برخی کارشناسان بر این باورند که رقم ۳/۶ به این معناست که وضعیت تجارت خارجی کشور رو به بهبود یا بهتر از سال ۹۵ است. این عدد طبیعی است، چراکه ما سال گذشته رشد اقتصادی خوبی را تجربه کردیم و در نیمه اول امسال هم این شاخص در وضعیت مطلوبی قرار دارد.
بر اساس تازه‌ترین گزارش صندوق بین‌المللی پول، نسبت حساب جاری ایران به تولید ناخالص داخلی به 3/6 رسید. صندوق بین‌المللی پول در گزارش خود، ۱۸۸ کشور جهان را بر اساس نسبت حساب جاری به تولید ناخالص داخلی، تا پایان سال ۲۰۱۶ میلادی رتبه‌بندی کرده است که بر این اساس، ایران پایین‌تر از کره‌جنوبی و اسلوونی و بالاتر از نپال، نروژ و مجارستان، در رده ۱۵ جهان قرار دارد. نسبت قبلی حساب جاری به تولید ناخالص داخلی ایران 4/2 بوده است. بالاترین نسبت ثبت شده برای ایران تاکنون 6/10 و پایین‌ترین نسبت هم منفی 63/10 بوده است. طبق آمارها، حساب جاری ایران در مقایسه با سال ۲۰۱۵، 215/5میلیارد دلار افزایش یافته است. در این رده‌بندی، ماکائو با نسبت 10/27 در صدر جدول قرار دارد که این نسبت برای سال ۲۰۱۵ برابر 4/25 بوده است. پس از ماکائو، سنگاپور با نسبت ۱۹، گینه استوایی با نسبت 30/15، تایوان با نسبت 40/13، تایلند با نسبت 50/11 و سوئیس با نسبت ۱۱ قرار دارند.
افزایش 5میلیارد دلاری تراز حساب‌های جاری
بر اساس گزارشی که صندوق بین‌المللی پول به تازگی منتشر کرده است، تراز حساب‌های جاری ایران در سال ۲۰۱۷ با افزایش پنج‌میلیارد دلاری مواجه شده و در این میان تنها ۱۴ کشور جهان وضعیت بهتری نسبت به ایران از این نظر داشته‌اند. همچنین تراز حساب‌های جاری ایران در این سال نسبت به سال پیش از آن 22/5میلیارد دلار افزایش یافته است. این در حالی است که در پایان سال 2016 تراز حساب‌های جاری ایران 38/16میلیارد دلار اعلام شده بود. بر اساس این گزارش ایران بین 188 کشور جهان وضعیت بسیار خوبی از نظر تراز حساب‌های جاری خود دارد و بین 15 کشور نخست جهان از این نظر قرار گرفته است. تراز حساب‌های جاری ایران در سال 2017 از 173 کشور جهان از جمله اتریش، عربستان، سوئد، امارات، کرواسی، فنلاند، فرانسه، آمریکا، انگلیس، ترکیه و کانادا بیشتر بوده است. آلمان با تراز جاری 295میلیارد دلاری در رتبه نخست جهان از این نظر قرار گرفته است و ژاپن با 175میلیارد دلار و چین با 162میلیارد دلار به‌ترتیب در رتبه‌های دوم و سوم از این نظر قرار گرفته‌اند. بر این اساس، 127 کشور جهان در سال 2017 تراز حساب جاری منفی داشته‌اند که در صدر آنها آمریکا قرار گرفته است. تراز حساب‌های جاری آمریکا منفی 461 میلیارد دلار بوده است. انگلیس با تراز حساب جاری منفی 91میلیارد دلاری در رتبه دوم و کانادا با منفی 55میلیارد دلار در رتبه سوم از این نظر قرار گرفته‌اند. صندوق بین‌المللی پول پیش‌بینی کرده است تراز حساب‌های جاری ایران در سال 2018 نیز 8/1میلیارد دلار افزایش یابد و به 4/23میلیارد دلار در این سال برسد. به گزارش تسنیم، تراز حساب‌های جاری شامل تراز صادرات و واردات کالا و خدمات، تراز سرمایه‌گذاری و همچنین پرداخت‌های یک‌طرفه است.
تولید ناخالص داخلی افزایش یافت
علاوه بر افزایش تراز حساب‌های جاری ایران، گزارش منتشر شده از صندوق بین‌المللی پول گواه این مطلب است که تولید ناخالص داخلی ایران بر اساس شاخص قدرت خرید در سال ۲۰۱۷، افزایش ۸۱میلیارد دلاری داشته است و بدین ترتیب این سازمان ایران را به عنوان هجدهمین اقتصاد بزرگ دنیا معرفی می‌کند. همچنین، بر اساس برآوردهای این نهاد بین‌المللی تولید ناخالص داخلی ایران بر اساس شاخص قدرت خرید در سال 2017 به 1630میلیارد دلار رسیده است. این رقم نسبت به سال قبل از آن 81میلیارددلار افزایش داشته است. تولید ناخالص داخلی ایران در سال 2016 بالغ بر 1549میلیارد دلار اعلام شده بود. بر این اساس در رتبه بندی 193 کشور جهان، ایران در رتبه هجدهم از نظر حجم تولید ناخالص داخلی خود در سال 2017 قرار گرفته است که نسبت به سال قبل تغییری نداشته است. تولید ناخالص داخلی کشورهایی مثل استرالیا، هلند، آفریقای جنوبی، سوئد و سوئیس از ایران کمتر بوده است. چین با تولید ناخالص داخلی 23هزار‌میلیارد دلاری در رتبه نخست جهان قرار گرفته و آمریکا با 19هزار‌میلیارد دلار در رتبه دوم و هند با 9400میلیارد دلار در رتبه سوم از این نظر قرار گرفته‌اند. این گزارش پیش‌بینی کرده است تولید ناخالص داخلی ایران در سال 2018 نیز با رشد 94میلیارددلاری نسبت به سال 2017 مواجه شود و به 1724میلیارد دلار برسد.
بهبود وضعیت تجاری ایران
یک کارشناس اقتصادی درمورد نسبت حساب جاری به تولید ناخالص داخلی در گفت‌و‌گو با «آرمان» می‌گوید: حساب تجاری به معنای مجموعه تجارت خارجی کشور است و تجارت خارجی یعنی مجموع صادرات و واردات کشور. صادرات هم شامل صادرات غیر نفتی و نفتی می‌شود. هادی حق شناس می‌افزاید: رقم 3/6 که در گزارش صندوق بین‌المللی پول آمده به این معنا است که وضعیت تجارت خارجی کشور رو به بهبود یا بهتر از سال 95 است. این عدد طبیعی است، چون سال گذشته ما رشد اقتصادی خوبی تجربه کردیم و در نیمه اول امسال هم این شاخص در وضعیت مطلوبی قرار گرفت و همچنین آمار 10ماهه امسال هم بیانگر این مطلب است که مجموع صادرات (غیرنفتی) و واردات کشور بیش از 80میلیارد دلار و کل صادرات و واردات کشور بیش از 100میلیارد دلار بوده است. او ادامه می‌دهد: همه اینها بیانگر یک نکته کلیدی است که وضعیت بازرگانی خارجی به رغم انواع محدودیت‌ها، تنگناها و مشکلاتی که کشور با آن مواجه است، اما نسبت به سال گذشته وضعیت مطلوب‌تری پیدا کرده است. البته باتوجه به اینکه الان قیمت نفت به حدود 70 دلار رسیده و اگر ما در بهمن و اسفندماه همین وضعیت را داشته باشیم، حتما هم نسبت حساب جاری به تولید ناخاص داخلی و هم بازرگانی کشور وضعیت مطلوب‌تری را پیدا می‌کند. این کارشناس اقتصادی می‌گوید: نکته کلیدی این است که اگر سال گذشته بخش عمده رشد اقتصادی کشور نشات گرفته از بخش نفت بود، امسال حداقل در 10ماهه گذشته، رشد اقتصادی ناشی از بخش غیرنفتی بوده که این هم بیانگر بهبود نسبت حساب جاری به تولید ناخالص داخلی است. حق شناس با بیان اینکه اقتصاد ایران به لحاظ ظرفیت در جایگاه هجدهم قرار گرفته است، بیان می‌کند: با این همه، اقتصاد ایران به لحاظ درآمد سرانه در رتبه 37 ام قرار گرفته است، اینکه ظرفیت اقتصاد ایران چگونه می‌تواند درآمد سرانه را بهبود ببخشد، باید به این فکر باشیم که بهره وری را در اقتصاد ایران افزایش دهیم. او با اشاره به اینکه رمز بهبود بهره وری، بهبود مدیریت بخش‌های مختلف اقتصادی است، می‌گوید: در شش برنامه پنج‌ساله توسعه همواره بر یک نکته تاکید شده که 5/2 واحد از هشت واحد رشد اقتصادی باید ناشی از بهره‌وری باشد، ولی عملا آنچه در بهره وری به معنای واقعی قابل اتکاست، زیر عدد یک‌درصد است. این کارشناس اقتصادی ادامه می‌دهد: حل بخشی از چالش‌های بیرونی که ربطی به مسائل سیاسی هم ندارد نیز چاره درمان اقتصاد ماست که ما این را هم می‌توانیم با حسن مدیریت، تدبیر و نوآوری حل کنیم.
آرمان