به گفته کارشناسان اینکه این ابزارها تا چه حد در این امر موفق بوده‌اند دستاوردی است که رسیدن به آن زمانبر بوده و مستلزم گذشت زمان است.
برداشتن محدودیت در تحویل کالا
اوراق سلف استاندارد در بورس کالا بعد از استانداردسازی بر اساس شرع مقدس راه‌اندازی شد، به این ترتیب که امکان فروش دوباره سلف را به تصویب رساند و از طریق بورس قراردادهای سلف امکان‌پذیر شد. در حال حاضر ذوب آهن از طریق بورس کالا با سپرده کالایی نزدیک به ۲۰۰ میلیارد تومان تامین نقدینگی کرده است. مدیر کالایی بخش فلزات، صنعت و معدن کارگزاری مفید با بیان این مطلب گفت: در حال حاضر امکان فروش این اوراق برای یک سال آینده نیز فراهم شده و این امکان وجود دارد که این اوراق با ورقه‌های ۱ میلیون تومانی نیز به دفعات و با محموله‌های پایین‌تری فروش رفته و به بازار کمک کند.
علی‌اصغر بهرامی با بیان اینکه بورس کالا در این زمینه هنوز به بلوغ نرسیده است، افزود: بورس کالا به دلیل حداقل‌هایی که در تحویل کالا قرار داده است اگر کالایی منجر به تحویل شود (به عنوان مثال ۱۰هزارتن) کسی که این اوراق را خریداری می‌کند باید بتواند صاحب این کالا هم شود. اینکه تولیدکننده بتواند حتی با یک ورقه سهم اوراق سلف موازی استاندارد، تا ۲۲تن (مبنای بارگیری تریلی است) هم تحویل بگیرد و محدودیت تحویل کالا برداشته شود در اینصورت می‌توان گفت این ابزار کارکرد موفقیت‌آمیزی داشته است. وی تاکید کرد: درصورتی که فردی همانطور که از بورس سهمی می‌خرد بتواند این اوراق را هم به عنوان سهم خریداری کند و امکان تحویل کالا با حداقلی که به آن اشاره شد را داشته باشد، در اینصورت می‌توان گفت این اوراق نقش خود را به درستی ایفا کرده است.
بهرامی با اشاره به هزینه‌های تحمیلی به فروشنده و خریدار اوراق سلف استاندارد تصریح کرد: هزینه‌های تحمیلی به فروشنده با ۲۴ درصد سود سالانه تا زمان سررسید برای خریدار ۲۷ درصد خواهد شد. این هزینه مالی سنگین با توجه به کاهش سود بانک‌ها یکی از دلایل موفقیت این اوراق استاندارد است؛ از سوی دیگر به دلیل سوددهی بیشتر نسبت به بانک‌ها مورد اقبال مردم قرار گرفت، چراکه این اوراق سود سالانه ۲۴ تا ۲۷ درصد را تضمین می‌کرد. باید به فکر کم کردن حداقل‌ها هم باشیم. بهرامی افزود: انتشار اوراق سلف به دلیل حذف هزینه‌هایی که تولیدکننده برای تسهیلات بانکی باید بپردازد، به طور کلی طرح موفقی بوده است. وی با بیان اینکه در حال حاضر درباره کالاهایی مثل سیمان، پی‌وی سی و تیر آهن یکسری اوراق سلف منتشر شده است درباره مزایای ابزارهای جدید مثل آپشن اختیار خریدار و فروشنده گفت: در راستای تامین مالی ۲۰۰میلیارد تومانی اوراقی که فروخته می‌شود خریدار یا فروشنده می‌توانند با استفاده از این آپشن‌ها کالا را تحویل نداده و یا خریدار از معامله منصرف شود.
این کارشناس کالایی ادامه داد: آپشن‌ها به دلیل اینکه شکل تکامل‌یافته ابزارهای فیوچرز هستند می‌توانند موفق‌تر عمل کنند با این تفاوت که خریدار همان ابتدا ریسک را خریداری کرده و تقبل می‌کند ریسک مشخصی از ۳۰ تومان تا بی‌نهایت ضرر و زیان را به خریدار تحمیل کند. اما در آپشن این ریسک از قبل مشخص است و خریدار و فروشنده در هر لحظه که بخواهند می‌توانند قبل از سررسید از زیان جلوگیری کنند. بهرامی درباره کارکردهای اوراق سلف استاندارد به‌جز تامین مالی گفت: درصورتی که محدودیت در حجم تحویل و فروش کالا برداشته شود و حجم تحویل کالا یا واحدهای تحویل را کوچک‌تر کنند، این شبکه توزیع گسترده در سراسر کشور برای تولیدکنندگان فضای معاملاتی مناسب‌تری به‌وجود خواهد آورد. ۲۰۰میلیارد تومان در صنعت فولاد در برابر ۱۵ میلیارد تن تولید فولاد رقم درشتی نیست و هنوز نمی‌توان گفت در خروج از رکود به ما کمک می‌کند.
صمت