غلامرضا سلامی گفت: در حالی که در خصوص توسعه بندر چابهار هنوز اجماع نظر وجود ندارد اما ما به عنوان مجموعه وزارت راه و شهرسازی و دولت معتقد هستیم که آینده کریدور شمال – جنوب در دست چابهار خواهد بود و بر همین اساس توسعه راه‌آهن چابهار و مذاکره با سرمایه‌گذاران خارجی برای توسعه بندر باید سرعت بگیرد.
شانس چابهار برای در دست گرفتن محور شرق
وی در خصوص قراردادهای سرمایه‌گذاری فعلی در بندر چابهار گفت: به غیر از قرارداد مادری که با یک شرکت ایرانی به شکل (بی. ال. تی) برای توسعه فاز یک بسته شده است قراردادی نیز با هندی‌ها به شکل (بی. او. تی) به ارزش ۸۵ میلیون دلار برای طرح توسعه فاز نخست بندر شهید بهشتی بسته شده است که به دلیل گسترده بودن پروژه کمی کند پیش می‌رود.
مشاور وزیر راه و شهرسازی با توضیح اینکه دولت اهمیت خاصی برای بندر چابهار قائل است، گفت: بندر چابهار می‌تواند محور ترانزیت شرق به آسیای مرکزی و افغانستان باشد و حتی به دریای خزر سرویس دهد و ترانزیت زیادی از طریق این بندر انجام شود؛ با این حال هم اکنون بندر گوادر پاکستان در حال تکمیل زیرساخت‌های خود است و چینی‌ها حدود ۵۰ میلیارد دلار را در این بندر سرمایه‌گذاری کرده‌اند و برای کشاندن جاده و آوردن راه‌آهن برنامه‌ریزی شده است طوری که در صورت تکمیل زیرساخت‌ها، راه‌آهن از غرب چین به پاکستان خواهد رسید که بر اساس اعتقاد گروهی از کارشناسان با پیشرفت این پروژه چابهار موقعیت خود را از دست خواهد داد.
وی به تفاوت‌های فعلی بندر گوادر پاکستان و چابهار اشاره کرد و گفت: با توجه به ناامنی‌های موجود در بندر گوادر، چابهار شانس بسیار بیشتری برای در دست گرفتن محور ترانزیت شرق دارد از طرفی اشتراکات فرهنگی و اجتماعی ایران با افغانستان و تاجیکستان، در توسعه این محور تأثیرگذار است.
به گفته سلامی در صورت توسعه راه‌آهن چابهار ایران می‌تواند از چابهار به سمت شمال و شمال شرق و حتی غرب ارتباط برقرار کند و تمام بار آسیای جنوب شرقی را از طریق همین بندر ترانزیت نماید.
توسعه راه‌آهن چابهار نیازمند دو و نیم میلیارد دلار سرمایه‌گذاری است
وی در خصوص تامین مالی راه آهن چابهار به کسری ۹ هزار میلیاردی برای توسعه راه‌آهن اشاره کرد و گفت: امکان تأمین این رقم با منابع داخلی نیست و باید دنبال سرمایه‌گذار خارجی باشیم. در حال حاضر راه‌آهن چابهار به مشهد بیشترین کسری منابع را دارد و توسعه ریلی چابهار زمانی صرفه اقتصادی دارد که راه‌آهن از چابهار به سرخس و مشهد وصل و راه ترانزیتی مناسبی ایجاد شود.
سلامی ادامه داد: توسعه راه آهن چابهار غیر از اینکه می‌تواند ترانزیت بخش مهمی از کالاهای آسیای مرکزی را از طریق اقیانوس هند به آسیای جنوب شرقی و استرالیا برساند در توسعه شرق ایران خیلی تأثیرگذاراست چرا که در حال حاضر بین شرق و غرب ایران فاصله زیادی در سطح درآمدها وجود دارد.
وی توسعه راه‌آهن چابهار را نیازمند دو و نیم میلیارد دلار سرمایه‌گذاری دانست و گفت: شرکت‌های خارجی آمادگی دارند که شریک مالی ایران برای توسعه ریلی این منطقه باشند و این درحالی است که ما هنوز نتوانسته ایم شریک خارجی مناسبی را پیدا کنیم.
مشاور وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه جمع‌آوری ۹ هزار میلیارد تومان معادل دو و نیم میلیارد دلار رقم زیادی برای پروژه‌ای به این عظیمی نیست. ادامه داد: راهکار رفع کسری بودجه راه‌آهن چابهار زیاد است اصل قضیه این است که مخالفان توسعه بندر چابهار تغییر نظر دهند و در کنار دولت به فکر توسعه این منطقه باشند. احساس می‌شود در برخی مسئولان این اعتقاد وجود ندارد. دولت در کنار سایر نهادهای امنیتی که برای توسعه این مسیر تأثیرگذار هستند باید به یک هماهنگی برسد که چقدر این شاهراه می‌تواند به نفع اقتصاد کشور باشد در این صورت تعلل فعلی جایش را به برنامه‌ای منسجم‌تر خواهد داد.
به گفته سلامی ظرفیت ترانزیت ایران در چابهار درحال حاضر رقم واقعی نیست که به مسائلی مثل عدم پیشرفت نرم‌افزاری و عدم تعامل با کشورهای همسایه در گذشته، مربوط می‌شود.
وی ادامه داد: در حال حاضر فاز یک بندر چابهار ظرفیت آنچنانی ندارد و هدف‌گذاری ما باید توسعه هر ۵ فاز باشد که این هم سرمایه‌گذاری خیلی زیادی را می‌طلبد. هدف‌گذاری نهایی ظرفیت ۸۰ میلیون تنی است که در آبادانی و تغییر رویکرد اقتصادی شرق می‌تواند تأثیرگذار باشد.
مشاور وزیر راه و شهرسازی تصریح کرد: اگر راه‌آهن چابهار را با بندر به صورت یک پکیج ببینیم طرحی کاملاً اقتصادی است که می‌توانیم کالاهای مربوط به افغانستان و حتی شرق روسیه را از این مسیر جابجا کنیم و رقم مناسبی از ترانزیت کالا به دست آوریم این در حالی است که در صورت افتتاح فاز نخست تنها به ۸.۵ میلیون تن ظرفیت می‌رسیم که رقم قابل‌توجهی برای رقابت با بنادر اطراف نیست.
بهترین زمان برای به دست آوردن موقعیت ترانزیتی در چابهار است
سلامی با بیان اینکه چین، ژاپن و هند علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری در چابهار و در گام بعد توسعه ریلی بندر چابهار هستند، گفت: دعوت از ژاپن برای سرمایه‌گذاری در چابهار گزینه‌ی بسیار مناسبی به نظر می رسد.
وی هشدار داد که ایران تا زمانی که در افغانستان و عراق آرامش برقرار نشده باشد، فرصت کسب موقعیت ترانزیت منطقه را دارد و گفت: در صورت توفیق همسایه در به دست آوردن امنیت و آرامش، موقعیت منطقه را از دست می‌دهیم. در حالی که بهترین زمان برای به دست آوردن موقعیت ترانزیتی و تثبیت آن هم اکنون است.
مشاور وزیر راه و شهرسازی خبر داد که هند برای توسعه ریلی چابهار اعلام آمادگی کرده است و گفت: در کنار تلاش های هند اعلام آمادگی ژاپن به این معنا است که برگشت سرمایه در چابهار حتمی است و ایران هر چه زودتر باید از یکی از پیشنهادهای سرمایه‌گذاری استفاده کند و البته این یک موضوع استراتژیکی است که صرفاً به وزارت راه و شهرسازی برنمی‌گردد و بسیاری از نهادها باید به این باور برسند که این خط راه‌آهن می‌تواند در رفع بیکاری، مهاجرت و آبادانی منطقه تأثیرگذار باشد.
ایسنا