اگرچه تعمیرات سنگین هواپیما از جمله بروزرسانی بخش‌های الکترونیکی، بروزرسانی کاکپیت (قسمت کنترل هواپیما) و کابین مسافران در داخل کشور انجام می‌شود و سالانه رقمی حدود ۲۰ میلیون یورو صادرات دربخش خصوصی صنایع هوا و فضا انجام می‌شود، اما به گفته فعالان صنعت هوایی، در مذاکرات وزارت راه و شهرسازی با دو شرکت بوئینگ و ایرباس برای خرید هواپیما، به توان سازمان صنایع هوا و فضا و همچنین بخش خصوصی توجهی نشده است.
این درحالی است که ایران به دنبال امضای قرارداد خرید ۱۱۸ فروند هواپیمای ایرباس و ۱۰۸ فروند هواپیمای بوئینگ است و این خرید می‌تواند تاثیر بسیاری بر اقتصاد اتحادیه اروپا و شرکت بوئینگ داشته باشد؛ بر همین اساس دست اندرکاران صنایع هوا و فضای کشورمان معتقدند قراردادهای بزرگی که بازار ایران مقابل این شرکت‌ها قرارداده است، باید در انعقاد قراردادها بحث انتقال دانش فنی و استفاده از پتانسیل شرکت‌های ایرانی مورد توجه قرار گیرد. زیرا در سال‌های گذشته با وجود تحریم‌های غرب علیه ایران، صنعت حمل و نقل هوایی با فعالیت مهندسان داخلی به کارخود ادامه داده و تحریم ۴۰ ساله خرید هواپیمای نو، پروازهای شرکت‌های ایرانی به اروپا را متوقف نکرده است بنابراین در فضای به وجود آمده در پسابرجام با حمایت از این شرکت‌ها می‌توان علاوه بر افزایش توان شرکت‌های داخلی، ایران را به هاب منطقه در تعمیر و نگهداری هواپیما تبدیل کرد.
علی محمد خان محمدی، کارشناس صنایع هوا و فضای کشور با انتقاد از بی توجهی وزارت راه و شهرسازی به پتانسیل سازمان صنایع هوا و فضا در قراردادهای خرید هواپیما گفت: مراحل نهایی خرید هواپیما درحال سپری شدن است و براساس مجوز اوفک، خرید ۱۷ فروند ایرباس و ۸۰ فروند بوئینگ تایید شده است.
وی افزود: میانگین قیمت هواپیماهای نو حدود ۲۵۰ میلیون دلار است که باتوجه به قیمت کنونی دلار(۳ هزار و ۵۰۰ تومان) رقمی حدود ۹هزار میلیارد تومان برای خرید هواپیما باید هزینه شود.
وی ادامه داد: در ۳۰ سال آینده، ۴ برابر رقم کنونی خرید، باید برای تعمیر ونگهداری قطعات هواپیماها هزینه شود که همین موضوع اهمیت بخش تعمیر و نگهداری را دوچندان می‌کند.
این کارشناس صنعت هوایی اظهار داشت: در مذاکرات کنونی خرید هواپیما با سازندگان، سازمان صنایع هوا و فضا به عنوان متولی تعمیرات سنگین و ساخت قطعات هواپیماهای کشور حضور ندارد این درحالی است که در گفت و گو برای خرید هواپیما، باید فصلی جداگانه درباره تعمیرات و ساخت قطعات گشوده شود.
خان محمدی با اشاره به تعهدات پیچیده طرفین در مذاکرات خرید هواپیما، گفت: با توجه به اهمیت این موضوع وزرات راه و شهرسازی باید از تجربه کارشناسان حرفه‌ای صنایع هوا و فضا استفاده کند.
این کارشناس صنعت هوایی بیان کرد: صنعت هوایی ایران در زمره بهترین سازمان‌های صنایع هوا و فضاست پس در تنظیم و تدوین قراردادهای خرید، باید ظرفیت صنعت هوایی هم درنظرگرفته شود زیرا ایران مانند قطر، امارات و سایر کشورهای منطقه کاملا به شرکت‌های سازنده وابسته نیست و باید از این شرکت‌ها سهم خواهی کند ضمن اینکه شرکت‌های سازنده هواپیما در رکود هستند و می‌توان از این فرصت به خوبی استفاده کرد.
وی ادامه داد: چینی‌ها در قرارداد خرید از ایرباس و بوئینگ، امتیاز مونتاژ یا ساخت برخی قطعات را در اختیار گرفتند و ایران هم باید به این موضوع توجه داشته باشد.
این کارشناس صنعت هوایی با اشاره به نیاز بازار هوایی کشور به هواپیماهای نو، گفت: این بازار نیازمند ۱۰ هزار صندلی است که اگر هر هواپیما به طور متوسط ۲۵۰ صندلی داشته باشد باید ۴۰۰ فروند هواپیما خریداری شود و ایران هم نباید فرصت تعمیرات موتور و سرویس برخی قطعات را از دست بدهد و می‌تواند برای شرکت‌های ایرانی هم از این طریق درآمدزایی و اشتغال زایی کند.
خان محمدی با انتقاد از عدم انتشار جزییات تفاهم نامه میان ایران و شرکت‌های سازنده هواپیما گفت: جزییات این توافق‌ها باید در اختیار کارشناسان قرار گیرد تا علاوه بر بهره‌گیری از پتانسیل و دانش کارشناسان هوایی، امکان خطا در مفاد قرارداد به کمترین میزان ممکن برسد.
خبرگزاری مهر