قدمت صنعت تایر در کشور بیش از نیم قرن است؛ نخستین شرکت تولید تایر در سال 1337، با سرمایه‌گذاری یک شرکت خارجی تأسیس شد و طی سال‌ها این صنعت در ایران پیشرفت چشمگیری داشته به طوری که در حال حاضر به طور متوسط سالانه بین 26 تا 27 میلیون حلقه لاستیک به وزنی حدود 320 هزار تن در کشور تولید می‌شود.
صنعت تایر سازی ظرفیت بالایی در اشتغال‌زایی دارد، بطوریکه طبق آمارها 15 هزار فرصت شغلی مستقیم در این صنعت ایجاد می‌شود و با توجه به اینکه یکی از اساسی‌ترین مشکلات اقتصادی و اجتماعی فعلی ایران موضوع بیکاری است لذا توجه به این بخش می‌تواند سهم قابل توجهی در کاهش نرخ بیکاری داشته باشد.
اما مهمترین مشکل صنعت تایرسازی همانند بسیاری از صنایع دیگر واردات بی‌رویه از کشور چین است ؛ واردات تایر در سه ماهه اول سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل 112 درصد افزایش داشته که این سوال را در ذهن متبادر می‌کند، در حالی‌که تولید داخلی علیرغم کاستی‌ها و نداشتن منابع مالی لازم بطور مطلوب انجام می‌شود و تامین‌کننده نیازهای کشور است چرا واردات با شیب تندی در حال افزایش است؟
به گفته کارشناسان اقتصادی یکی از مهمترین روش‌ها برای حمایت از تولید داخل،کاهش واردات کالا و افزایش تعرفه‌های گمرکی است که در خصوص صنعت تایرسازی این امر بصورت عکس در حال رقم خوردن است.
بازار لاستیک در مشت چینی‌ها
خسرو محمودیان دبیر انجمن صنعت تایر ایران اظهار داشت :هم اکنون هر کیلوگرم لاستیک در جهان پنج دلار به فروش می‌رسد، اما کشور چین به علت تولید بیش از اندازه و گسترش بازار خود، هر کیلوگرم از آن را 1.5 دلار به فروش می‌رساند. وی با اشاره به لزوم جلوگیری از واردات بی‌رویه لاستیک‌های چینی به کشور گفت: از آنجا که این کشور با افزایش تولید، محصولات خود را با هدف خارج کردن رقبا با قیمت پایین تر عرضه می‌کند، برای حمایت از تولید داخل باید تعرفه واردات تایر از چین اصلاح شده و افزایش یابد.
محمودیان با بیان اینکه بیش از 15 هزار نفر هم اکنون در 10 کارخانه لاستیک‌سازی بزرگ کشور شاغل هستند، تاکید کرد: واردات تایر سبب شده که بیشتر کارخانه های تولیدکننده با ظرفیت پایین‌تر کار کنند و یا در آستانه تعطیلی قرار گیرند که این امر نیز در نهایت سبب افزایش بیکاری خواهد شد.
به گفته این مقام مسؤول، همچنین چون بسیاری از کارخانه‌های لاستیک‌سازی کشور قیمت تایر خود را کاهش داده اند تا مشتریان ترغیب به خرید تولیدات آنها شوند، در حال حاضر برخی از کارخانه های لاستیک سازی در آستانه تعطیلی قرار گرفته اند و تداوم این روند نیز شرایط را بدتر خواهد کرد.
وی بیان کرد: طبق برنامه ریزی های وزارت صنعت، معدن و تجارت قرار است تا افق 1404 تولید لاستیک کشور به 700 هزار تن در سال افزایش یابد، اکنون برخی آمارها از تولید 350 هزار لاستیک در کشور حکایت دارد وبا وجود داشتن ظرفیت برای تولید با روند فعلی حمایت ها این رقم محقق نخواهد شد.
دست‌های پشت پرده واردات لاستیک
ولی ملکی عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی در خصوص افزایش واردات لاستیک خودرو در سال جاری به نسبت سال گذشته، اظهار داشت: افرادی که به واردات بی‌رویه لاستیک دامن می‌زنند، عملا به تولیدکنندگان داخلی خیانت می‌کنند. وی بیان کرد : مگر می‌شود در کشور برای هر نوع خودرویی لاستیک با کیفیت بالا تولید شود اما این محصولات در انبار‌ها بماند ولی واردات لاستیک داشته باشیم، قطعا دست‌هایی در کار است تا کارخانجات داخلی را با مشکل پولی، پرسنلی ودیگر مشکلات روبه‌رو کنند.
ملکی تصریح کرد: این سود برای اشخاص وارد‌کننده است و ممکن است سازمان‌های صادر کننده مجوز واردات نیز در این سود سهیم باشند و چنانچه این گزارش‌ها به کمیسیون صنایع و معادن ارجاع داده شود مجلس به این قضیه ورود خواهد کرد.
عضو کمیسیون صنایع ومعادن مجلس با بیان اینکه در قراردادهای بین‌المللی استفاده از قطعات داخلی الزامی است گفت: در این قراردادها تاکید شده تا از 60 درصد توانایی‌های داخلی استفاده شود.
حمایت از تولید لازمه بهبود وضعیت بازار لاستیک
محمدرضا گنجی رئیس انجمن صنعت تایر ایران در خصوص بازار لاستیک در کشور گفت: وضعیت صنعت تایر هم به لحاظ کیفی و هم به لحاظ کمی مناسب است و ارتباط خوبی بین تایرسازان و خودرو سازان وجود دارد. وی افزود: لاستیک مورد نیاز خودروسازان توسط تولیدکنندگان داخلی تامین می‌شود و کمتر از لاستیک‌های خارجی استفاده می‌شود و در مجموع 55 درصد تایرهای تولیدی توسط خودروسازی های کشور خریداری می‌شود.
رئیس انجمن صنعت تایر ایران با اشاره به رابطه مناسب تولیدکنندگان تایر و خودروسازان گفت: خرید تایر داخلی برای خودروسازان مناسب تر است چرا که هم می‌توانند بر کیفیت نظارت داشته باشند و هم با قیمت مناسب‌تری خریداری کنندو در یک دوره زمانی بازپرداخت را انجام دهند.
گنجی بیان کرد: یکی از مهمترین مشکلات لاستیک‌های خارجی معمولی که ارزان قیمت‌تر از داخلی ها هستند و لزوما بی‌کیفیت هم نیستند اینست که عموما بطور قاچاق وارد می شوند و بازار را به هم ریخته‌اند. وی در پایان تاکید کرد: حمایت از تولید داخل و افزایش تعرفه‌های گمرکی و مبارزه با قاچاق قطعا وضعیت بازار تولید لاستیک داخل را بهبود خواهد بخشید.
باشگاه خبرنگاران