بی ام دبلیو یکی از شرکت‌هایی است که گفته می‌شود قصد دارد در پسابرجام، فعالیت رسمی خود را دوباره در ایران از سر بگیرد و پرشیاخودرو نیز به دنبال اخذ نمایندگی این خودروساز آلمانی در کشور است. می‌خواهم بدانم هدف بی ام دبلیو از بازگشت دوباره به ایران چیست؟
این شرکت بازار خوبی دا ایران دارد و اصلا کشور ما یکی از بازارهای بزرگ بی ام دبلیو در خاورمیانه به شمار می‌رود که به دلیل تحریم‌های بین المللی از آن محروم شد. حالا که توافق هسته ای حاصل و برجام امضا شده، بی ام دبلیو قصد دارد دوباره راهی بازار ایران شده و فعالیت‌هایش را از سر بگیرد. آن طور که مسوولان بی ام دبلیو عنوان کرده‌اند، این شرکت قصد دارد در دور جدید حضور در ایران، علاوه بر بحث واردات، به حوزه تولید نیز وارد شوند.
در حال حاضر مذاکرات با بی ام دبلیو برای بازگشت به ایران در چه مرحله‌ای است؟
مذاکرات با این شرکت پس از امضای برجام آغاز شد و هنوز هم ادامه دارد. در این بین، پرشیاخودرو چند دور مذاکره با بی ام دبلیو انجام داده و هم نمایندگان ما به آلمان و دوبی رفته‌اند و هم نمایندگان خودروساز آلمانی به ایران آمده‌اند. پرشیا خودرو تا سال 2010 نمایندگی رسمی بی ام دبلیو بود و به طور مستقیم با این شرکت ارتباط داشت و تا سال 2013 نیز خدمات پس از فروش از آن دریافت می‌کرد. با این حال به دلیل تشدید تحریم‌ها، بی ام دبلیو ارتباط خود را با ایران قطع کرد و در این سه سال، پرشیاخودرو سعی کرد تا این ارتباط قطع نشود.
به نظر می‌رسد مذاکرات با این شرکت آلمانی خیلی طول کشیده است؛ دلیل این موضوع چیست؟
مطمئن باشید مشکل فنی نیست. در حال حاضر مسئله و چالش اصلی بی ام دبلیو برای آمدن به ایران، سیاست‌های ایالات متحده آمریکا است. این خودروساز بازاری حدودا نیم میلیون دستگاهی در آمریکا دارد و قطعا نمی‌خواهد آن را به واسطه حضور در ایران از دست بدهد. درست است که هم اکنون حدود یک سال و نیم از اجرایی شدن برجام می‌گذرد، با این حال بی ام دبلیو منتظر روی کار آمدن دولت جدید آمریکا و مشخص شدن سیاست‌های دونالد ترامپ (رییس جمهور جدید این کشور) و کابینه‌اش هستند تا آنگاه برای حضور در ایران تصمیم نهایی را بگیرند.
البته تصور بنده این است که حضور تجاری بی ام دبلیو در ایران قطعی است، اما بحث تولید این شرکت در کشور در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. البته پرشیاخودرو و گروه فرزانگان (صاحب سهام پرشیاخودرو)، آمادگی لازم را برای تولید محصولات بی ام دبلیو در ایران دارند، منتها باید دید آیا اصلا اجرای چنین پروژه‌ای در کشور دارای توجیه اقتصادی هست یا نه.
این گروه فرزانگان که می‌گویید، به نهاد خاصی وابسته نیست؟
خیر؛ گروه فرزانگان در واقع متعلق به بخش خصوصی است که هم اکنون سهامدار پرشیاخودرو به شمار می‌رود و یکی از تامین کنندگان اصلی قطعات ایران خودرو نیز محسوب می‌شود.
وقتی در سال 92 سهام پرشیاخودرو به مزایده گذاشته شد، مالک گروه فرزانگان درخواست خرید داد و در نهایت 100 درصد این سهام را در اختیار وی قرار گرفت. پرشیاخودرو در گذشته متعلق به گروه سرمایه‌گذاری ری (وابسته به آستان حضرت عبدالعظیم) و همچنین شخصی به نام علی نوریانی بود که در ابتدا به ترتیب 67 و 33 درصد سهم داشتند. در ادامه، گروه سرمایه‌گذاری ری سهام خود در پرشیاخودرو را به ستاد اجرایی فرمان امام واگذار کرد و در سال 92 نیز این ستاد و شخص اقای نوریانی تصمیم به فروش 100 درصد سهام آن گرفتند.
در حال حاضر نیز که گروه فرزانگان سهام مربوطه را در اختیار دارد، پشتیبانی مالی لازم را از پرشیاخودرو انجام می‌دهد. البته با وجود آنکه این گروه، خود قطعه ساز نیز محسوب می‌شود، اما پرشیاخودرو تمام قطعات یدکی محصولات بی ام دبلیو را از طریق نمایندگی‌های این خودروساز در منطقه تامین می‌کند.
شما در صحبت‌هایتان عنوان کردید که تولید بی ام دبلیو در ایران نیاز به به توجیه اقتصادی دارد. فکر می‌کنید با توجه به بازار محدود این خودروساز در ایران (به دلیل قیمت بالای محصولات)، تولید بی ام دبلیو در کشور توجیه اقتصادی داشته باشد؟
ما در سال کمتر از دو هزار دستگاه بی ام دبلیو در بازار ایران به فروش می‌رسانیم و رکورد فروش نیز متعلق به سال 87 است که حدود یک هزار و 600 دستگاه از این محصول فروخته شد. برای امسال نیز چیزی حدود یک هزار و 200 دستگاه فروش خواهیم داشت و این در حالی است که کل تولید این خودروساز آلمانی در سال به دو میلیون و 100 هزار دستگاته بالغ می‌شود. هرچند بین 80 تا 90 درصد از تولید بی ام دبلیو در آلمان و آمریکا و آفریقای جنوبی قرار دارد، با این حال 10 تا 20 درصد باقیمانده در کشورهایی مانند چین و هند و تایلند و حتی مصر به تولید می‌رسند. تولید بی ام دبلیو در این کشورها از آن جهت صورت گرفته که هم به لحاظ بازار داخل و هم از جنبه صادرات، توجیه لازم را داشته است. بنابراین در صورتی که قرار به تولید بی ام دبلیو در ایران باشد، باید ما نیز مانند کشورهایی نظیر چین و هند، توجیه اقتصادی لازم را ایجاد کنیم.
این توجیه اقتصادی زمانی به دست می‌آید که هم در بازار داخل و هم در بازارهای خارجی، مشتری لازم را برای محصولات بی ام دبلیو داشته باشیم، وگرنه با سالی سه چهار هزار دستگاه تقاضا، تولید بی ام دبلیو در ایران توجیه ندارد. اگر بی ام دبلیو در ایران به تولید برسد، می‌توانیم محصولات تولیدی را به کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس و همچنین کشورهای آسیایه میانه صادر کنیم، زیرا محصولات این شرکت در بازارهای موردنظر خریدار زیادی دارد.
به نظر شما با تیراژ چند هزار دستگاهی، تولید بی ام دبلیو در ایران توجیه اقتصادی خواهد داشت؟
توجیه اقتصادی تولید بی ام دبلیو در ایران بستگی مستقیم به صادرات دارد؛ منظورم این است که اگر بی ام دبلیو بپذیرد بخشی از نیاز بازار صادراتی خود را از طریق ایران تامین کند، آنگاه می‌توان تولید این محصول را در کشور منطقی و اقتصادی دانست. وقتی قرار باشد بی ام دبلیو از ایران صادر شود، این موضوع به معنای افزایش تیراژ است و فکر می‌کنم بتوان سالانه بین 10 تا 15 هزار دستگاه بی ام دبلیو در ایران تولید کرد.
از این میزان، چه تعداد صرف بازار داخل خواهد شد؟
الان به صورت دقیق نمی‌توان گفت، با این حال به نظرم می‌توان دو سوم آن 10 تا 15 هزار دستگاه موردنظر را در بازار داخل فروخت و باقی را نیز صادر کرد.
-اما شما عنوان کردید فروش سالانه بی ام دبلیو در ایران زیر دو هزار دستگاه است؛ پس چطور می‌توان بین هفت تا 10 هزار دستگاه از این محصول لوکس و گران قیمت را در بازار داخل عرضه کرد؟
این را در نظر بگیرید که قیمت بالای بی ام دبلیو اجازه نمی‌دهد مشتریان زیادی در ایران جذب آن شوند، با این حال اگر قرار به تولید داخل باشد، بین 10 تا 20 درصد کاهش قیمت در محصولات بی ام دبلیو خواهیم داشت. بنابراین با توجه به این کاهش قیمت، انتظار می‌رود مشتریان بیشتری در ایران توانایی خرید محصولات بی ام دبلیو را داشته باشند.
کاهش قیمت خودرو نیازمند پایین آوردن هزینه تولید است و این هدف بدون داخلی سازی، امکانپذیر نخواهد بود. آیا در حال حال حاضر زیرساخت‌های لازم برای تولید بی ام دبلیو در ایران به خصوص در حوزه تامین قطعات، وجود دارد؟
من خیلی درباره جزئیات فنی تولید خودرو تخصصی ندارم؛ با این حال تولید محصولی مانند بی ام دبلیو در کشور نیاز به یک خط تولید مجهز دارد که به نظرم گروه فرزانگان از توانایی لازم برای ایجاد آن برخوردار است. اتفاقا در حال حاضر یک سایت داخلی در اختیار گروه فرزانگان است که در صورت لزوم می‌تواند محل تولید محصولات بی ام دبلیو در ایران باشد. البته قطعا باید خطوط تولید آن که هم اکنون میزبان یک محصول داخلی است، تغییر کرده و به سیستم‌های خاص بی ام دبلیو مجهز شود و این کار حدود یک سال زمان خواهد برد.
این نکته را در نظر بگیرید که اگر سایت فارس به عنوان محل تولید بی ام دبلیو در نظر گرفته شود، به لحاظ لجستیکی گزینه مناسبی است زیرا به بنادر و راه‌های زیادی متصل است.
اگر بی ام دبلیو در نهایت تصمیم به تولید در ایران بگیرد، کدام محصولاتش گزینه تولید در کشور خواهند بود؟
مدل های سری 3 و 4 و حتی سری 5 و X1 گزینه‌های مناسبی برای تولید در ایران هستند که احتمال در باز قیمتی 250 تا 320 میلیون تومان قابلیت عرضه خواهند داشت.
-سری 7 چطور؟ امکان تولید آن در ایران وجود دارد؟
بعید می‌دانم، چون بی ام دبلیو به دلیل سیستم پیچیده محصولات سری 7، فعلا قصد خارج کردن این سری از خودروهایش را از آلمان ندارد.
طبق قانون وزارت صنعت، معدن و تجارت، هر خودروسازی که قصد تولید در ایران داشته باشد، باید علاوه بر سرمایه‌گذاری، 40 درصد ساخت داخل و 30 درصد صادرات را نیز در برنامه‌های خود بگنجاند. آیا بی ام دبلیو حاضر به پذیرفتن این شروط هست؟
ببنید، اصل مطرح شدن تولید بی ام دبلیو در ایران از ناحیه خود این شرکت بود. در واقع مسوولان این خودروساز در مذاکرات خود به ما اعلام کردند تا آنالیزی از امکان تولید محصولات بی ام دبلیو را تهیه و این موضوع را امکان سنجی کنیم. حالا اینکه بی ام دبلیو سرمایه‌گذاری انجام بدهد یا نه، موضوعی است که بعدها قابل بررسی خواهد بود، اما از جنبه داخلی سازی و صادرات، به نظرم می‌توانیم روی تولید بی ام دبلیو حساب کنیم.
همان طور که اشاره کردم، تولید بی ام دبلیو در ایران تنها به شرط صادرات، امکانپذیر است، بنابریان وقتی این خودروساز آلمانی برای تولید راهی کشور شود، معنایش این است که بحث صادرات را پذیرفته است.
در مورد داخلی سازی هم فکر می‌کنم توانایی رسیدن به 40 درصد ساخت داخل را داریم. تا چایی که می‌دانم، پروسه مونتاژ و رنگ، به تنهایی 14 تا 20 درصد از داخلی سازی را شامل می‌شود و 20 درصد باقیمانده را نیز می توانیم به واسطه ساخت قطعاتی مانند صندلی ها، محقق کنیم. بنابراین به نظر می رسد با ورود بی ام دبلیو به فاز تولید در ایران، چالش ساخت داخل قطعات و همچنین صادرات، قابلیت حل شدن را خواهند داشت و در نتیجه قوانین وزارت صنعت هم رعایت می‌شوند.
یک نکته دیگر را هم در نظر بگیرد که خودروسازی ایران قبلا ونتاژ محصولات لوکس دنیا را تجربه کرده است. به عنوان مثال، تا همین چند سال پیش در ایران خودرو مرسدس بنز به تولید می‌رسید و اتفاق پروژه موفقی نیز از آب درآمد. بنابراین، بی ام دبلیو هم به شرط یافتن توجیه اقتصادی، می‌تواند گزینه مناسبی برای تولید محصولات لوکس در ایران باشد.
تولید احتمالی بی ام دبلیو در ایران، تا چه حد روی واردات این محصول به کشور اثر خواهد گذاشت؟
ممکن است برخی بگویند با آمدن بی ام دبلیو، دیگر نیازی به واردات نداریم محصولات این شرکت نداریم، در حالی که تولید الزاما نمی‌تواند مانع و نافی واردات باشد. در نظر بگیرید که بی ام دبلیو اگر به ایران بیاید، چند مدل خاص را در محدوده قیمتی 250 الی 320 میلیون تومان به تولید می‌رساند و بنابراین برای تامین نیاز همه مشتریان بی ام دبلیو در کشور، همچنان نیاز به واردات خواهیم داشت.
ظاهرا گزینه‌های زیادی درخواست اخذ نمایندگی رسمی بی ام دبلیو را در ایران داده‌اند؛ فکر می‌کنید شانس کدام یک بیشتر باشد؟
تا جایی که بنده اطلاع دارم، نزدیک به 50 گزینه درخواست اخذ نمایندگی از بی ام دبلیو را در ایران داده‌اند که در بین آنها موارد جالبی به چشم می‌خورد. مثلا یکی از درخواست دهندگان، صاحب یک تعمیرگاه در تهران است که مدل های 2004 به پایین را تعمیر می‌کند. همچنین یکی دیگر از درخواست دهنگان، شرکتی خارجی است که می‌خواهد نمایندگی رسمی بی ام دبلیو را در ایران به دست بگیرد.
البته بی ام دبلیو درخواست‌های ارسالی را به 30 و سپس به به تعداد محدودی کاهش داد که یکی از آنها، پرشیاخودرو است. به نظر من اگر از جهت عقل و منطق نگاه کنیم، پرشیاخودرو بهترین و اصلی‌ترین گزینه برای اخذ نمایندگی رسمی بی ام دبلیو در ایران است و احتمالا خودروساز آلمانی نیز همین نظر را خواهد داشت.
ما علاوه بر اینکه زیرساخت‌های لازم را در حوزه فروش و خدمات پس از فروش محصولات بی ام دبلیو داریم، به خوبی نیز این برند را می‌شناسیم و بنابراین شایسته اخذ نمایندگی رسمی در ایران هستیم. از طرفی، طی این سال‌ها نیروهای پرشیاخودرو با اخذ آموزش‌های لازم در حوزه خدمات پس از فروش به خصوص تعمیرات، به یک متخصص خودروهای بی ام دبلیو تبدیل شده‌اند و شبکه فروش ایجاد شده در این سه سال، یک برگ برنده به حساب می‌آید.
شانس آن شرکت خارجی را چقدر می‌دانید؟
من اطلاعات خاصی در مورد این شرکت و نحوه مذاکراتش با بی ام دبلیو ندارم، با این حال معتقدم شانس پرشیاخودرو بیشتر است.
-با توجه به اینکه بی ام دبیلو منتظر دریافت سیگنال مثبت از دولت جدید آمریکا برای حضور در ایران است، فکر می‌کنید در نهایت چه زمانی این شرکت تصمیم خود را در این مورد نهایی و اعلام کند.
به نظرم سه تا شش ماه پس از روی کار آمدن دولت جدید آمریکا، بی ام دبلیو تصمیم نهایی خود را در مورد حضر در ایران اعلام خواهد کرد.
گفته می‌شود طبق قانون وزارت صنعت،معدن و تجارت، شرکت‌های خودروساز خارجی می‌توانند بیش از یک نمایندگی رسمی در ایران داشته باشند. با این شرایط آیا ممکن است بی ام دبلیو تصمیم بگیرد که نمایندگی‌اش را به بیش از یک شرکت در ایران بدهد؟
تا جایی که می‌دانم، وزارت صنعت این موضوع را اصلاح کرده و همچنان شرکت های خودروساز خارجی تنها مجاز به داشتن یک نمایندگی رسمی در ایران هستند. با این حال حتی در غیر این صورت نیز بعید می‌دانم بی ام دبلیو بخواهد با بیش از یک شرکت در ایران کار کند.
دنیای اقتصاد