نگاهی به تجارت ایران و چین

تراز تجاری ایران و چین طی دهه گذشته به طور کامل منفی بوده و همواره میزان کالایی که از چین به ایران وارد می‌شده، بیشتر از میزان کالایی بوده که از ایران به این کشور صادر شده است.

اطلاعات تجاری ثبت شده بر اساس آخرین آمار تارنمای سازمان توسعه تجارت، ارزش صادرات کالا به چین از سال ۸۸ که کمی بیش از ۳۱۲۰ میلیون دلار  بود به به ۶۰۰۸ میلیون دلار در پایان سال ۹۴ رسید که البته این افزایش صادرات به مدد افزایش فروش نفت طی سال‌های تحریم و دریافت کالاها و مواد اولیه مورد نیاز به جای پول نفت بود. محصولات پتروشیمی بعد از نفت خام جایگاه دوم صادرات را به خود اختصاص داده‌اند.

در سال ۲۰۱۶ بیش از ۵ میلیون تن انواع محصولات پتروشیمی به ارزش ۳/۱۳ میلیارد دلار به چین صادر شد و محصولات پتروشیمی بیش از ۲۱/۱۵ درصد از صادرات ایران به چین را تشکیل داده است؛ پروپان مایع شده، بوتان مایع شده، پلی اتیلین گرید فیلم به جز نوع پودری، متانول، پلی اتیلین گرید فیلم بصورت غیر پودر، پارا اکسیلن، استیرن،  اتیلن گلیکول و برخی اقلام دیگر از عمده محصولات پتروشیمی صادر شده به چین طی سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۷ هستند.

در حالی که بیشترین حجم وزنی و ارزشی صادرات به چین را کالاهای واسطه‌ای و یا مواد اولیه تشکیل می‌دهد ایران بیشترین بخش واردات از چین را روی کالاهای مصرفی متمرکز کرده است.

اما ارزش واردات ایران از چین از رقم ۴۷۹۶ میلیون دلار در سال ۸۸ به بیش از ۸۵۵۳ میلیون دلار در پایان سال ۹۴ رسید؛ این در حالی است که طی ۶ ماهه نخست سال ۹۵ نیز ارزش واردات از چین برابر با ۴۷۱۲ میلیون دلار بود. همچنین صادرات چین به ایران طی چهار ماهه نخست سال ۲۰۱۷ کاهش ۲/۱۶ میلیون تنی را به ثبت رساند که در مقایسه با زمان مشابه سال قبل ۴/۹۰ میلیون تن بود.

اگر چه این رقم، رشد منفی ۴۴ درصدی صادرات چین به ایران را نشان می‌دهد؛ اما به لحاظ ارزشی حدود ۳۰/۷ درصد افزایش ارزش صادرات چین به ایران بوده است.

قطعات منفصله جهت تولید خودروهای سواری، سایر ماشین آلات و دستگاههای قالب گیری سوخت‌های معدنی جامد، محصولات از فولاد ممزوج گرم نورد، دستگاه تهویه متبوع دو تکه از نوع دیواری، بوژی محرک و بوژی راهنمای لوکوموتیو، سوئیچ شبکه کامپیوتر - روتر شبکه کامپیوتر- اکسس پوینت دی اس لم و کانورتر شبکه، دانه آفتابگردان حتی خرد شده و سایر دستگاه‌ها بجز مودم با سیم از اقلام وارد شده از چین هستند.

LED و  LCD و انواع ماژول نمایشگر، ‌انواع گوشی موبایل، انواع لوازم خانگی تولید چین، از عمده کالاهایی هستند که بازار ایران آنها را از محل تجارت با چین تامین می‌کند. در کنار این محصولات مصرفی کالاهای واسطه‌ای و برخی مواد اولیه نیز از چین به کشور ما وارد می‌شوند.

افزایش صادرات در سال نو میلادی

بر اساس گزارش اتاق مشترک بازرگانی ایران و چین حجم صادرات ایران به چین (به لحاظ وزنی) در چهار ماه نخست سال ۲۰۱۷ افزایش چشمگیری داشته و به بیش از  ۲۱/۱۲ میلیون تن رسید. این میزان از صادارت در مقایسه با سال قبل حدود ۳۱ درصد رشد نشان می دهد.

این در حالی است که در مدت مشابه سال قبل میلادی مبادلات تجاری ایران و چین در چهار ماهه نخست سال ۲۰۱۶ میلادی با کاهش ۲۸ درصدی نسبت به مدت مشابه سال ۲۰۱۵مواجه شد و به ۸/۴ میلیارد دلار رسید.

افزایش صادرات کالاهای غیر نفتی، راه نجات تراز تجاری از منفی بودن

حجم صادرات غیرنفتی کشور در چهار ماهه نخست سال ۲۰۱۷ به چین به حدود ۱۱/۵۹ میلیون تن رسید که این مقدار ۶۶ درصد نسبت به سال گذشته افزایش پیدا کرده است.

کل صادرات ایران به چین به لحاظ ارزشی در چهار ماهه ابتدای سال جاری میلادی ۶۹/۷ درصد افزایش پیدا کرده و میزان صادرات غیرنفتی نیز نشان دهنده رشد حدود ۷۰ درصدی است.

نشانه‌های رشد بازار چین برای ایران

رشد تقاضای فزاینده چین، پتانسیل مناسبی را برای صادرات به این کشور ایجاد کرده است. با توجه به توافق برجام و رفع مشکلات تجاری ایران باید بیشترین بهره‌برداری را از این پتانسیل داشته باشد، علت این پتانسیل جمعیت ۳/۱ میلیارد نفری چین و ضریب رشد جمعیت ۰/۵ تا ۰/۶درصدی آن است.

با تحولات اقتصادی رخ داده در چین طی سال‌های گذشته، سطح قدرت خرید مردم به شدت افزایش یافته است و این افزایش قدرت خرید زمینه برای صادرات کالاهای غیر نفتی ایران را فراهم آورده است که فرصتی چشمگیر برای دولتمردان و بخش خصوصی برای تبادل و تعامل تجاری با چشم بادامی‌ها است.

خبرگزاری مهر