، با توان و قابلیت، نمایندگی ایران را در مذاکرات (هسته‌ای) برعهده داشتند، مذاکراتی که به حضور در آن افتخار می‌کنم».
این دیپلمات ارشد روس درباره محتوای رایزنی‌های خود در تهران گفت: «ما تعامل و گفتگوهایی کاملی را درباره تمامی موضوعات داشتیم، از جمله اجرایی شدن برجام که موضوعی جاری و پیش‌روی ما است، همچنین درباره مسائل مورد علاقه طرفین نیز گفتگوهایی داشتیم، از جمله مسائل مرتبط به حوزه هسته‌ای که به دو کشور مربوط است. درباره مسائل بین‌المللی نیز گفتگو کردیم».
معاون وزیر خارجه روسیه با اشاره به در پیش بودن آغاز به کار نشست مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک، گفت: «مسائل مرتبط با برجام و خاورمیانه به صورت غیرقابل اجتنابی بخشی از مهترین اجزای تشکیل‌دهنده بحثهای آن را تشکیل خواهند داد». به گفته وی: «این موضوع نیز یکی از دلایل حضور من در اینجا و گفتگو و تعامل (با طرف‌های ایرانی) است».
ریابکوف درخصوص برنامه‌ریزی‌ها برای دیدارهای آتی با طرف‌های ایرانی‌اش نیز گفت: «من از دوستان ایرانی‌ام دعوت کردم تا از مسکو دیداری داشته باشند».
برخی کشورها در اجرای برجام در موضع خود توقف کرده و موانع را رفع نمی‌کنند
وی با اشاره به سخنان مقامات ایرانی درباره برجام و مسائل مرتبط با اجرایی شدن آن گفت: «ما با ارزیابی‌ها و نتیجه‌گیری‌های دوستان ایرانی خود اشتراک نظر داشته و موافقیم، که برخی کشورها که در هنگام مذاکرات (هسته‌ای) مشارکت قابل توجهی داشتند، در مرحله اجرای (توافق برجام)، در موضع خود متوقف شده و موانع را رفع نمی‌کنند، موانعی که توسط خودشان و از طریق قانون‌گذاری‌ها و تصمیم‌گیری‌های داخلی‌شان اعمال شده‌اند، موانعی که حتی امکان همکاری‌های اقتصادی و تجاری فعال، نتیجه‌گرا و پیشرفته بیشتری را بین ایران و مابقی جهان نمی‌دهند».
ریابکوف در ادامه به برخی توافقات طرفین ایرانی و روسی در این خصوص اشاره کرد، جایی که به گفته او «با همکاران ایرانی خود توافق کردیم که این موضوع به عنوان یکی از مهمترین دستورکارهای جاری ما باقی بماند» وی تأکید کرد که «روسیه یک بازگیر وفادار در این فرآیند است و به عنوان کشوری که متأسفانه در معرض تحریم‌های غیرقانونی ایالات متحده آمریکا و اتحادیه اروپا قرار دارد، درباره غیرقابل قبول بودن این نوع رفتار دیدگاه کاملا واضح و آشکاری دارد».
وی درخصوص دیدگاه روسیه درباره رفع نشدن این موانع گفت: «ما بر این باوریم که این اقدامات (موانع) باید رفع شوند و اقدامات یکجانبه نباید جایگاهی در روابط بین‌المللی داشته باشند».
ریابکوف در تشریح دوران پسابرجام گفت که «آنچه رخ داد فریبنده، یا یک شرایط دشوار بود، زیرا از یک سو تمامی آن‌چیزی (تحریم‌هایی) که پیشتر از طریق تصمیم شورای امنیت سازمان ملل بر سر آن توافق شده بود، به یک چیز خیلی بهتر برای حیات اقتصادی ایرانیان، تجارت توسط کارآفرینان ایرانی و تجارت ایرانی‌ها با خارجی‌ها تغییر یافت. در اینجا تحولی بسیار خوب و امیدواربخش را داشتیم. اما از سوی دیگر مابقی سیستمی را که از آن برای محدود کردن حیات اقتصادی ایران استفاده می‌شد، به خاطر آنچه تحریم‌های اولیه ایالات متحده آمریکا نامیده می‌شوند، باقی مانده است و همچنان وجود دارد».
شرکت‌ها از جریمه و تنبیه آمریکا هراس دارند
به گفته ریابکوف، روس‌ها مخالف این تحریم‌ها هستیم، «اما واقعیت زندگی این است که تنها به خاطر وجود آنها (تحریم‌های اولیه)، بسیاری از شرکت‌ها و کسب و کارهای مستقر در کشورهایی که کاملا از جوامع غربی جدا هستند نیز از تنبیه و جریمه شدن توسط مقامات آمریکایی هراس دارند».
احتمال پیگیری نحوه اجرای برجام در نشست وزرا در نیویورک
وی با «کاملا نادرست» شمردن تحریم های اولیه آمریکا بر ضرورت پیگیری اقداماتی در این خصوص تأکید کرد، زیرا «در غیر این صورت، نتایج حاصل از اجرایی شدن برجام در حوزه اقتصادی غیرواضح‌تر و نامشخص‌تر خواهند بود». به گفته وی «ما کاملا با دیدگاه ایرانی‌ها در این موضوع اشتراک نظر داریم و فکر می‌کنم که این موضوع باید یکی از مهمترین مسائل مدنظر اعضای کمیسیون مشترک E3+3 یا گروه 1+5 و ایران برای بحث و گفتگو طی جلساتی باشد که قرار است در نیویورک یا هرجای دیگری برگزار شود، حتی ممکن است طی آنچه به هفته وزارتی در نیویورک مشهور است، مطرح شود، اما تصمیم نهایی هنوز گرفته نشده است».
در اجرای برجام باید به وضعیتی بهتر برسیم/ حل مسائل به اراده آمریکا بستگی دارد
معاون وزیر خارجه روسیه بر این باور است که «حل این مسائل و دستیابی به اهداف مدنظر» تا حد زیادی «به اراده و حسن‌نیت سیاسی به ویژه آمریکایی‌ها بستگی دارد»، وی وعده داد که «برای دستیابی به آنها، فشار خواهیم آورد» با این حال تصریح کرد که «وضعیت کنونی را نادرست می‌دانیم و باید به وضعیتی بسیار بهتر تغییر یابد».
برجام یکی از اولویت‌های فوری رئیس جمهور بعدی آمریکا خواهد بود
ریابکوف در خصوص سخنان برخی نامزدهای ریاست جمهوری آمریکا مبنی بر پاره کردن آن در صورت پیروزی در انتخابات، تصریح کرد: «موضوع برجام، فرجام، آینده و اجرای آن از آن مسائلی است که دستورکار رئیس جمهوری آتی آمریکا را تشکیل خواهد داد و شکی ندارم که رئیس جمهوری آمریکا هرکه می‌خواد باشد، برجام را یکی از اولویت‌های فوری دولت خواهد دید».
به گفته وی، طرف روسی به رئیس جمهوری آتی آمریکا «یادآوری خواهد کرد که چه میزان سرمایه‌گذاری سیاسی و فکری از سوی دولت فعلی (اوباما) آمریکا و دیگر طرف‌هایی که در این مذاکرات مشارکت داشت، و البته از سوی ایران برای دستیابی به صلح در جهان، و داشتن منطقه‌ای پایدارتر، سعادتمندتر و از نظر اقتصادی شکوفاتر انجام شده است».
امیدواریم رئیس جمهور آتی آمریکا برجام را بازنگری نکند
ریابکوف در ادامه ابراز امیدواری کرد که رئیس جمهوری بعدی آمریکا برجام را مورد بازنگری قرار ندهد. به گفته وی «ایده برچیدن و یا بازگرداندن برجام با منافع اصلی ایالات متحده آمریکا در تناقض است».
معاون وزیر خارجه روسیه با اشاره به گفتگوهای چند روز پیش سرگئی لاوروف و جان کری در ژنو درخصوص موضوع سوریه گفت: «ما در فرآیند گفتگوهایی جاری با آمریکا در خصوص این موضوع هستیم». به گفته وی «این گفتگوها به چندین دلیل پیچیده هستند. یکم، به خاطر این است که ما اولویت‌های متفاوتی داریم. روسیه و آمریکا در خصوص آن چیزی که در شرایط کنونی ضرورت دارد انجام شود و چگونه باید به پیش رفت، اولویت‌های متفاوتی دارند. در این وضعیت، به دشوار بتوان یک زمینه مشترک یافت، با این همه احتمالش وجود دارد و روی آن کار می‌کنیم. دلیل دیدار اخیر جان کری از مسکو که دو روز نیم به طول انجامید، دقیقا با هدف شکل دادن به یک رویکرد مشترک‌تر بود و این کار تا جایی انجام شد که امکان برگزاری نشست‌هایی را در لائوس و سپس در ژنو مهیا کرد».
در چند قدمی توافقی بزرگ درباره حلب هستیم
وی با اشاره به این دیدارها، تصریح کرد: «ما در چند قدمی آنچه که من امیدوارم توافقی بزرگ در خصوص حل وضعیت خاص پیرامون حلب باشد، هستیم؛ این موضوع در مرکز بحثهای داغی بود که در سطح بین‌المللی طی هفته‌های گذشته انجام شده است».
ریابکوف گفت: «ما در هفته‌های گذشته آنچه را که می‌توانسته‌ایم، انجام داده‌ایم تا اولا به اوضاع ثبات ببخشیم و ثانیا تروریست‌ها را شکست دهیم؛ و ثالثا شرایط بسیار وخیم انسانی در حلب بهبود یابد که به خاطر فعالیت آنهایی که نمی‌خواهند صلح به این نقطه در جهان برسد ایجاد شده است».
ریابکوف در ارزیابی خود از رویکرد آمریکا طی گفتگوهای اخیرش با روسیه گفت: «ایالات متحده نسبت به قبل، رویکرد سازنده‌تری دارد که ناشی از تعامل بسیار فعالانه و فشرده مقامات روسی در سطوح مختلف بوده است. از جمله افراد نظامی ما (روسیه و آمریکا) که به زودی و طی چند ساعت آینده با هم دیدار خواهند کرد تا این توافق را نهایی کنند. ما هنوز به آنجا (توافق) نرسیده‌ایم».
با آمریکا در مذاکرات سوریه توافق می‌کردیم، روز بعد آمریکایی‌ها شروط و درخواست‌های اضافی مطرح می‌کردند
وی تصریح کرد: «مشکلات تمامی این مذاکرات و بحثهای مرتبط با مسائل سوریه به خاطر الگوی بسیار تأسف‌برانگیزی بود که ایالات متحده دنبال می‌کند. ما ظاهرا بر سر چیزی توافق می‌کنیم، اما روز بعد یک چیز چه در عرصه میدانی یا واشنگتن تغییر می‌کند و با ایده ها، درخواست‌ها و شروط اضافی مواجه می‌شویم».
«با این حال، همانگونه که گفتم پیشرفت‌های زیادی به دست آمده است و درباره آنچه که در حال رخ دادن است با دوستان ایرانی خود رایزنی می‌کنیم».
در بحث تفکیک تروریست‌ها از معارضان میانه‌رو پیشرفت‌هایی حاصل شده است
وی در خصوص موضوعات مطرح در این گفتگوها گفت که مسائلی در ارتباط با نحوه کنترل برخی نواحی حساس نزدیک به حلب از جمله مسائل مطرح است. وی در پاسخ به سوالی درباره اینکه آیا مسئله تفکیک گروههای تروریستی از معارضان میانه‌رو در سوریه حل شده است یا نه، گفت: «در خصوص موضوعی که شما ذکر کردید، پیشرفت‌هایی به دست آمده است و تلاش داریم تا نقاط تلاقی ادراک‌‌هایمان را – بین خودمان و ایالات متحده – گسترش دهیم».
ریابکوف در خصوص تقویت احتمالی همکاری‌های نظامی مسکو و واشنگتن در سوریه گفت: «ما به چنین چیزی تمایل داریم، اگر عملیات نظامی مناسب نباشد، (اما) از همکاری‌های عمیق‌تر همچون به اشتراک گذاشتن اطلاعات و تماس بین نیروهای نظامی استقبال خواهد شد».
آمریکایی‌ها پس از انجام کارها، پا پس می‌کشند
وی در تشریح سابقه همکاری با آمریکا گفت: «این کشور دچار افت و خیزهایی است، گاهی اوقات کاری را انجام می‌دهند که برای شما واضح و ضروری به نظر می‌رسد، بعدا آنها از خودشان یا سایه‌شان دچار هراس می‌شوند شدیدا به فکر فرو می‌روند که دیگران در این خصوص چه می‌گویند و (نهایتا) از آن پا پس می‌کشند و این مایه تأسف است».
معاون وزیر خارجه روسیه در ادامه در خصوص بهره‌گیری از پایگاه هوایی همدان گفت: «روسیه از پایگاه هوایی همدان استفاده نکرد». وی تأکید کرد که این بهره‌گیری «ترتیباتی بود که دو کشور مشترکا به آن دست یافتند و این مسیر مشترکی بود که تهران و مسکو را به آن نتیجه رساند».
خوشحالم که اس-300 بالاخره در ایران است
وی با اشاره به تحویل دادن سامانه دفاع موشکی اس-300 گفت: «این موضوعی است که مدت زمان زیادی مطرح بوده است. و خوشحالم که نهایتا این سیستم‌ها در ایران هستند و می‌توان از آنها برای تقویت دفاع و امنیت ملی کشور همسایه‌مان استفاده کرد». به گفته وی «این سیستم‌ها دفاعی هستند و هیچ توازن، ترکیب و یا قابلیت (نظامی) را در منطقه تغییر نمی‌دهند».
در مذاکرات پیشنهاد کردیم که تحریم‌های تسلیحاتی یکماه پس از اجرایی شدن برجام رفع شوند
ریابکوف درباره همکاری‌های بیشتر نظامی دو کشور گفت: «این موضوعی پنهان نیست که روسیه طی مذاکرات هسته ای حامی رفع تحریم‌های تسلیحاتی ایران در زودترین موعد ممکن بود، ما حتی در مقاطعی پیشنهادهایی را تدوین کردیم که براساس آن تحریم تسلیحاتی یک ماه پس از اجرای برجام رفع شود. اما نتیجه متفاوت بود».
به نظر ریابکوف: «هیچ دلیلی وجود ندارد که براساس آن ایران بایستی از فرصت خرید تجهیزات پیشرفته و یا تقویت امنیت ملی خود محروم شود. این یک موضوع سیاسی‌شده است. هیچ چیزی نباید این همکاری‌ها را بین دو کشور محدود کند».
تسنیم