میدان نفتی و گازی آرش یکی از میادین توسعه نیافته استراتژیک کشورمان است که مشترک با ناحیه بی طرف بین کویت و عربستان است. امتداد ساختمان میدان آرش در آب‌های ایران و ناحیه بی طرف بین کویت و عربستان، به میدان الدوراء کویت می‌رسد که از سال ١٩٧٥ در حال بهره‌برداری است؛ یعنی ۴۲ سال!
اهمیت میدان آرش علاوه بر حضور لایه‌های نفتی و گازی با مقدار زیاد میعانات گازی، حفظ حاکمیت کشورمان بر آب‌های این منطقه و مناقشه مرزیی است که طی ده سال اخیر توسط کشور کویت بوجود آمده است. بر اساس اطلاعات موجود و قوانین بین‌المللی نظیر عمق آب و فاصله تا سرزمین خشکی، مرز دریایی در سال‌های قبل از انقلاب اسلامی تعیین شده که همین مرز مورد قبول و تاکید کشورمان است.
طبق این مرز حدود چهل درصد ساختمان نفتی و گازی موجود میدان آرش، در آب‌های ایران قرار دارد. سال‌ها پیش شرکت ملی نفت ایران به منظور تعیین میزان ذخائر درجا اقدام به حفر یک حلقه چاه اکتشافی (چاه شماره یک آرش) نمود که موقعیت این چاه نزدیک به خط مرزی مورد قبول کشورمان است. طی ۱۰سال گذشته کشور کویت با مستمسک قرار دادن نتایج لرزه نگاری انجام شده توسط شرکت شل برای این کشور، اقدام به تعریف خط مرزی جدید نموده که بر اساس این مرز کل ساختمان میدان آرش در بخش عربی میدان قرار دارد، اما این مرز هیچگاه مورد پذیرش کشورمان قرار نگرفته است.
در دولت‌های نهم و دهم تعیین تکلیف تمامی میادین مشترک در دستور کار وزارت نفت قرار گرفت و اقدام برای تولید از میدان آرش به شرکت نفت فلات قاره ایران سپرده شد که برداشت لرزه‌نگاری سه بعدی از بخش ایرانی میدان آرش (بر اساس مرز قدیمی) یکی از کارهای بسیار مثبت انجام شده توسط این شرکت به شمار می‌رود. در ادامه، طرح توسعه میدان نهایی شد و عملیات ساخت جکت میدان آرش کلید خورد. به موازت فعالیت‌های انجام شده تلاش‌ها برای رفع مناقشه مرزی و امضای معاهده تحدید حدود نیز توسط معاونت امور بین الملل وزارت نفت آغاز شد.
پس از اعلام سفر امیر کویت به کشورمان در سال ١٣٩٣، معاونت امور بین‌الملل وزارت نفت با همکاری کارشناسان ذیربط اقدام به تعریف سناریوهای مختلف مرزی جهت امضای تفاهم نامه فی ما بین رییس جمهوری کشورمان و امیر کویت نمود. این در حالی بود که عملیات ساخت جکت آرش نیز در شرف اتمام بود و این سازه آماده نصب در موقعیت تعیین شده بود. اما متاسفانه پس از سفر امیر کویت، به شکل ناگهانی کلیه فعالیت‌های این میدان به حالت تعلیق در آمد و در سکوت خبری جکت ساخته شده برای این میدان نیز تغییر کاربری داده و برای نصب در یک میدان دیگر آماده شد.
به این ترتیب توسعه این میدان از دستور کار خارج شد. با این حال به دلیل عدم انجام فعالیت توسعه‌ای در بخش عربی میدان، امکان مهاجرت نفت و گاز منتفی بود. اما متاسفانه طی یک سال گذشته تفاهم‌نامه‌ای بین کشورهای عربستان و کویت جهت توسعه این میدان امضا و کشور کویت متولی توسعه این میدان شده است. به این ترتیب در غفلت مدیران امور بین الملل وزارت نفت، عملیات توسعه در بخش عربی میدان آرش به پایان رسیده و به زودی بهره برداری از این میدان آغاز می‌شود؛ این در حالی است که کشور کویت بشکل مداوم تاکید بر سهم ١٠٠ درصدی این کشور از میدان الدوراء داشته و موجودیت میدان آرش را به رسمیت نمی‌شناسد. ضعف دیپلماسی نفتی کشورمان در میدان آرش تا آنجا پیش رفت که حتی توسعه این میدان مشترک بسیار مهم در لیست طرح‌های مدل جدید قراردادهای نفتی نیز قرار نگرفت و عملاً کلیه فعالیت‌ها و اقدامات انجام شده در دولت‌های قبل متوقف شد و حتی اقدامات انجام شده نظیر ساخت جکت آرش نیز از بین رفت.
سوال اینجاست که در ملاقات رییس جمهوری کشور و امیر کویت چه گذشت که پس از آن تمام فعالیت‌ها متوقف شده و فضا برای آغاز توسعه در بخش عربی و مهاجرت هیدروکربن به آن سوی مرزها مهیا شد؟
خبرگزاری مهر