با توجه به اینکه مهلت نقد کردن سهام (سه روز پس از انجام معاملات سهام) پیش از شروع تعطیلات در شرایط کنونی به پایان رسیده است، فشار فروش سهام برای تامین نقدینگی از سهام در شرایط کنونی به پایان رسیده است. این نگرانی از روزهای پایانی بهمن در بازار وجود داشت. در نتیجه با وجود تعدیلات مثبت شرکت‌ها و همچنین امید به بهبود سودآوری نسبت به اولین پیش‌بینی محافظه‌کارانه، فشار فروش هراس را میان خریداران بالقوه ایجاد کرده بود. طی هفته‌های اخیر که با فشار فروش قیمت سهام مسیر نزولی را در پیش گرفتند، بازارهای جهانی همچنان در قیمت‌های بالاتری نسبت به مفروضات اولین پیش‌بینی شرکت‌ها در حال حرکت بودند. گرچه شاخص بازارهای کالایی از اوج خود فاصله گرفته است اما ثبات نسبی در سطوح کنونی عامل مثبتی برای سودآوری سال آینده گروه‌های بورسی محسوب می‌شود.
روزهای جذاب در کمین بازار؟
با پایان معاملات بورس تهران در روز گذشته، آخرین فرصت‌ها برای فروش سهم در بازار به پایان رسید. با توجه به محدودیت T+3 در انجام پرداخت و تسویه وجوه، فروشندگانی که قصد داشتند وجه نقد حاصل از پرداخت سهام را در سال 95 دریافت کنند، تا پایان معاملات روز دوشنبه فرصت فروش داشتند. بازار سهام که به‌طور معمول در ماه پایانی سال با افزایش فشار فروش از سوی سهامداران مواجه است، در یک ماه اخیر با این فشار فروش دست و پنجه نرم کرد. بسیاری از بازیگران بازار در روزهای پایانی سال در تکاپوی تامین نقدینگی بودند. پس از نزول قیمتی در هفته‌های اخیر قیمت سهام مسیر نزولی را در پیش گرفتند و میانگین قیمت به درآمد بازار که در یک سال گذشته بیش از 7 بود در شرایط کنونی به کمتر از این مقدار تنزل یافته است.
در این شرایط با تخلیه فشار فروش می‌توان انتظار شروع فصل جدیدی از فعالیت را در بورس تهران داشت. باوجود شرایط نزولی که در 3 ماه زمستان بازار داشته است کماکان کارشناسان اولین پیش‌بینی شرکت‌ها برای سال 96 را مطلوب ارزیابی می‌کنند. موضوعی که می‌تواند در سنجش ارزندگی سهام میان خریداران نقش داشته باشد. در این صورت چنانچه فعالان بورس از فرصت پیش‌آمده در روزهای پایانی سال استفاده کنند می‌توان این گمانه را قوت بخشید که بورس سال 96 را در شرایط بهتری نسبت به ماه‌های اخیر آغاز کند. از سوی دیگر گرچه میانگین یک سال گذشته نسبت قیمت به درآمد بازار بیش از 7 واحد بوده اما همچنان جذابیت بازارهای رقیب عامل محدودکننده در تقویت سمت تقاضای سهام است. در شرایطی که بازدهی در بازار بدون ریسک همچنان در سطوح بالایی قرار گرفته تمایل به خرید سهام ممکن است کاهش یابد. در نتیجه گرچه نزول اخیر قیمت سهام را نسبت به ماه‌های قبل جذاب ساخته اما همچنان جذابیت بازارهای رقیب مانعی قدرتمند در برابر حضور خریداران محسوب می‌شود.
ثبات نسبی در بازارهای جهانی
در این میان پایداری نسبی قیمت جهانی کالاها به خصوص در دسته فلزات پایه و همچنین برخی محصولات شیمیایی نیز عامل محرک برای رشد سودآوری شرکت‌های بورسی محسوب می‌شود. موضوع مهمی که بر فعالیت صنایع کالامحور به خصوص معدنی-فلزی‌ها در نیمه دوم سال تاثیر ویژه‌ای گذاشت. با وجود اینکه کامودیتی‌ها در هفته‌های اخیر روند نزولی داشته‌اند اما همچنان در قیمت‌های فعلی که نسبت به اولین پیش‌بینی شرکت‌ها سطوح بالاتری دارند، روند پایداری را نشان می‌دهند. با این وجود روز گذشته پس از افت نسبتا ملموس قیمت فلزات پایه به‌خصوص مس در هفته گذشته شاهد شروع قوی معاملات در ابتدای هفته میلادی بودیم. تزلزل در ارزش شاخص دلار جهانی و تداوم اعتصاب کارگران معدن مس اسکوندیدا از عواملی بود که باعث شد معاملات در بازار فلزات پایه نسبت به قبل بهبود یابد.
به این ترتیب طی روز گذشته هر تن مس در معاملات نقدی لندن با افزایش 0/8 درصدی به سطح 5800 دلار به ازای هر تن نزدیک شد. آلومینیوم در بازار نقدی رشدی 0/35 درصدی را تجربه کرد و روی با افزایش 1/1 درصدی به سطح 2741 دلار در تن رسید. روند بازارهای جهانی توانست در صنایع کالامحور در بورس تهران نیز اثرگذار باشد. به‌عنوان مثال در صنعت فلزات اساسی، نماد «فاسمین» که در هفته‌های اخیر از سطح 400تومان تا310 تومان نزول کرده بود، دیروز نیز با استقبال خریداران، با صف خرید معاملات را به پایان رساند. در گروه محصولات شیمیایی نیز صف خرید گروه متانول‌ساز عمدتا با تقاضای بازیگران حقوقی، نیز قابل توجه معاملات بود. موضوعی که نشان می‌دهد در شرایط فعلی و با قیمت‌هایی که کامودیتی‌ها در بازارهای جهانی دارند می‌توان به خوش اقبالی این گروه‌ها در بازار امیدوار بود.
چه نمادهایی به بازار برگشتند
اما بازار روز گذشته شاهد بازگشایی نمادهای مهمی بود، نماد «خودرو» که از انتهای بهمن ماه سال جاری متوقف است در اولین پیش‌بینی خود تعدیل منفی 15 درصدی داشته است. سهام ایران‌خودرو در شرایطی روز گذشته با افت بیش از 4درصدی بازگشایی شد که به نظر می‌رسد توقف این نماد در هفته‌های اخیر («خودرو» از ابتدای اسفندماه متوقف بود) و با توجه به تامین نقدینگی در مهلت پایانی موجود (قانون T+3) فشار فروش را در این سهم افزایش داد. با این حال قیمت این سهم در ادامه معاملات با نوسانات زیادی مواجه بود. در حالی‌که قیمت پایانی این سهم با توجه به فشار فروش موجود به سطح 267 تومان رسیده بود اما روند عرضه و تقاضا در معاملات این سهم باعث شد این سهم نوسانات زیادی را تجربه کند. از طرفی برخی بر‌اساس نیاز خود در تامین نقدینگی و همچنین پس از تعدیل منفی خودرو برای سال مالی آتی، راه خروج را در پیش گرفته بودند. از سوی دیگر خریداران با انتظار برای پایان فشار فروش و احتمالا بازگشت قیمتی در سمت خرید حضور پررنگی داشتند و این سهم که تا نزدیکی صف خرید نزول یافته بود با افزایش تقاضا از این سطح فاصله گرفت.
روند قیمتی نمادهای خودرویی در ماه‌های اخیر حاکی از آن است که حجم بالایی از نقدینگی برای سقف‌شکنی این گروه نیاز است اما از طرفی این گروه با کف‌های حمایتی قدرتمندی مواجه است که با وجود فشار فروش ماه‌های اخیر این سطح همچنان حفظ شده است. از نمادهای دیگر که روز گذشته اطلاعیه بازگشایی آن توسط پیام ناظر منتشر شد «شپترو» بود. پتروشیمی آبادان که در پایان معاملات دیروز به‌صورت مجاز محفوظ باقی ماند با سفارش‌های خرید در مرز 240 تومان و در سمت فروش به قیمت 260 تومان مواجه بود. «کساپا» دیگر سهمی بود که روز گذشته بازگشایی شد. شرکت سایپا شیشه که بعد از برگزاری مجمع فوق‌العاده بازگشایی شد با قیمت 148 تومانی و رشد بیش از 3 درصدی به معاملات بازگشت. اما از مهم‌ترین تحولات روز گذشته بازار معاملات بلوکی بود. در جریان معاملات روز گذشته شاهد انجام دو معامله بلوکی مهم در نمادهای «وبانک» و «شخارک» بودیم. در این معاملات شاهد جابه‌جایی نزدیک به 200 میلیون سهم از پتروشیمی خارک و میان دو حقوقی بودیم. همچنین در معامله بلوکی که در «وبانک» بین دو فروشنده و یک خریدار حقوقی رخ داد، بیش از یک میلیارد و 200 میلیون سهم جابه‌جا شد.
در بازار چه گذشت؟
در جریان معاملات روز گذشته شاخص کل بازار سهام با رشد ناچیز حدود 3 واحدی به‌کار خود پایان داد. در همین زمینه در ساعات میانی معاملات، شاخص تحت‌تاثیر نمادهایی از گروه استخراج کانه‌های فلزی و فلزات اساسی روند روبه رشدی را تجربه کرد اما در ادامه تحت‌تاثیر بازگشایی و از سوی دیگر توقف نمادها مقدار قابل‌توجهی از رشد خود را از دست داد. در این میان علاوه بر ریزش «خودرو» دو نماد «وغدیر» و «فولاد» که به منظور برگزاری مجمع متوقف شده بودند در پی فشار فروش سهام مسیر نزولی را در پیش گرفتند و بیشترین اثر منفی را بر شاخص کل گذاشتند. سرمایه‌گذاری غدیر که با فشار فروش قابل‌توجه بازیگران حقوقی همراه بود در انتها با افت حدود 2/5 درصدی به کار خود پایان داد. همان‌طور که پیش‌تر گفته شد بازگشایی نماد ایران‌خودرو با افت شاخص این شرکت همراه بود اما از نمادهای مثبت‌کننده شاخص می‌توان به «کگل» و «فملی» اشاره کرد. بیشترین افزایش قیمت روزانه در معاملات روز یکشنبه مربوط به نماد «کبافق» بود. معادن بافق روز گذشته با حمایت بازیگران حقیقی و تشکیل صف خرید با رشد 5 درصدی همراه شد اما بیشترین افت روز گذشته مختص به «شپلی» بود. نماد شرکت پلی‌اکریل اصفهان که بعد از گذشت حدود 11 ماه به تابلو معاملات برگشته است، کماکان روند نزولی را طی می‌کند و هم‌اکنون در قیمت 45تومان قرار دارد. حجم و ارزش معاملات روز گذشته نسبت به روز قبل با رشد همراه بود به‌طوری‌که حجم معاملات به 17 میلیون سهم و ارزش معاملات به 159 میلیارد تومان رسید.
آیفکس به مدار رشد بازگشت
شاخص کل فرابورس روز گذشته با رشد 0/8 درصدی (6/7 واحد) به سطح 853/6 واحد رسید. برهمین اساس روز گذشته نماد «مارون» بیشترین اثر را بر رشد شاخص داشت. پتروشیمی مارون که در دو روز معاملاتی گذشته با افت همراه بوده است، روز گذشته تحت تاثیر حمایت قابل توجه بازیگران حقوقی با رشد همراه شد. دومین نماد اثرگذار بر رشد شاخص «زاگرس» بود. سهام شرکت پتروشیمی زاگرس در معاملات روز گذشته با رشد قیمت 5 درصدی به صف خرید رسید. این در حالی است که عرضه بالای سهامدار حقوقی در این نماد طی روزهای گذشته مانع از صعود قیمت آن شده بود. روز گذشته عنوان بیشترین افزایش قیمت در میان نمادهای فرابورسی به نمادهای «فزرین»، «حسینا» و «کیمیا» تعلق گرفت و نمادهای «وگستر» و «ساینا» که در صدر جدول نمادهای پربیننده قرار داشت نیز با بیشترین کاهش قیمت مواجه شدند. تابلو تسهیلات مسکن، میزبان دادوستد 22 هزار و 774 هزار ورقه به ارزش 16 میلیارد و 790 میلیون ریال بود. امتیاز تسهیلات مسکن بهمن‌ماه95 با مبادله بیش از 9 هزار ورقه به ارزش 7 میلیارد ریال، بیشترین حجم و ارزش را در این تابلو به دست آورد. نماد «اخزا11» نیز بیشترین حجم و ارزش معاملاتی را در بازار اوراق با درآمد ثابت به خود اختصاص داد. در مجموع در بازار اسناد خزانه اسلامی افزون بر یک میلیون ورقه به ارزشی بالغ بر یک هزار و 296 میلیارد ریال دادوستد شد.
دنیای اقتصاد