ایران در تولید و صادرات برخی از صیفی جات به ویژه هندوانه در جهان رتبه خوبی دارد و این درحالی است که این محصول از جمله محصولات آب بر کشاورزی محسوب میشود. به طور میانگین برای کشت و تولید این محصول از ابتدا تا زمان برداشت در هرکیلوگرم حدود ۳۰۰ تا ۵۰۰ لیتر آب مصرف میشود که بسته به آب و هوای منطقه این میزان ممکن است تغییر کند.
در این میان برخی از کارشناسان معتقدند صادرات محصولات جالیزی، چون هندوانه به‌دلیل آب‌بر بودن صادرات آب مجازی محسوب میشود که با درنظرگرفتن منابع آبی کم در کشور و شرایط اقلیمی صرفه اقتصادی بالایی در تولید آن وجود ندارد و به نوعی هدر رفت آب به حساب می‌آید.
بررسی آمار گمرک در سال ۹۵ حاکی ازآن است که بیش از ۷۲۴ هزار و ۵۰۷ تن هندوانه به کشور‌های مختلف جهان صادر شده است. در این میان حدود ۱۲۳ میلیون و ۷۵۳ هزار و ۶ دلار درآمد ارزی، بالغ بر ۳۸۲ میلیارد و ۶۱۶ میلیون و ۶۷۲ هزار و ۴۸۹ تومان در آمار گمرک به ثبت رسیده است.
لازم به ذکر است که هندوانه ایرانی به بیش از ۳۰ کشور جهان از جمله آلمان، نروژ، لهستان، اوکراین، انگلستان، عراق، ترکیه، رومانی و فنلاند صادر شده و در این میان عراق بزرگترین خریدار بوده است.
این نکته حائز اهمیت است که اکثر کشور‌های وارد کننده هندوانه، مانند کشور‌های اروپایی خود توان کشت این محصول را دارند، اما به دلیل آب بر بودن تولید این محصول و برای حفظ منابع آب‌های زیرزمینی خود به این موضوع پی برده‌اند که واردات به صرفه‌تر است.
در همین راستا چندی پیش ناصر شاهنوشی کارشناس کشاورزی، در خصوص افزایش صادرات محصولات آب‌بر به ویژه هندوانه، گفت:، چون ایران کشور کم‌آبی است باید برای تولید محصولاتی تلاش کنیم که به منابع آبی ما لطمه وارد نکند و از طرفی برای کشاورزان نیز صرفه اقتصادی داشته باشد.
همچنین اکبری معاون وزیر با بیان در دستور کار بودن افزایش عملکرد در واحد سطح و افزایش بهره وری در تولید با اولویت محصولات دارای مزیت نسبی در صادرات و مصرف بهینه آب، گفته بود از جمله برنامه‌هایی که در دستور کار دولت طی برنامه ششم توسعه قرار دارد این است که محصولات آب بر مانند سبزی و صیفی را به فضای گلخانه انتقال دهیم و همچنین مصوب شده روش‌های آبیاری نوین توسعه یابد.
براساس این گزارش با حساب سرانگشتی و درنظرگرفتن درآمد ارزی حاصل از صادرات هندوانه که در آمار گمرک ثبت شده است هرکیلو هندوانه صادراتی به طور میانگین قیمتی حدود ۵۳۰ تومان داشته است که نسبت به حجم آب مصرفی در تولید هندوانه رقم ناچیزی است.
میزان