ارانیکو: انرژی خورشیدی، که زمانی آنقدر پرهزینه بود که استفاده از آن فقط در صنایع فضایی توجیه اقتصادی داشت، اکنون آنقدر ارزان شده است که زغالسنگ و حتی گاز طبیعی را به عنوان منبع تولید انرژی، سریعتر از آنچه که قبلاً تصور میشد ، دارد پشت سر میگذارد.
این نتیجهگیری است که در گزارش «دورنمای مالیه انرژی» بلومبرگ از نحوه شکل گیری بازارجهانی الکتریسیته و سوخت در سال 2040 بدان رسیده است. گروه تحقیقاتی که کار بر روی این گزارش را انجام دادهاند، تخمین زدهاند که هم اکنون نیز انرژی خورشیدی به رقیب سرسختی برای نیروگاههای زغالسنگی در آلمان و ایالات متحده آمریکا تبدیل شده و تا سال 2021 نیز همین روند در بازارهای رو به توسعه مانند چین و هندوستان نیز شکل خواهد گرفت.
بر اساس سناریوی ارایه شده در این گزارش، «انرژی سبز» سریعتر از آنچه که کارشناسان پیشبینی نمودهاند توسعه خواهد یافت. این بدان مفهوم خواهد بود که آلودگی حاصل از انتشار جهانی گاز دی اکسید کربن ناشی از مصرف سوختهای فسیلی ممکن است از سال 2026 به بعد رو به کاهش گذارد. گرچه این امر در تضاد با پیشبینی آژانس جهانی انرژی مبنی بر ادامه روند افزایش آن حداقل برای چند دهه آینده، خواهد بود
به گفته آقای «سب هنبست» از محققین مؤسسه BNEF در لندن که در تهیه این گزارش سهیم بوده :«هزینه انرژیهای نوین با چنان سرعتی در حال کاهش هستند که اکنون موضوع تنها بر سر زمان است نه شرایط دیگر.»
این گزارش همچنین اشاره دارد به اینکه تا سال 2040 :
- چین و هند به بزرگترین بازار تولید انرژیهای نوین تبدیل شده و حدود 4 تریلیون دلار (معادل 39 درصد) از کل سرمایهگذاری در این بخش از صنعت را جذب خود خواهند کرد.
- هزینه مزارع انرژی بادی فراساحلی ، که همین اخیراً یکی از پر هزینهترین نوع انرژی تجدید پذیر بشمار میآمد، حدود 71 درصد کاهش یافته و استفاده از توربینهای بادی به یکی از رقابتپذیر ترین منابع انرژیهای تجدید پذیر تبدیل خواهد شد.
- حداقل 239 میلیارد دلار در بخش تولید باتریهای لیتیوم-یونی سرمایهگذاری خواهد شد که به این ترتیب ذخیرهسازی انرژی، بخصوص برای مصارف خانگی و شبکههای برقرسانی، مقرون به صرفهتر خواهد شد و استفاده از خوددروهای برقی نیز با شتاب بیشتری توسعه خواهد یافت.
- در بخش صنعت گاز طبیعی نیز 804 میلیارد دلار سرمایه جدب خواهد شد که بدین ترتیب 16 درصد به ظرفیت تولید جهانی انرژی افزوده میشود. این روند گاز طبیعی را به محور اصلی منابع تولید انرژی تبدیل کرده و جهان با سرعت بیشتری به سمت منابع انرژی تجدیدپذیر مانند انرژی بادی و خورشیدی گرایش پیدا خواهد کرد.
نتیجهگیری تحقیقات انجام شده توسط مؤسسه BNEF در مورد انرژیهای تجدیدپذیر و تأثیات آن بر سوختهای فسیلی بسیار قابل توجه است. هزینه پنلهای فوتوولتائیک اکنون یک چهارم آن چیزی ست که در سال 2009 بود و انتظار میرود تا سال 2040 حدود 66 درصد دیگر نیز کاهش پیدا کند. همچنین هزینه انرژی از توربینهای بادی فرا ساحلی، که طی هشت سال گذشته 30 درصد کاهش یافته نیز، انتظار میرود تا پایان دوره مورد نظر با کاهش 47 درصدی روبرو گردد.
این بدان مفهوم است که حتی در مناطقی مانند چین و هند، که حتی در حال حاضر نیز به سرعت در حال توسعه نیروگاههای زغالسنگی هستند، تا سال 2020 هزینه انرژی خورشیدی به مراتب ارزانتر شود.
در این میان زغالسنگ بزرگترین قربانی این پیشرفت خواهد بود. بر اساس گزارش BNEF پروژههایی با ظرفیت کل 369 گیگاوات از دور خارج خواهند شد. این رقم معادل کل ظرفیت تولید انرژی کشورهای آلمان و برزیل خواهد بود.
ظرفیت تولیدی انرژی از زغالسنگ حتی در ایالات متحده آمریکا، که رئیس جمهور آن در صدد توسعه انرژی فسیلی میباشد نیز کاهش خواهد یافت. بر اساس برآورد BNEF تا سال 2040 ظرفیت تولید انرژی از زغالسنگ در آمریکا به نصف کاهش یافته و با خارج شدن نیرگاههای قدیمی از مدار تولید، با منابع جدید و پاکتر مانند گاز طبیعی و تجدیدپذیر جایگزین خواهند شد.
در اروپا نیز، با اعمال سیاستهای محیط زیستی و اعمال قوانینی که هزینه استفاده از سوختهای فسیلی را افزایش خواهد داد، میزان مصرف این نوع سوخت تا 87 درصد کاهش مییابد. بر اساس این تحقیقات، از سال 2026 و همگام با تلاش دولتها در راستای اجرای تعهدات خود در چارچوب معاهده پاریس در زمینه تغییرات آب و هوایی، عطش جهانی برای مصرف زغالسنگ نیز رو به افول خواهد نهاد.
به عقیده آقای هنبست، آقای دونالد ترامپ به تنهایی قادر به تغییر دادن ساختار مصرف انرژی در سطح جهان نخواهد بود.
با در نظر گرفتن تمامی جوانب میتوان این طور نتیجه گیری کرده که رشد تکنولوژی انرژی با سطح آلایندگی صفر بدین معنی ست که صنعت انرژی سریعتر از آنچه که عموم تصور میکنند به مشکل آلودگی پاسخ خواهد داد.این روند علاوه برآن که از سرعت گرم شدن کره زمین خواهدکاست، اما برای کاهش میزان گرم شدن تا پایان قرن حاضر به 2 درجه سانتیگراد به 5.3 تریلیون دلار سرمایه گذاری نیاز خواهد داشت.
اطلاعات بدست آمده نشان میدهد که انرژی خورشیدی و باد بسرعت در حال نبدیل شدن به منبع عمده تولید الکتریسیته بوده و باورهای رایج مبنی برآنکه گرانتر از آن هستند که جایگزین منابع سنتی شوند را به کنار میزنند.
تا سال 2040 انرژی خورشیدی و باد، که در حال حاضر 12 درصد از سهم تأمین الکتریسیته جهانی را در اختیار دارند، سهم خود را از ظرفیت تولیدی نصب شده به 50 درصد افزایش داده و 34 درصد از کل تولید انرژی جهانی را در اختیار خود خواهند گرفت که در حال حاضر این رقم معادل 5 درصد است.