رقابت روس‌ها بر سر ایرانی‌ها

داستان تبادل گردشگر میان ایران و روسیه از زمان دعوای سیاسی این کشور با ترکیه آغاز شد، از همان روزها که آژانس فدرال گردشگری روسیه تصمیم گرفت طرح جدیدی را با ایران پیاده کند و روس‌های فرهنگ دوست و نه اهل تفریح را به ایران بفرستد و در رفت‌وآمدهای متعدد با همتایان ایرانی خود نیز لغو روادید بین دو کشور را مطرح کرد؛ طرحی که دو طرف هنوز چراغ‌ سبز به آن نشان نداده‌اند، اما پیش‌بینی‌های اخیر برای اجرای قریب‌الوقوعِ آن، جمهوری‌های روسیه را به تکاپو انداخته تا موجی که از سمت ایران راه افتاده را به سوی خود هدایت کنند.

سفیر روسیه در ایران گفته، بیش از ۶۳ هزار ایرانی سال گذشته به کشورش سفر کردند و خبرگزاری اسپونتیک نیز به نقل از عضو هیات رییسه اتحادیه آژانس‌های توریستی روسیه  گزارش داده، «ایرانی‌هایی که از روسیه دیدن می‌کنند، چهار برابر بیشتر از تعداد مسافران روس در ایران هستند.»

سفارت روسیه در تهران نیز تابستان امسال اعلام کرد، روزانه ۸۰۰ تا ۹۰۰ روادید برای ایرانی‌ها صادر می‌کند که بیشتر آن‌ها گردشگری است، شرایط تا اینجا به نفع روسیه بوده است.

«لوان جاگاریان»، سفیر روسیه در ایران درباره دلیل سفر کمتر مردم کشورش به ایران گفته: «ما نمی‌توانیم به زور گردشگران را به ایران بفرستیم، ایران کشوری باستانی و تاریخی است، ولی اینجا محدودیت‌هایی وجود دارد. این محدودیت‌ها باعث می‌شود که روس‌ها، کشورهایی چون تایلند، امارات، اروپای جنوبی و ترکیه را ترجیح دهند. ما این محدودیت‌ها را درک می‌کنیم و آن را رعایت کرده و به آن احترام می‌گذاریم، ولی گردشگران ما ترجیح می‌دهند به جای دیگری سفر کنند.»

روس‌ها با همین تفکر تصمیم گرفته‌اند در زمین ایران بازی را به نفع خود تمام کنند. هر جمهوری و ایالتِ روسیه می‌خواهد بُرشی از این کیک قسمتش شود. هفته‌ی گذشته هیأت گردشگری باشقیرستان با پشتوانه فرمان دولت روسیه به ایران سفر کرد، پای میز مذاکره با آژانس‌های ایرانی نشست و خیلی واضح اعلام کرد که آمده گردشگران بیشتری از ایران به باشقیرستان ببرد. آمارهای کمیته گردشگری دولت باشقیرستان نیز نشان می‌دهد تا سال پیش یک هزار ایرانی به این منطقه سفر کرده بودند، اما این جمعیت امسال به ۷۰ هزار نفر رسیده است.

جمهوری تاتارستان نیز به تازگی در دیداری که با سرکنسول ایران در این منطقه داشته، از تمایلات‌اش برای توسعه همکاری‌های گردشگری با ایران سخن گفته و برای برقراری خط پروازی مستقیم با ایران و سفر هیأت گردشگری این کشور به منظور گسترش تعاملات خبر داده است.

حرکت روس‌ها در این مسیر آنچنان سرعت گرفته که بیشتر آژانس‌های ایرانی را نیز همراه کرده و آن‌ها را به فکر اجرای تورهای بیشتر در روسیه و جمهوری‌های آن انداخته تا جذب روس‌هایی که محدودیت در ایران را بهانه نیامدن کرده‌اند.

کیش، تفریحگاه روس‌ها می‌شود

با این حال یعقوب قاسمی - عضو انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی و مدیر آژانس گردشگری - که پیگیر برقراری تعامل گردشگری بین جمهوری تاتارستان روسیه و ایران است، از تمام کردن این معامله به نفع ایران سخن می‌گوید و درباره جزییات آن توضیح می‌دهد: با توجه به روابطی که بین ایران و روسیه برقرار شده و نیز جمعیت گردشگران خروجی ایران، روسیه برای گسترش تعاملات گردشگری به تلاطم افتاده است. هفته‌ی گذشته هیأت گردشگری باشقیرستان هم با این رویکرد به ایران سفر کرد که به آن‌ها پیشنهاد شد بخشی از جمعیت روسی که به ترکیه و دبی سفر می‌کنند به جزیره کیش هدایت شوند.

او، موجی که در روسیه راه افتاده را تحت تاثیر سخنرانی و فرمان پوتین، رییس‌جمهور روسیه می‌داند و اظهار می‌کند: آقای پوتین بویژه در زمانی که روابط این کشور با ترکیه تیره شده بود، در مصاحبه‌ای اشاره کرد که چرا مردم کشورش به جای ترکیه به ایران سفر نمی‌کنند؟ کشوری که تمدن و تاریخ پرسابقه‌ای دارد و روابط سیاسی روسیه با آن خوب است، یقینا این سخنرانی در ترغیب آژانس‌های گردشگری روسیه برای گسترش تعاملات و همکاری‌ها در ایران بی‌تاثیر نبوده است.

وی ادامه می‌دهد: تاتارستان جمهوری پولداری است و سالانه حدود یک میلیون نفر از چهار میلیون نفر جمعیت‌اش به تایلند، دبی و ترکیه سفر می‌کنند.

اواسط ژانویه ۳۰ توراپراتور از مسکو و تاتارستان به ایران سفر می‌کنند تا کیش، شیراز و تهران را ببینند. قرار است پروازهای چارتر فقط برای روس‌ها با قیمت ارزان راه‌اندازی شود.

قاسمی اضافه می‌کند: هرچند که مقامات این جمهوری در اندیشه‌ی جذب ایرانی‌های بیشتر هستند، ولی ما با توجه به جمعیت گردشگران تاتارستان در دیداری که با رییس‌جمهور این منطقه داشتیم، برقراری دو پرواز در هفته بین قازان، کیش و تهران را مطرح کردیم که هدف آن، جذب گردشگران روس به جزیره کیش بود.

وی همچنین می‌گوید:‌ با هدف گسترش همکاری‌های دو جانبه، از رییس جمهور این منطقه نیز دعوت شد تا در آینده نزدیک به ایران و جزیره کیش سفری داشته باشد. اواسط ژانویه نیز ۳۰ توراپراتور از مسکو و تاتارستان به ایران سفر می‌کنند تا کیش، شیراز و تهران را ببینند و شرایط آن‌ها را بررسی کنند. قرار است در این مسیر، پروازهای چارتری آن هم فقط برای روس‌ها با قیمت ارزان راه‌اندازی خواهد شد.

او اظهار می‌کند: ما همیشه از تبدیلِ جزیره کیش به مقصد گردشگری روس‌ها حرف می‌زنیم، اما این‌دفعه می‌خواهیم عمل کنیم.

این فعال گردشگری درباره تعاملات گردشگری حال حاضر ایران و تاتارستان، می‌گوید: درحال حاضر این منطقه از روسیه، گردشگری از ایران ندارد، فکر می‌کنم طرف مقابل هم در شرایط مشابه به سر ببرد.

قاسمی ادامه می‌دهد: اولین بازار هدف تاتارستان، چین است و پس از آن روی ایران متمرکز شده، ولی ما نمی‌خواهیم آمار گردشگران ایرانی را در روسیه بیشتر کنیم، درحالی‌که جمعیت گردشگران روس در ایران همچنان پایین است، قصد ما از برقراری خطوط چارتری و دیدار با مقامات جمهوری‌های روسیه، جذب بیشتر گردشگر از این کشور است.

ایسنا