کشاورزی در جنوب کرمان مهمترین عامل اقتصادی است و مزارع و باغهای سرسبز این مناطق سالانه ۴.۵ تن انواع محصولات کشاورزی را تولید میکند. شهرستان های این منطقه از استان کرمان که به هندوستان ایران شهرت یافتهاند در تولید برخی از محصولات گوی سبقت را از دیگر مناطق کشور ربودهاند و حداقل در تولید پنج محصول، این شهرستانها در کشور سرامد هستند یکی از این محصولات گیاه دارویی، حنا است.
جنوب کرمان به قطب تولید حنا در کشور تبدیل شده است
این محصول با توجه به خشکسالی در منطقه و منطبق بودن اقلیم رودبار جنوب با تولید این گیاه به قطب تولید گیاه دارویی حنا تبدیل شده است. سطح زیر کشت حنا در این شهرستان پنج هزار هکتار است و برداشت آن طی سه مرحله در تیر، شهریور و آبان با متوسط عملکرد ۷ تن در هر هکتار به صورت برگ خشک انجام میشود، کار برداشت محصول از اواخر خردادماه آغاز و تا ۱۵تیرماه ادامه دارد. اما در مقابل سکوت مسئولان کشاورزی و بخش تجارت و اتاق بازرگانی استان کرمان این دلالان هستند که بیشترین سود را از مزارع حنای رودبار جنوب میبرند.
عدم وجود صنایع تبدیلی و بالا دستی و حتی بسته بندی سبب شده است که حنای جنوب کرمان به صورت فله ای توسط دلالان خریداری و به استانهای دیگر و یا خارج از کشور صادر و در نهایت با چندین برابر قیمت فروخته شود. حنای رودبار جنوب در بسیاری از کارخانههای مطرح ساخت لوازم آرایشی مشتری دارد و دلالان هر سال سود کشاورزان محروم منطقه را به جیب خود سرازیر می کنند و کشاورزان محروم قسمت بسیار اندکی از سود را نصیب خود میکنند که اغلب صرف سوخت موتور پمپها، بذر، برداشت و سایر نهادههای تولید میشود.
حنا بیشتر در کرمان، هرمزگان و سیستان و بلوچستان تولید میشود و در هر سه این استانها کشاورزان سالهاست محروم مانده اند و چرخه تولید در نهایت به دلالانی ختم میشود که اکثرا ساکن این استانها نیستند و هیچ گاه سختی و طعم تلخ خشکسالی جنوب کرمان را نچشیدهاند. نکته جالب توجه در خصوص این محصول این است که در زمینه مصرف آب نیز کم آببر است و میتوان این محصول را در سه نوبت در سال برداشت کرد و بعد کشت هر بوته حنا تا پنج سال از آن بهرهبرداری کرد.
حنای رودبار جنوب فله ای صادر می شود
محمد تاجیک یکی از کشاورزان رودباری است که میگوید: خاک رودبار برای تولید محصول حنا بسیار مطلوب است و مرغوبترین حنا در این منطقه تولید میشود که میتواند اقتصاد منطقه را متحول کند. وی به خشکسالی اشاره کرد و افزود: اما متاسفانه هر سال ما محصول را به صورت فلهای به عدهای دلال میفروشیم و هیچ راه دیگری برای دسترسی به بازار مصرف نداریم. وی از مسئولان خواست حلقه مفقوده بین کشاورزان و بازار مصرف را ایجاد کنند و نگذارند دسترنج کشاورزان به وسیله دلالان هدر رود.
علی اسلامی نیز از دیگر کشاورزان منطقه است که میگوید: وقتی نمیتوانیم محصول را بستهبندی کنیم و یا در کارخانهها فراوری کنیم در نهایت باید حنا را به دلالان بفروشیم. وی گفت: با توجه به اینکه اقتصاد مقاومتی در جنوب کرمان در دستور کار قرار گرفته است از استاندار کرمان میخواهیم برای ایجاد کارخانههای فراوری حنا در منطقه اقدام کند و سرمایه داران داخلی و خارجی را با این پتانسیل آشنا کنند و اجازه ندهند به سادگی سود افزوده از منطقه خارج شود. وی گفت: هر سال دلالان محصول را با قیمت بسیار اندک از کشاورزان میخرند و درنهایت چیزی عاید کشاورز نمیشود در حالیکه مزارع ما مهمترین عامل تولید حنا در کشور است. وی خواستار ایجاد کارخانه بسته بندی حنا شد و افزود: ما سه نوبت سالانه محصول را برداشت میکنیم و این کارخانه میتواند در طول سال فعال باشد و اشتغال نیز ایجاد کند و درنهایت عدهای غیر بومی در اقتصاد منطقه اخلال ایجاد نکنند و سود کشاورزان به جیب نزنند. عدم وجود صنایع بسته بندی وحناسایی در شهرستان موجب شده که حنا فقط دست دلالان را قرمز کند و گویا زحمت کشاورزان برای مسئولان رنگی ندارد.
توسعه صنایع وابسته به کشاورزی الزامی است
زهرا حری، یکی دیگر از کشاورزان منطقه گفت: در قلعه گنج استاندار کرمان با همکاری بنیادهای ملی و سازمانهای مختلف در حال ایجاد تحول است در حالیکه چند کیلومتر این سوتر در رودبار کشاورزان حناکار به صورت انحصاری محصولی تولید میکنند که دلالان در سکوت دسترنجشان رامیبرند و کسی نیست برای حمایت از کشاورزان اقدام کند. مدیر جهاد کشاورزی شهرستان رودبارجنوب نیز میگوید: در رودبار چهار هزار و ۵۰۰ هکتار مزرعه حنا وجود دارد و هزاران نفر در شهرستان در خصوص تولید این محصول فعال هستند. محسن سعیدی ادامه داد: میانگین برداشت محصول نیز در هر مرحله دو هزار تن در هر هکتار است و سه نوبت محصول در سال برداشت میشود. وی تصریح کرد: کشت محصول حنا در فصل بهار انجام میشود اما برداشت در تیر، شهریور و آبان انجام میشود.
سعیدی ادامه داد: در هر مرحله ۹ هزار تن حنا از منطقه برداشت میشود و کارخانههای درجه یک محصولات آرایشی مشتری حنا رودبار جنوب هستند اما باید با ایجاد کارخانههای فراوری محصول سود افزوده حنا را در منطقه ایجاد کنیم و اجازه صادرات فله ای محصول را ندهیم. عدم برنامه ریزی برای توسعه صنایع وابسته به کشاورزی در جنوب کرمان باعث میشود هر سال چرخه اقتصادی محصولات کشاورزی در جنوب کرمان به دلالان ختم شود و کشاورزان نیز در نهایت با دستان خالی چشم انتظار تدبیر مسئولان بمانند.
خبرگزاری مهر