وی از افزایش بی‌رویه تعداد مراکز آموزش عالی به منظور سرپوش گذاشتن بر آمار بیکاران در سال‌های گذشته به شدت انتقاد کرد. این استاد دانشگاه معتقد است با افزایش تعداد دانشگاه‌ها، تنها جوانانی که در دهه 60 متولد شده‌اند را جزو جمعیت غیرفعال کشور، در مقطعی قرار دادیم تا آمار واقعی بیکاری پنهان بماند زیرا به عقیده او ترویج مراکز آموزش عالی هیچ تناسبی با روند توسعه کشور نداشته است. این اقتصاددان مساله بیکاری و اشتغال را مهم‌ترین مساله حال حاضر کشور عنوان کرد و خواستار آن شد که کارشناسان و دانشگاهیان توجه بیشتری به آن کنند.به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی شبکه خبر، مسعود نیلی مشاور اقتصادی رئیس‌جمهوری با حضور در برنامه «تیتر امشب» سه عامل رشد جمعیت در دهه 60، مشکلات اقتصادی و افزایش تعداد فارغ‌التحصیلان دانشگاه را عامل وجود یک میلیون جوان ۳۵ ساله بیکار خواند و افزود: «روند توسعه کشور همپای گسترش آموزش عالی نبوده است و نباید نسبت دانشجو به جمعیت کشور اینقدر بالا باشد.»
او گفت: «در دو فصل اول امسال شاهد افزایش بیکاری در بین جوانان و افراد تحصیلکرده هستیم که نیازمند برنامه‌ریزی گسترده برای گذر از این بحران هستیم.»
ریشه‌یابی مساله بیکاری
مسعود نیلی معتقد است زمینه‌های رشد بیکاری امروز را باید از 35 سال گذشته بررسی کرد. او در این زمینه گفت: «بیکاری جوانان را باید از 35 سال پیش، زمانی‌که به یک مرتبه با افزایش تعداد زاد و ولد در سال 65 مواجه شدیم، بررسی کرد، زمانی‌که قاعده هرم سنی جمعیت کشور را بیشتر کودکان و نوزادان تشکیل می‌دادند.»
مشاور اقتصادی رئیس‌جمهور افزود: «در سرشماری سال 65 هرم سنی جمعیتی کشور نشان می‌دهد تعداد کودکان و نوزادان، 9 میلیون و 300 نفر بود و به همین ترتیب در 10 سال بعد در سال 75 این کودکان به سن نوجوانی رسیدند، یعنی نزدیک به 20 میلیون دانش‌آموز داشتیم که فشار زیادی به آموزش و پرورش آمد.»
مشاور اقتصادی رئیس‌جمهور ادامه داد: «در هرم سنی سال 85 پیش‌بینی کردیم جمعیت سنی 10 تا 14 سال، 10 سال بعد به 20 تا 24 سال می‌رسند و دراین سن با مشکل شغل روبه‌رو می‌شوند، اما تعداد زیادی از این جوانان با ادامه تحصیل در مراکز آموزش عالی از جویای کار و اشتغال دور ماندند.»
او تاکید کرد: «طبق این بررسی، اقتصاد کشور باید سالانه 650 هزار شغل ایجاد می‌کرد تا هنگامی که این گروه به سن اشتغال می‌رسند اقتصاد کشور آمادگی پذیرش بیکاران را داشته باشد.»
نیلی اضافه کرد: «به این تعداد، جوانان 30 ساله بیکاران سال‌های قبل که شانس اشتغال نداشته‌اند نیز اضافه شد و این مجموعه بیش از 9 میلیون نفری سال 65، الان به یک میلیون بیکار رسیده است که عموما تحصیلکرده‌هایی هستند که عمده مشکلاتشان بیکاری و اشتغال است.»
نیلی برآیند رشد جمعیتی از سال‌های گذشته، توسعه آموزش عالی و تعویق ورود به بازار کار و شغل ایجاد نکردن در سال‌های قبل را علت تجمیع بیکاران دانست و گفت: «کودکان دهه شصت به یک مرتبه جوانان 35 ساله امروز هستند و همه‌جوانان تحصیلکرده و متقاضیان شغل، خواهان اشتغال متناسب با تحصیل و سن خود هستند.»
ضربه‌گیر آمار بیکاری
مشاور اقتصادی رئیس‌جمهوری گفت: «متوسط ایجاد شغل از بین سال‌های 75 تا 85 مقدار 650 هزار نفر پیش‌بینی شده بود و این پیش‌بینی درست بود، اما از سال 85 تا سال 91 که همزمان با پیک نفراتی بود که به سن اشتغال و کار رسیده بودند، اقتصاد برای آنها شغلی ایجاد نکرده است. منابع ایجاد اشتغال در دهه 80 خیلی کم بود و اشتغال ضروری شناخته نشد تا اندکی از این حجم بیکاران بکاهد.»
او گفت: «از سال 84 تا 90 حدود 845 میلیون دلار درکشور درآمد ارزی داشتیم که مقدار بالایی بود، اما با توجه به افزایش منابع کشور در اوایل دهه 90 کار خاصی برای درخواست‌کنندگان کار صورت نگرفت و در مقابل، افزایش مراکز آموزش عالی در کشور ضربه‌گیر این حجم نیروی انسانی شد که در سن اشتغال بودند و درخواست شغل آنان را به لحاظ محصل بودن به تعویق می‌انداخت و به همین خاطر مراکز آموزش عالی در کشور گسترش می‌یافت.»
نیلی گفت: «از نظر تعداد دانشجو در مقیاس بین‌المللی ازکشورهای بسیار پیشرفته به‌شمار می‌رویم ولی پیشرفت آموزش عالی به نوعی تعویق به بازار کار به‌شمار می‌رفت.»
او اضافه کرد: «امروزه تعداد بیکاران دارای تحصیلات عالی 41 درصد است و این آمار نشان می‌دهد تعداد زیادی با جذب دانشگاه‌ها عملا تحصیلکرده‌هایی شده‌اند که کارآفرین نبوده‌اند.»
طبق گفته نیلی این حجم یک میلیونی متقاضی کار عموما متولدان دهه 60 هستند و الان در سن 35 سالگی هنوز بیکارند.
نیلی گفت: «از جمعیت غیرفعال سال 93، پنج میلیون و 800 هزار نفر تحصیلات عالی داشتند که نشان می‌داد تعداد زیادی از آنها وارد بازار کار خواهند شد، درحالی‌که آموزش عالی ما با اشتغال‌زایی تناسب نداشته است.»
نیلی افزود: «بخش زیادی از مسائل اجتماعی ما مربوط به همین وضعیت شغلی است. او گفت: «در طول هشت فصل گذشته، هر فصل نسبت به فصل قبلش 308 هزار نفر به بیکاران اضافه شده و بازار کار جوابگوی این تعداد بیکار نبوده است.»
عملکرد اشتغال‌زایی دولت
مشاور اقتصادی رئیس‌جمهوری با اشاره به اهمیت سرشماری و آمارگیری نفوس گفت: «در گذشته به‌طور متوسط، سالانه 50 هزار نفر متقاضی شغل در کشور وجود داشته است و این اولین بار است که یک میلیون نفر به یک مرتبه متقاضی شغل شده‌اند.»
نیلی با تحسین اشتغال ایجاد شده در دولت یازدهم گفت: «اگر بخواهید ببینید چند کشور بالای600 هزار نفر شغل ایجاد کرده‌اند به تعداد انگشتان دست نمی‌رسند؛ البته دو کشور هند و چین به لحاظ مقیاس جمعیتی از این اتفاق استثنا هستند؛ اما در خیلی از کشورها که همین حدود جمعیت دارند، بسیار نادر بوده است.»
این دولت سالانه 704 هزار شغل ایجاد کرده که جزء پنج کشور دنیا در این زمینه است. او افزود: «موج سنگین ورود به بازار کار متاسفانه مورد توجه قرار نگرفته و برنامه‌ریزی نشده و امروز گریبانگیر اقتصاد کشور شده است.»
افزایش نرخ مشارکت زنان
مسعود نیلی با اشاره به نرخ مشارکت جمعیتی زنان و مردان گفت: «در گذشته از هر 100 نفر خانم 12 نفر متقاضی کار بودند درحالی‌که به دلیل توسعه آموزش عالی ظرف مدت کوتاهی، این رقم به 16 نفر رسیده و ورود زنان به بازار کار بیشتر شده است.»
او با اشاره به اینکه هر شغلی هم برای زنان مناسب نیست، گفت: «شغلی که دولت ایجاد خواهد کرد باید متناسب خانم‌ها باشد و خوشبختانه 81 درصد شغل‌های جدیدی که در اقتصاد ما اتفاق افتاده مناسب زنان بود.»
نیلی از بی‌توجهی به موضوع اشتغال انتقاد کرد و گفت: «کارشناسان و دانشگاهیان خیلی به این موضوع مهم توجه ندارند و مهمتر از ایجاد شغل در کشور موضوعی نیست که در این اندازه اهمیت داشته باشد.»
مشاور اقتصادی رئیس‌جمهوری گفت: «ایجاد 650 هزار شغل در سال برای کشور رکورد خوبی خواهد بود که جوابگوی متقاضیان کار است.»
مسعود نیلی در پایان گفت: «با اتفاق نظر روی سرمایه‌گذاری و برنامه‌ریزی درخصوص ایجاد شغل برای سال‌های آینده و نیاز‌های جمعیتی می‌تواند کشور را آماده پذیرش مقتضیات سال‌های بعد کند. ما باید در آینده هم بر رشد اقتصادی تاکید کنیم تا 650 هزار شغل درکشور ایجاد کنیم که این مهم نیاز به سرمایه‌گذاری دارد، همچنین باید مدیریت و درک درستی در جامعه ما شکل بگیرد زیرا امکان دارد تعداد بیکاران درکشور ما بیشتر هم بشود.»
دنیای اقتصاد