واردات برخی محصولات کشاورزی که توان تولید آن در کشور وجود دارد از جمله چالش‌هایی است که کشاورزان را متضرر می‌کند و از طرفی تولید داخل را نشانه می‌رود. برخی کارشناسان از کمبود آب برای کشت محصولات کشاورزی صحبت می‌کنند و کشت سنتی را عامل اصلی به هدر رفتن آب کشاورزی می‌دانند، اما با بررسی آمار صادرات محصولات آب‌بر به ویژه هندوانه که رقم بالایی به خود اختصاص داده است می‌توان به نبود برنامه‌ریزی در بخش کشاورزی پی‌برد.
در حالی‌که تخمه آفتابگردان تولید داخل از کیفیت بالایی برخوردار است و حتی می‌توان ادعا کرد که بالاترین کیفیت در سطح جهانی را دارد، اما متاسفانه شاهد این واقعیت تلخ هستیم که برخی واحدهای صنفی به طمع سودی اندک محصولی را به مصرف‌کننده، عرضه کنند که از نظر کیفیت چندین درجه از تولیدات داخلی پایین‌تر است.
براساس آمار گمرک در شش ماهه نخست سال بیش از 46 هزار تن دانه آفتابگردان از کشورهای اتریش، آذربایجان، بلغارستان، چین، اوکراین، روسیه، امارات متحده عربی و چند کشور دیگر وارد ایران شده‌است. لازم به ذکر است این میزان واردات 65 میلیون و 181 هزار و 371 دلار، ارز از کشور خارج کرده‌است و ارزش ریالی آن بیش از 198 میلیارد تومان در آمار گمرک به ثبت رسیده‌است.
رئیس اتحادیه آجیل و خشکبار در خصوص واردات تخمه آفتابگردان گفت: باوجود تولید بالای تخمه آفتابگردان در کشور این محصول پرطرفدار در حجم بالایی وارد کشور می‌شود که نسبت به نمونه داخلی از ارزش غذایی پایین‌تری برخوردار است. وی افزود: جای سوال است واردات محصولاتی چون بادام هندی که توان تولید آن در داخل وجود ندارد ممنوع است ولی محصولی چون تخمه آفتابگردان که در داخل تولید می‌شود به نام دانه های روغنی و برای روغن‌کشی وارد کشور می‌شود و در آجیل‌فروشی‌ها دیده می‌شود.
احمدی با بیان ارزش غذایی بالای نمونه داخلی اظهار کرد: کشاورزان در پی ورود تخمه آفتابگردان خارجی به کشور دیگر رقبتی به کشت آفتابگردان ندارند و قیمت پایین نمونه خارجی در کنار ارزش غذایی پایین تر باعث متضرر شدن کشاورزان شده‌است.
رئیس اتحادیه آجیل و خشکبار از میزان مصرف دقیق این محصول در کشور اظهار بی‌اطلاعی کرد وافزود: مصرف تخمه آفتابگردان در کشور بالاست و در صنعت روغن‌کشی نیز ارزش بالایی دارد که با برنامه‌ریزی و تولید 100 درصدی در داخل کشور می‌توان از واردات آن بی نیاز شد.
همچنین در این راستا فاطمه پاسبان کارشناس کشاورزی در پاسخ به این سوال مبنی بر اینکه چرا برنامه جامعی برای کنترل میزان تولید محصولات کشاورزی وجود ندارد، گفت: مشکل عمده در بخش کشاورزی نبود الگوی کشت برای تولید محصولات کشاورزی است و هنوز برنامه جامعی با عنوان الگوی کشت در بخش کشاورزی تعیین نشده واین امر هر ساله باعث ضرر و زیان کشاورزان می‌شود.
وی افزود: در صورت تعیین الگوی کشت در بخش‌های مختلف کشاورزی می‌توان به این موضوع پی برد که هر منطقه برای تولید چه محصولی مناسب است و باید در این الگو با تحقیق و پژوهش میزان تولید مناسب برای هر منطقه لحاظ شود که بر اساس آن کشاورز در هنگام کشت بداند چه محصولی را در چه وسعت زمینی بکارد تا در کنار برطرف کردن نیاز جامعه متضرر نشود.
پاسبان گفت: کشاورز اگر بداند که چه محصولی با چه میزان تولید برای او صرفه اقتصادی دارد مطمئنا به سمت کاشت آن محصول می‌رود و با توجه به تجربیات سال گذشته خود دست به تولید محصول نخواهد زد. با این تفاسیر برخی کارشناسان معتقدند که کشاورزان نمی‌دانند چه محصولی را با چه وسعتی کشت کنند که همین عامل باعث شده براساس تجربه دست به کشت محصولات بزنند و همین امر باعث به مشکل خوردن آنها در فروش محصول‌شان شود و از طرفی در صورت کمبود محصولی در کشور واردات آن با وجود توان تولید، اقتصاد کشور را دچار مشکل کند.
میزان