اگرچه براساس آخرین آمار منتشر شده از سوی گمرک ایران، حجم تجارت خارجی ایران در هشت ماه منتهی به آبان امسال، حکایت از سبقت گرفتن صادرات از واردات دارد، اما با توجه به هدفگذاری 50 میلیارد دلاری صادرات کالا در سال 95، هنوز حجم صادرات در بخش کالا در مدت مذکور، به هدف موردنظر نرسیده است. یعنی مطابق آمارها، حجم صادرات ایران در مدت مذکور، 28 میلیارد و 117 میلیون دلار گزارش شده است. این در شرایطی است که در همین مدت باید 33 میلیارد دلار صادرات صورت میگرفت. به عبارت دیگر، براساس برنامه، از ابتدای سال تاکنون، تنها 56 درصد از حجم تعیین شده برای صادرات کالا محقق شده است. از اینرو متولیان تجاری کشور برای اینکه بتوانند به اهداف صادراتی محقق شده تا پایان سال 95 دست پیدا کنند، باید مسیر صادرات را هموار کنند. از سوی دیگر، مطابق آمار منتشر شده، حجم واردات ایران، معادل 27 میلیارد و 383 میلیون دلار گزارش شده است. از اینرو، حجم کل تجارت کشور در مدت مذکور، 55 میلیارد و 500 میلیون دلار ثبت شده است.
روند تجاری ثلث دوم
براساس آمار منتشر شده از سوی سازمان گمرک ایران، در هشت ماه منتهی به آبان 1395، میزان صادرات قطعی کالاهای غیرنفتی کشور (به استثنای نفت خـام، نفـت کـوره و نفت سفید و همچنین بدون صادرات از محل تجارت چمـدانی)، 81 میلیون و 761 هزارتن به ارزش 28 میلیارد و 117میلیون دلار بوده است که در مقایسه بـا مـدت مشـابه سـال گذشـته، از لحاظ وزنی 29/03 درصد رشد و از نظر ارزشی رشد 5/74 درصدی را تجربه کرده است. از سوی دیگر، میزان واردات کشور در این مدت، از نظر وزنی 21 میلیون و 563 هزار تن به ارزش 27 میلیارد و 383 میلیون دلار گزارش شده است که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، با افت 6/25 درصدی از لحاظ وزنی و با رشد 0/94 درصدی از نظر ارزشی روبهرو بوده است.
همچنین مطابق آمار گمرک، اقلام عمده صادراتی در هشت ماه منتهی به آبان 95 شامل محصولات پتروشیمی به ارزش 8 میلیارد و 625 میلیون دلار با سهم بیش از 30 درصد از حجم صادرات ثبت شده است که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته از نظر ارزشی با افت 2/43 درصدی مواجه بوده است. حجم صادرات میعانات گازی در مدت مذکور، از نظر ارزشی، 4 میلیارد و 519 میلیون دلار گزارش شده که از نظر ارزشی نسبت به مدت مشابه سال گذشته با رشد بیش از 46 درصد مواجه بوده است. همچنین میزان صادرات گاز طبیعی در همین مدت، از نظر ارزشی یک میلیارد و 952 میلیون دلار گزارش شده است که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته حجم صادرات در این بخش، با افت بیش از 8 درصد مواجه بوده است. همچنین مطابق آمارها، حجم صادرات سایر کالاها، 13 میلیارد دلار و 21 میلیون دلار با سهم ارزشی بیش از 46 درصد از حجم صادرات کشور، در مدت مشابه سال گذشته با رشد 92/ 3 گزارش شده است. نکته قابل تامل در اقلام صادراتی این است که محصولات پتروشیمی و گاز طبیعی بهرغم اینکه از نظر ارزشی با افت روبهرو بودند اما به لحاظ وزنی رشد را تجربه کردهاند. از همینرو سهم بالای حجم صادرات ایران را در مدت مذکور، به همراه صادرات میعانات گازی به خود اختصاص دادهاند.
مقاصد عمده صادراتی
همچنین براساس آمارها، عمده صادرات کشور در هشت ماه منتهی به آبان، به ترتیب به کشورهای چین، امارات، عراق، ترکیه و کرهجنوبی بدون تغییر در مقایسه با آمار 7 ماه منتهی به مهر سال جاری گزارش شده است. براساس آمار، ایران توانسته در مدت مذکور، 5 میلیارد و 11 میلیون دلار با سهم ارزشی بیش از 17 درصد، صادرات به چین انجام دهد که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، از نظر ارزشی با رشد 1/82 درصد مواجه بوده است. همچنین ایران در مدت مذکور، معادل 4 میلیارد و 371 میلیون دلار، صادرات به امارات متحده عربی داشته که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، با افت بیش از 15 درصدی مواجه بوده است. از سوی دیگر، در همین مدت ایران، 4 میلیارد و 68 میلیون دلار صادرات به عراق داشته که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، از نظر ارزشی رشدی نزدیک به 2 درصدی را تجربه کرده است.
ترکیه چهارمین مقصد صادراتی ایران است که در همین مدت، معادل 2 میلیارد و 606 میلیون دلار صادرات از ایران به این کشور انجام شده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، از نظر ارزشی با افت بیش از10 درصدی اما از از نظر وزنی با رشد بیش از 37 درصدی مواجه بوده است. کرهجنوبی پنجمین مقصد صادراتی ایران است که براساس آمار گمرک، حجم صادرات ایران به این کشور، 2 میلیارد و 144 میلیون دلار گزارش شده که در مقایسه با سال گذشته با رشد بیش از 7 درصد مواجه شده است.
مقاصد وارداتی
از سوی دیگر، مطابق آمار گمرک، کشورهای عمده واردکننده کالا به ایران، به ترتیب چین، امارات متحده عربی، جمهوری کره، ترکیه و آلمان هستند. براساس آمارها، در 8 ماه منتهی به آبان سالجاری، ایران معادل 6 میلیارد و 469 میلیون دلار کالا از چین وارد کرده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته از نظر ارزشی و وزنی با افت روبهرو بوده است. دومین کشور واردکننده کالا به ایران، امارات متحده عربی است که در مدت مذکور، به میزان 4 میلیارد و 679 میلیون دلار به ایران صادرات انجام داده که هم از نظر ارزشی و هم وزنی نسبت به مدت مشابه سال گذشته با افت روبهرو بوده است. همچنین ایران در مدت مذکور، معادل 2 میلیارد و 148 میلیون دلار کالا از کرهجنوبی وارد کرده که میزان واردات ایران از این کشور نسبت به مدت مشابه سال گذشته، هم از نظر ارزشی و هم وزنی با افت روبهرو بوده است. ترکیه چهارمین کشور واردکننده کالا به ایران است که در مدت مذکور توانسته معادل یک میلیارد و 760 میلیون دلار کالا به ایران صادر کند که صادرات این کشور هم مشابه سه کشور دیگر، نسبت به مدت مشابه سال گذشته هم از نظر ارزشی و هم وزنی با افت روبهرو بوده است. پنجمین کشور عمده واردکننده کالا به ایران، آلمان است که در 8 ماه منتهی به آبان سال 95، توانسته معادل یک میلیارد و 461 میلیون دلار کالا به ایران صادر کند که بر خلاف 4 کشور ذکر شده، نسبت به مدت مشابه سال گذشته، صادرات این کشور به ایران، هم از نظر ارزشی و هم وزنی با رشد مواجه بوده است.
اقلام عمده وارداتی
اقلام عمده وارداتی طی هشت ماه منتهی به آبان سال جاری، شامل ذرت دامی به ارزش 874 میلیون دلار و سهم ارزشی 3/19 درصد، «لوبیای سویا» به ارزش 594 میلیون دلار و سهم ارزشی 2/17 درصد، «قطعات منفصله برای تولید اتومبیل سواری ردیف 8703 بنزینی با حجم سیلندر CC 2000، با ساخت داخل 14 درصد تا کمتر از 30 درصد به استثنای لاستیک» به ارزش 531 میلیون دلار و سهم ارزشی 1/94 درصد، وسایل نقلیه موتوری با حجم سلیندر 1500 سی سی تا 2000 سی سی به جز آمبولانس و هیبریدی به ارزش 459 میلیون دلار و سهم ارزشی 1/68 درصد بوده است. همچنین متوسط قیمت هرتن کالای وارداتی 1270 دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل، حدود 72/ 7 درصد، از نظر ارزش دلاری رشد داشته است.
دنیای اقتصاد