در اولین روز هفته، علاوهبر اینکه در بازار نوسان غیرمتعارفی وجود نداشت، ارزهایی مانند یورو و دلار نوسان کاهشی ۲ رقمی را به ثبت رساندند. روز شنبه، دلار ۳۰ تومان از ارزش خود را از دست داد و به بهای ۴ هزار و ۵ تومان رسید. یورو نیز با افت ۵۵ تومانی از کانال ۴ هزار و ۸۰۰ تومان پایین رفت و به بهای ۴ هزار و ۷۹۵ تومان رسید. در کنار این، پوند، یوآن چین، ین ژاپن، دلار کانادا، دلار استرالیا، لیر ترکیه و درهم امارات از دیگر ارزهای مهمی بودند که در اولین روز هفته کاهشی شدند.
ریزش قیمت در بازار ارز و طلا
فعالان بازار ارز تغییر فضای ذهنی انتظاری معاملهگران پس از صحبتهای ترامپ را یکی از عواملی دانستند که در افت تمامی ارزهای بازار داخلی تا حدی موثر بود، هر چند عوامل واقعی هم در کاهش قیمت اثر داشتند. از مجموع صحبتهای فعالان، هفت عامل را میتوان در افت بهای دلار موثر دانست که شامل جدی نگرفتن صحبتهای ترامپ، حمایت مقامهای اروپایی از برجام، کاهش نرخ حواله درهم، افزایش عرضه ارز خرد، رفتار مناسب بازارساز و کاهش تحرکات معاملهگران فردایی بود. روز گذشته در بازار سکه و طلا نیز بیشتر معاملهگران در موقعیت فروش قرار داشتند تا قیمتها در این بازار نیز سیر نزولی به خود بگیرد. در بیست و دومین روز مهرماه، سکه تمام بهار آزادی ۷ هزار تومان از ارزش خود را از دست داد و به بهای یک میلیون و ۳۱۱ هزار تومان رسید. نیم سکه و ربع سکه نیز به ترتیب ۳ و ۲ هزار تومان از ارزش خود را از دست دادند و روی قیمت ۶۶۳ و ۳۸۳ هزار تومان قرار گرفتند. هر گرم طلای ۱۸ عیار نیز۹۷۰ تومان افت را به ثبت رساند و به بهای ۱۲۴ هزار و ۲۰۵ تومان رسید. افت قیمتها در بازار سکه و طلا در شرایطی صورت گرفت که بهای اونس جهانی روز جمعه از مرز هزار و ۳۰۰ دلار عبور کرده بود. مشروح اتفاقات بازارهای جهانی و عوامل اثرگذار در مرز شکنی طلای جهانی را دیگر گزارش همین صفحه بخوانید.
2 عامل روانی اثرگذار بر کاهش نوسان
روز گذشته، دلار معاملات خود را با قیمت ۴ هزار و ۲۰ تومان آغاز کرد که کاهشی ۱۵ تومان نسبت به نرخ بسته شده روز پنجشنبه داشت. به گفته فعالان، بخشی از افت ابتدای روز ناشی از واکنش بازار نسبت به صحبتهای ترامپ و اثرات پیرامونی آن بود که بیشتر جنبه روانی و انتظاری داشت. به گفته شماری از بازیگران بازار، دو موضوع نگاه بازار نسبت به ریسک ترامپ را تعدیل کرد و تا حدی موجب تغییر انتظارات شد.در وهله اول، واکنش ترامپ به اندازهای نبود که بازیگران ارزی تصور میکردند؛ هفته گذشته صحبتهای زیادی در مورد اقدامات احتمالی ترامپ مانند قرار دادن سپاه در لیست گروههای تروریستی منتشر شد، ولی در عمل ترامپ از این صحبتها عقبنشینی کرد تا بازار نیز حداقل در مقطع فعلی کمتر او را جدی بگیرد. دومین موضوع که شاید بیشتر از صحبتهای ترامپ، انتظارات را تحتتاثیر قرار داد، واکنش مسوولان کشورهای اروپایی و حمایت آنها از برجام بود در مجموع از صحبتهای فعالان این نکته مشهود که بازار به این نتیجه رسیده که در حال حاضر امکان نوسانگیری با ریسک ترامپی وجود ندارد؛ بنابراین از این ناحیه نمیتوان هیجانی به بازار تزریق کرد.
4 عامل واقعی اثرگذار بر کاهش نوسان
با وجود اثرگذاری عوامل روانی و تخیله شوک ترامپ، عوامل واقعی نیز در افت قیمت ابتدای هفته و کاهش دامنه نوسان نقش داشتند. یکی از مهمترین عواملی که در کاهش قیمت نقش داشت، افت نرخ حواله درهم بود. روز گذشته این نرخ زیر مرز هزار و ۱۰۰ تومان ماند و به بهای هزار و ۹۶ تومان رسید. نرخ حواله درهم یکی از مهمترین متغیرهایی است که معاملهگران بازار داخلی آن را رصد میکنند و افزایش و کاهش آن را نشانه مستقیم از نوسانات احتمالی بازار داخلی تصور میکنند. از دیگر عوامل واقعی که در کاهش قیمت اثر داشتند، میتوان به رفتار بازارساز، کاهش تحرکات معاملهگران فردایی و ورود برخی خریداران هفته گذشته برای فروش ارز اشاره کرد. مشاهدات نشان میداد که روز شنبه تقاضا تا حدی عقب رفت؛ نبود صف برای خرید دلار و خلوت بودن صرافیها در کنار کاهش رفتارهای هیجانی در بازار از جمله عواملی بودند که نشاندهنده کاهش تقاضا بودند.درحالیکه در اواسط هفته گذشته برخی از افراد با تصور امکان کسب سود وارد بازار و صف خرید شده بودند، روز شنبه چنین صفهایی در بازار وجود نداشت و حتی برخی از آنها ارز خریداری شده خود در هفته گذشته را تصمیم گرفتند که به فروش برسانند. این تحریک اندک سمت عرضه شاید عامل محکمی برای کاهش قیمت نبود، ولی یقینا عاملی بود که اجازه نداد قیمت در فاز افزایشی قرار بگیرد. در واقع تغییر موقعیت این دسته از افراد ترمزی بود که موجب شد تقاضای بیشتری وارد بازار نشود.
نقطه عطف بازار
به گفته بخشی از بازیگران بازار در سالهای گذشته هر گاه قیمت دلار پس از چند نوسان صعودی در مسیر کاهشی قرار میگرفت، بازارساز با فشار بیشتر عرضه زمینهساز کاهش بیشتر قیمت را فراهم میکرد، عاملی که به موجب آن دامنه نوسان بالا میرفت.با این حال، روز گذشته بازارساز ارزی از نظر معاملهگران ریکرد جدیدتری را پیش گرفت. روز گذشته بازارساز عرضه خود را حفظ کرد ولی آن را به میزانی بالا نبرد که قیمت دچار نوسانات شدید کاهشی شود. در واقع، بازارساز روز شنبه به جای توجه به قیمت بیشتر به مدیریت نوسانات بها داد، عاملی که در آرامش روز اول هفته نقش مهمی داشت و میتوان آن را بهعنوان نقطه عطف رفتار سیاستگذار در نظر گرفت، چراکه نوسانات شدید کاهشی بهطور معمول با افزایشهای شدید پیگیری میشود. نشانه این موضوع را حتی میتوان در رفتار معاملهگران فردایی مشاهده کرد. در ساعات انتهایی روز شنبه بیشتر معاملهگران فردایی قصد فروش داشتند؛ چراکه پس از کاهش قیمت میتوانستند در سطوح پایینتر اقدام به خرید دلار کنند و دامنه نوسان را بالا ببرند. در این شرایط، بهنظر میرسد بازارساز نیاز است که در برابر چنین بیثباتیها و تحریکهای احتمالی نیز واکنشی متناسب نشان دهد و در برابر خواست نوسان گیران فردایی مقاومت کند. این موضوع از آن جهت اهمیت دارد که با وجود کاهش بهای دلار در روز شنبه، عده زیادی از معاملهگران باور دارند، قیمت این ارز در ادامه سال ۹۶ توانایی رشد بیشتر قیمت را دارد. حتی برخی با توجه به نیازهای ارزی زائران اربعین انتظار افزایشی شدن بازار در روزهای نزدیک را دارند. در چنین شرایطی بهنظر میرسد بازارساز باید تلاش بیشتری در جهت کاهش نوسان در بازار صورت دهد و بهدنبال اثرگذاریهای کاهشی کوتاه نباشد و با یک برنامهریزی بلندمدت نوسانات قیمت را مدیریت کند.
دنیای اقتصاد