دو کشور همسایه ایران و ترکیه که قرنهاست با هم روابط سیاسی و تجاری دارند و از سده‌های گذشته از طریق جاده ابریشم روابط تجاری مستمری با هم داشته‌اند، در سده گذشته نیز همواره از شرکای تجاری مهم هم بوده‌اند.
سران دو کشور در سال 2013 با ارزیابی درست از ظرفیت‌های موجود دو کشور که هر دو جزو اقتصادهای نوظهور جهانی محسوب می‌شوند، خواستار ارتقای سطح مناسبات اقتصادی دوجانبه شده و رسیدن به 30 میلیارد دلار مبادله تجاری سالانه از سوی روسای جمهوری دو کشور مورد تاکید قرار گرفت و این هدفگذاری به صورت رسمی اعلام کرد.
بر این اساس، مقامات و کارگزاران دو کشور هم در سطح وزرا و هیات دولت و هم در سطج سفارتخانه‌ها، اقداماتی را آغار کردند و تلاش برای رسیدن به این هدف همچنان ادامه دارد.
هر چند که در سال‌های گذشته تحقق این هدف میسر نشده، ولی در سال 2012 میلادی حجم تجارت بین دو کشور به سطح 22 میلیارد دلار رسید و در طی پنج سال گذشته نیز به علل مختلف، میزان تجارت بین دو کشور نوسان داشته به طوری که در سال گذشته میلادی به رقم 9.6 میلیارد دلار رسید.
'جناب آشچی' قائم مقام وزارت گمرک و تجارت ترکیه هفته پیش در دیدار با فرود عسگری رئیس کل گمرک ایران در آنکارا گفت: 'حجم تجاری میان ترکیه و ایران مصداق کل ظرفیت‌های دو کشور در این زمینه نیست و حجم تجاری دو کشور که در سال 2012 در سطح 22 میلیارد دلار قرار داشت در سال 2016 به 9.6 میلیارد دلار کاهش یافته و این میزان تجارت کمتر از 40 درصد ظرفیت موجود است.'
اقتصاد ایران و ترکیه ظرفیت بسیار گسترده و بالایی دارد و دو کشور به دلایل متعددی نیازمند گسترش مناسبات اقتصادی بین خود هستند و برخورداری ایران از منابع سرشار انرژی و وابستگی شدید ترکیه به انرژی در کنار موقعیت خاص جغرافیایی ایران و ترکیه از جمله عواملی هستند که زمینه‌های همکاری بیشتر و نزدیکتر اقتصادی و تجاری میان دو کشور را فراهم کرده است.
امسال صادرات ایران به ترکیه چهار میلیارد و 530 میلیون دلار و واردات از این کشور نیز یک میلیارد و 800 میلیون دلار بوده و در مجموع، حجم روابط دوجانبه اقتصادی ایران و ترکیه در هفت ماه سالجاری میلادی 6 میلیارد و 330 میلیون دلار اعلام شده است و پیش‌بینی می‌شود، حجم روابط دو کشور امسال فراتر از 10 میلیارد دلار باشد.
محمدابراهیم طاهریان فرد نیز با اشاره به انجام سفر اردوغان در شرایط حساس منطقه‌ای و نیز در فرایند تحولات مثبت در روابط دو کشور ایران و ترکیه افزود: این سفر تاثیرات مهم دوجانبه و منطقه‌ای خواهد داشت. وی بیان کرد: اعتدال در سیاست‌های داخلی و خارجی و ارتباط با همسایگان، شعارهای محوری دولت دکتر روحانی اعلام شده و بر همین اساس برقراری رابطه نزدیک با همسایگان از جمله کشور ترکیه در سرلوحه سیاست خارجی کشورمان در دولت یازدهم قرار گرفته و در دولت دوازدهم هم پیگیری می‌شود.
وی اضافه کرد: توجه به همسایگان و کار با همسایگان نیز اصل محوری در سیاست خارجی ایران اعلام شده و در دولت دوازدهم نیز توسعه دیپلماسی با همسایگان و توسعه مناسبات اقتصادی، دو محور دستگاه سیاست خارجی تعیین شده و در هر دو زمینه، کارهای خوبی برای برقراری ارتباط مطلوب با طرف ترکیه آغاز شده است.
وی اظهار کرد: هم ترکیه برای ایران مهم است و هم ایران در ترکیه جایگاه پراهمیتی دارد و دو طرف به خصوص در دوره دولت دوازدهم برای توسعه مناسبات در همه عرصه‌ها اعلام آمادگی کرده و فعالیت‌هایی را آغاز کرده‌اند.
وی ادامه داد: کشور ترکیه در روابط خارجی ایران نقش و جایگاه ویژه، پررنگ و برتری دارد و از لحاظ موقعیت جغرافیایی، سیاسی اقتصادی، تاریخی و فرهنگی همواره برای ایران پراهمیت بوده است و روابط نزدیکی نیز در همه حوزه‌ها با ترکیه برقرار شده و حجم روابط نیز نشان دهنده این امر است.
سفیر کشورمان در ترکیه با تاکید بر استفاده از همه ظرفیت‌ها در این زمینه گفت: سفر 12 مهرماه رئیس جمهوری ترکیه به تهران، فصل نوینی در توسعه مناسبات دو کشور خواهد گشود و در قالب این سفر، چهارمین شورای عالی همکاری‌های راهبردی بین ایران و ترکیه تشکیل شده و تعدادی سند همکاری بین دو طرف امضا می‌شود.
وی با اشاره به حضور تعداد زیادی از مقامات و وزرا، سرمایه گذاران و تجار ترکیه در این سفر همراه رئیس جمهوری این کشور بیان کرد: ابعاد مختلف همکاری‌ها، ماهیت همسایگی، موضوعات همکاری متعدد و متنوع و اشتراکات فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و دینی، روابط دو طرف را تنگاتنگ کرده و هر دو طرف به این باور رسیده اند که از این ظرفیت موجود باید استفاده بیشتری بشود.
وی اظهار کرد: دو طرف در همه دیدارها بر توسعه مناسبات دو جانبه همکاری‌های منطقه‌ای و تحقق هدف 30 میلیارد دلاری روابط تجاری تاکید کرده‌اند و دیدگاه‌های مشترکی در اغلب حوزه‌های روابط کاری بین دو طرف وجود دارد.
سفر بیش از یک میلیون و 600 هزار گردشگر ایرانی به ترکیه در سال گذشته میلادی نیز نشان می‌دهد که ایران پنجمین کشور گردشگر فرست به ترکیه است و پیش‌بینی می‌شود در سال جاری میلادی بیش از دو میلیون نفر از اتباع ایرانی به ترکیه سفر کنند که این آمار نشانگر روابط بسیار عمیق و گسترده دو کشور در حوزه فرهنگی و مردمی در کنار روابط سیاسی و اقتصادی است.
برگزاری بیست و پنجمین نشست کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی جمهوری اسلامی ایران و ترکیه در تاریخ 19 تا 21 فروردین ماه 95 در شهرهای آنکارا و قونیه برگزار شد و برنامه‌ریزهایی برای برگزاری بیست و ششمین کمیسیون مشترک اقتصادی در تهران در مهر یا آبان سالجاری در حال انجام است.
سفر مقامات اقتصادی دو طرف در سال جاری میلادی و نیز اجرای موافقت نامه تجارت ترجیحی از جمله زمینه‌های همکاری اقتصادی ایران و ترکیه به شمار می‌رود و بر مبنای موافقتنامه تجارت ترجیحی بین ایران و ترکیه که از ژانویه سال 2015 با هدف تقویت روابط تجاری دو کشور در حال اجراست، ترکیه در 140 قلم کالای کشاورزی تخفیفات تعرفه‌ای به جمهوری اسلامی ایران اعطا می‌کند و در مقابل ایران نیز در 125 قلم کالای صنعتی، تخفیفات تعرفه‌ای مورد نظر را برای ترکیه در نظر گرفته و در حال حاضر مذاکرات کارشناسی برای افزایش اقلام تعرفه‌های ترجیحی میان دو کشور در حال انجام است.
روسای جمهوری ترکیه و ایران در دوره خدمت دکتر روحانی دو بار به صورت رسمی به کشور مقابل سفر کرده‌اند و این دومین سفر اردوغان به ایران در دوره ریاست جمهوری دکتر روحانی به شمار می‌رود و علاوه بر این، روسای جمهوری دو طرف پنج بار هم در حاشیه اجلاس‌های جهانی در پاکستان، قزاقستان و نیویورک، استانبول با هم ملاقات و مذاکره کرده‌اند و در همه این دیدارها، گسترش روابط تجاری دوجانبه محور مذاکرات طرفین بوده است.
رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه در چارچوب سفری رسمی به ایران، امروز چهارشنبه از فرودگاه اسن بوغای آنکارا رهسپار تهران شد.
مولود چاووش اوغلو وزیر امور خارجه، نهاد زیبکچی وزیر اقتصاد، برات آلبایراک وزیر انرژی، بولنت تفنگچی وزیر گمرگ و تجارت، سلیمان سویلو وزیر کشور، نعمان کورتولموش وزیر فرهنگ و گردشگری و مهدی اکر معاون حزب عدالت و توسعه ترکیه، اردوغان را در این سفر همراهی می‌کنند.
وی قرار است در این سفر با دکتر حسن روحانی رئیس جمهوری و آیت الله سیدعلی خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب دیدار و مذاکره کند.
ایرنا