علی‌اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی در برنامه نگاه یک شبکه اول سیما اظهار داشت: برجام یک تعهد بین‌المللی است و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی فقط حق رسیدگی به مسائل هسته‌ای را دارد.
رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: آژانس تلاش دارد با حمایت از برجام و بدون سمت‌گیری، دنیا را از التزام ایران به برجام مطمئن کند.
وی افزود: ما به دنبال ساخت سلاح هسته‌ای نیستیم و به‌دنبال فتوای رهبر انقلاب از برخی فعالیت‌های هسته‌ای انصراف دادیم.
صالحی ادامه داد: موضع‌گیری‌های آمریکایی‌ها در قبال برجام نابجا بود و آمانو میکند تا در خصوص برجام با مقامات کشورهای مختلف و از جمله فرانسه رایزنی کند و اخیرا این کار را انجام داده است.
رئیس سازمان انرژی اتمی با اشاره به دیدار با آمانو در برهه‌های مختلف تاکید کرد: مدیر کل آژانس از یک مسئولیت مهم برخوردار است و باید مستقل عمل کند که البته این کار بسیار سخت است. آمانو حامل پیام خاصی در سفرش برای ایران نبود.
وی اضافه کرد: در برهه پسا‌برجام آمریکا نقش پلیس بد و فرانسوی‌ها تلاش می‌کنند تا نقش پلیس خوب را ایفا کنند.
صالحی با بیان اینکه آمریکا تلاش میکند تا برجام را از محتوا تهی کند و این کار با هزینه ایران صورت بگیرد؛ ادامه داد: جمهوری اسلامی قطعا در این زمینه واکنش های لازم را خواهد داشت.
وی اضافه کرد : سیر تحول به گونه‌ای پیش رفته تا آمانو اگر مستقل عمل نکند؛ اعتبار آژانس زیر سوال می‌رود و اگر اعتبار آژانس زیر سوال برود شاکله این نهاد سست خواهد شد. سفیر آمریکا در این زمینه گفته بود که به دنبال فشار بر آژانس بین المللی انرژی اتمی در ارتباط با برجام است.
وی درباره باز تفسیر بند T برجام تصریح کرد : بند T در ارتباط با فعالیت‌های مرتبط با سلاح هسته‌ای است؛ از آنجا که ما به دنبال سلاح هسته‌ای نیستیم، گفتیم برخی فعالیت‌ها را انجام نمی‌دهیم و به دنبال استفاده صلح آمیز از انرژی اتمی هستیم.
صالحی با بیان اینکه متاسفانه هر متنی می‌تواند قابل تفسیر باشد؛ مگر آنکه به صورت محکم نوشته شود، بیان داشت: بازرسی خاصی برای بند T در نظر نگرفتیم و سکشن خاصی در این زمینه وجود ندارد و آمریکایی‌ها در برخی زمینه‌ها قائل به تفسیر بودند و ما هم در مواردی در این زمینه تفسیرهایی داشتیم . آنها قصد دارند برجام را بی‌اثر کنند و قبلا هم ادعای آن ها غنی سازی 50 درصد ایران بود که ما گفتیم این آلودگی است و نهایتا پذیرفتند که این آلودگی است؛ اما به روی مبارکشان هم نیاوردند که چرا سه سال چنین ادعایی کردند.
رئیس سازمان انرژی اتمی با اشراه به استفاده آمریکا از غول های رسانه ای خود تاکید کرد: بعد از 40 سال این برای اولین بار است که آمریکایی ها یک موضوع را توجیه می کنند و آمریکا در این چالش سیاسی در انزوا است. امیدواریم بتوانیم کیش و مات را انجام دهیم و طرف مقابل دست از این بازی ها بردارد.
وی درباره اقدامات ضد ایرانی و ضد برجامی ترامپ اضافه کرد: ما یک قواعدی داریم که در دنیا حاکم است؛ به هر حال آقای ترامپ آمده تا در این بازی سیاسی به گونه‌ای عمل کند که وارد یک تونل تاریک شود. او در سازمان ملل حرف‌های زشت و سخیفی علیه ملت ایران زد و تاکنون ندیده بودیم یک رئیس جمهور چنین سخنانی را بگوید. این آقا به سیم آخر زد و حرف‌های زشتی را مطرح کرد که در بین روسای جمهور آمریکا حداقل در حفظ ظاهر سابقه نداشت.
صالحی افزود: از زمان آمدن ترامپ شرایط کاملا تغییر کرده و حالا آمریکا بازی در آورده و می‌خواهد برجام را با هزینه ایران عقیم کند و از بین ببرد.
وی با بیان اینکه ایران تا به امروز بسیار هوشمندانه عمل کرده است، افزود: اروپایی‌ها با موضع‌گیری ترامپ مخالفت کردند، در مجموع ترامپ با موضع‌گیری و اظهاراتش، خود را وارد تونل تاریکی کرده است لذا باید امیدوار بود که عقلای قوم او را سر عقل بیاورند تا بیش از این برای ما و جامعه جهانی مشکل ایجاد نکند.
صالحی در واکنش به اینکه گفته می‌شود اظهارات و موضع‌گیری ضدایرانی مقامات آمریکایی نقض برجام است، ادامه داد: قطعا این گونه اقدامات و کنش‌ها، نقض عهد است. طبق برجام طرفین توافق نباید اقدامی انجام دهند که موجب تضعیف برجام شود در حالی که آمریکا با موضع‌گیری‌های خود بند‌های مختلفی از برجام را نقض کرده است.
رئیس سازمان انرژی اتمی با تاکید بر اینکه آمریکا از روز نخست دبه را آغاز کرد، خاطر نشان کرد: در سال 2011 که مذاکرات دوجانبه با آمریکا اغاز شد، مقام معظم رهبری اعلام کردند نمی‌توان به این کشور اعتماد کرد در عین حال اجازه مذاکره را صادر کردند، اما همواره به مسئولان متذکر می‌شدند که آمریکایی‌ها به قول خودشان وفا نمی‌کنند.
وی با بیان اینکه در بعد فنی نمی‌توان به آمریکا اعتماد کرد، گفت: پیش بینی کرده‌ایم که اگر در طول مذاکرات مشکلی پیش آمد بتوانیم اقدام متقابل را به صورت غافلگیر کننده انجام دهیم.
صالحی یادآور شد: با این روش که «نمی‌توان به آمریکا اعتماد کرد» وارد مذاکره شدیم همچنین براساس تدبیر و درایت اقدامات لازم و پل‌های متعددی در نظر گرفتیم تا با اراده مسئولان و در صورت لزوم به مراحل قبل و آنچه که بودیم، بازگردیم.
رئیس سازمان انرژی اتمی متذکر شد: برای برجام زحمات زیادی کشیده شده است و دلمان می‌خواهد این توافق پابرجا بماند و همه طرفین به آن متعهد باشند چرا که برجام توافقی برد برد و به نفع NPT و جامعه جهانی است.
وی افزود: اگر طرفین به برجام متعهد نباشند، هیچ کس به دیگری اعتماد نمی‌کند و هیچ معاهده‌ای هم نمی‌تواند مستحکم باقی بماند، لذا معتقدم باید حکیمانه و براساس مصلحت در این زمینه عمل کرد.
صالحی اضافه کرد: هیئت نظارت بر برجام دائما از طریق وزارت امور خارجه رفتار طرف مقابل را رصد همچنین مرتبا با تشکیل جلسه اقدامات را بررسی و تصمیمات لازم را اتخاذ میکند.
رئیس سازمان انرژی اتمی بیان کرد: در صورت بازگشت پذیری، سناریو‌های مختلفی طراحی کرده‌ایم که البته این نوع تصمیمات در حد سازمان انرژی اتمی نیست بلکه در حد هیئت نظارت بر برجام و مسئولان ارشد نظام است که نهایتا تصمیم مقتضی را در زمان مناسب اتخاذ می‌کنند.
وی با اشاره به اقدام متقابل کشورمان در برابر نقض برجام تصریح کرد: گفته می‌شود فردو تبدیل به زمین فوتبال یا بسکتبال شده است، اما اینطور نیست، ما میتوانیم در فردو غنی سازی 20 درصدی را شروع کنیم و دو زنجیره را نیز به کار بیندازیم همچنین در طول دو هفته میتوانیم دو زنجیره دیگر به آن زنجیره قبل اضافه کنیم به هر حال این اقدام حامل پیام و معنای خاصی است که طرف مقابل مفهوم آن را دریافت میکند.
صالحی اظهار داشت: تشخیص نقض فاحش یا غیر فاحش برجام برعهده یک فرد نیست، این بررسی نیاز به تحلیل خاصی دارد و نوعی بحث حقوقی است لذا باید متولیان این حوزه و هیئت نظارت بر اجرای برجام رویکرد نهایی خود را در این باره اعلام کنند.
رئیس سازمان انرژی اتمی در ادامه با اشاره به عملکرد راکتور آب سنگین اراک، گفت: خوشبختانه راکتور آب سنگین اراک به خوبی فعالیت میکند، می‌توان گفت این راکتور استثنا در برجام و استثنایی عجیب و قابل توجیه است.
وی با بیان اینکه حدود 6 هزار سانتریفیوژ فعال داریم، افزود: اگر برجام برهم بخورد طبق مصوبه 2231 راکتور آب سنگین اراک فعالیت خود را ادامه می‌دهد و پیشرفت آن متوقف نخواهد شد.
صالحی ادامه داد: بعد از اجرای برجام، طراحی مفهومی راکتور اراک را انجام دادیم که این طراحی به تایید کارگروه چین و آمریکا رسید. خوشبختانه اکنون طراحی پایه این راکتور انجام شده است و چینی‌ها هم آن را تایید کرده اند.
رئیس سازمان انرژی اتمی افزود: اکنون وارد مرحله طراحی جزیی شده ایم به طوری که می‌توان گفت از برنامه زمانی خودمان حتی جلوتر هم هستیم همچنین برای تامین سوخت این راکتور مذاکراتی انجام شده است و میتوانیم وارد عرصه ساخت راکتور‌های آزمایشی برای کشورهای دیگر شویم.
وی تصریح کرد:حدود 23 الی 24 تن آب سنگین در عمان داریم که این آب سنگین متعلق به ایران است، آمریکایی‌ها اصرار داشتند که آب سنگین را از امارات به آنها تحویل دهیم، اما ما موافقت نکردیم و مقرر شد از عمان محموله آب سنگین به آنها تحویل داده شود.
رئیس سازمان انرژی اتمی در پاسخ به سوالی در این مورد که طراحی و ساخت نیروگاه اتمی بوشهر در چه مرحله‌ای قرار دارد؟ عنوان کرد: آغاز به کار شروع ساخت واحد اول نیروگاه در شهریور ٩٥ بوده و اولین پیش پرداخت در دسامبر ٢٠١٦ در حدود ١٨٥ میلیون یورو بوده است.
وی ادامه داد:کار ساخت نیروگاه در حدود یکسال است که آغاز شده و محوطه وسیعی برای این کار در نظر گرفته شده است که نیاز به جا به جایی ساختمان‌ها و سوله‌های عظیمی داشت و در شرایط کنونی زمین آماده برای گودبرداری است.
وی همچنین افزود: طبق زمان بندی پیمانکار روس اتم در طی ده سال و طبق برنامه ساخت نیروگاه به پیش خواهد رفت. هر نیرو گاه ١٠٥٠ مگاوات برق تولید خواهد کرد که در کل معادل ١١٠٠ مگاوات برق خواهد بودهمچنین از ظرفیت این نیروگاه برای شیرین سازی آب نیز استفاده خواهد شد.
صالحی درباره ساخت سایر نیروگاه‌های اتمی در کشور تصریح کرد: پس از برجام پیشنهادهای خوبی برای سرمایه‌گذاری حتی از سوی طرف‌های روسی مطرح شده است، اما ما باید ظرفیت‌های داخلی خود را در نظر بگیریم به دلیل اینکه ایران نیز در ساخت نیروگاه‌ها نقش مهمی را زیر نظر پیمان کار إیفا میکند.
رئیس سازمان انرژی اتمی همچنین خاطر نشان کرد: تولید بیست هزار مگاوات برق از نیروگاه‌های اتمی نیازمند یک برنامه بلندمدت است.
وی با اشاره به تنوع در سبد انرژی مصرفی کشور‌ها ادامه داد: ایران نیز از این امر مستثنی نیست و با توجه به قیمت نفت و گاز باید به انرژی مصرفی خود تنوع ببخشد.
صالحی گفت: تولید برق از نیروگاه‌های اتمی به لحاظ اقتصادی و زیست محیطی کاملا به صرفه است و تمام هزینه‌های صرف شده برای ساخت یک نیروگاه اتمی در عرض ده سال قابل بازگشت است.
وی تاکید کرد: قدرت تکنولوژیکی در برنامه هسته‌ای معیادگاه سایر تکنولوژی‌های برتر است. به همین دلیل ما نباید دراین حوزه کم کاری داشته باشیم و نسل آینده ما از تکنولوژی پیشرو یعنی گداخت هسته‌ای نباید ناکام بماند.
معاون رئیس جمهور افزود:تحقیق و توسعه در برنامه هسته‌ای به قدری رو به جلو است که نگرانی را باید در رفتار افرادی مانند نتانیاهو و یا حیرت را در گفتار وندی شرمن دید. ما در شرایط کنونی به دنبال طراحی بومی سانتیریفیوژ‌ها هستیم.
صالحی گفت: سمینار ایتالیا هر ساله به افتخار پرفسور ایتالیایی برگزار می‌شود، این بار هم بحث درباره بحث امنیت و مسائل پادمانی بود.
رئیس سازمان انرژی اتمی بیان کرد: اما امسال در این کنفرانس بیشتر بحث برجام بود و برندگان نوبل هم حضور داشتند و جمیع نخبگان موید برجام بودند و علیه مواضع آمریکا صحبت می‌کردند.
وی افزود: به دعوت وزیر علوم ایتالیا دعوت شدیم از مرکز پزشکی ایتالیا دیدن کردیم و همچنین از مرکز علمی مدرن دیگری هم بازدید کردیم و قرار شد تبادل افراد متخصص داشته باشیم.
صالحی تاکید کرد: ما به صورت شعاری نمی‌خواهیم صحبت کنیم، اما جهان از دانشمندان ما به وجد آمده و حتی خانم شرمن اعلام کرد از دستاورد‌های جوان‌های ما حیرت زده است.
رئیس سازمان انرژی اتمی تصریح کرد: فرصتی که پس از برجام به وجود آمده فضای تعاملی ما را با ایجاد کرده است.
وی درباره پیشران هسته ای یادآور شد: پس از فرمان رئیس جمهور دو گزارش در خصوص پیشران داده‌ایم، افراد متخصص را جمع کرده‌ایم و آزمایشگاه و زیر ساخت را فراهم کرده ایم، ضمن اینکه مجلس شورای اسلامی نیز بودجه‌ای را برای اختصاص تصویب کرده است.
صالحی همچنین گفت: مقدمات کار طراحی بیمارستان هسته‌ای انجام گرفته و مرحله بیمه و مالی‌اش باقی مانده است.
فارس