رییس‌جمهور این‌بار در خصوص خودروها وعده داد و از نوسازی کامیون‌های سنگین‌وزن صحبت کرد که قرار است با توان داخلی نوسازی شوند. برنامه‌ای که اگرچه عنوان آن جدید نبود اما این‌بار عزمی جدی‌تر را در بدنه دولت به تصویر کشاند.
طبق گفته رییس‌جمهور و تایید فعالان حوزه تولید خودرو، جاده مخصوصی‌های سنگین‌وزن ساز توان دارند تا سالانه تعداد زیادی از خودروهای سنگین‌وزن داخل کشور را نوسازی کنند. روالی که البته مسبوق به سابقه است و پیش از این هم بارها قرار شده بود تا سنگین‌وزن‌ها با کمک‌های دولتی و سیستم بانکی نوسازی شوند اما به دلایل مختلف چنین اتفاقی هنوز رخ نداده است.
مشکل از وزارت نفت است
احمد نعمت‌بخش، دبیر انجمن خودروسازان در گفت‌وگو با « اعتماد» معتقد است: « تولید‌کننده‌های داخل توان تولید سالانه یکصد هزار دستگاه کامیون، اتوبوس و مینی بوس بر اساس استانداردهای یورو٤ و ٥ را دارند و با توجه به اینکه در حال حاضر ٢٥٠ هزار دستگاه کامیون، اتوبوس و مینی‌بوس فرسوده در کشور وجود دارد کارخانه‌های تولید‌کننده سنگین‌وزن‌ها می‌توانند حداقل سالانه ٧٠ هزار دستگاه از سنگین‌وزن‌ها را با کمک سیستم بانکی نوسازی کنند تا کمی از بار آلایندگی‌ها منتشرشده در هوا با نوسازی ناوگان فرسوده کاسته شود.»
وی با اشاره به اینکه وعده رییس‌جمهور هم نوسازی سالانه ٧٠ هزار دستگاه بود که ما توان تامین این وعده را داریم، ادامه می‌دهد: «خودروسازان در طی سال‌های گذشته و با توجه به استانداردهای مختلفی که برای تولید داخل در نظر گرفته شده بود تولید خود را با آخرین استانداردهای تایید شده سازمان‌های نظارتی هماهنگ کرده و تولیدات‌شان یورو٤ و یورو ٥ را پاس می‌کند. اما وزارت نفت به عنوان متولی تولید سوخت گازوییل در کشور نتوانسته است خود را با نیاز داخلی هماهنگ کند و گازوییل‌های تولیدی در کشور کیفیت یورو ٤ را ندارند.»
این فعال خودرویی می‌افزاید: «وزارت نفت هنوز آمادگی تامین و تولید گازوییل یورو٤ را ندارد و این امر موجب شده تا کامیون‌ها و اتوبوس‌های یورو٤ و ٥ تولید داخل عملا با مصرف سوخت کم کیفیت همچنان در مظان اتهام آلودگی هوا باشند. این شرایط در حالی است که خریداران کامیون‌ها و اتوبوس‌های جدید مجبور هستند در خودروهای‌شان از فیلترهای استفاده‌کننده که میزان الاینده‌های سوخت‌شان را کاهش می‌دهد و هزینه‌ای ٢٠ میلیونی را به دارندگان این خودروها تحمیل می‌کند.»
زیان ٢٠ میلیون تومانی
نعمت بخش می‌گوید: «مصرف سوخت گازوییل کمتر از یورو٤ موجب شده تا دارندگان سنگین‌وزن‌ها مجبور باشند به جای ٢ سال یک بار هر ٢ ماه یک‌بار فیلتر خودروشان را تعویض کنند که این هزینه سرسام‌آوری را به آنها تحمیل می‌کند. این در حالی است که وزارت نفت باید پاسخگوی زیانی باشد که به دارندگان این خودروها تحمیل می‌شود.»
وی با اشاره به همکاری تولید‌کننده‌های سنگین‌وزنان جاده مخصوص با برترین برندهای اروپایی و چینی تاکید می‌کند: «همکاری با برندهای معتبر موجب شده تا کیفیت تولید داخل با استانداردهای روز مطابقت داشته باشد اما این گروه همچنان در سیبل متهمان کم کاری در کنترل آلودگی هوا قرار دارند. این در حالی است که مسوولان وزارت نفت باید پاسخگوی کم‌کاری شان در تولید گازوییل یورو ٤ باشند.»
فقط به ٨ کلانشهر گازوییل یورو٤ می‌رسد
در شرایطی که نعمت‌بخش توپ کم‌کاری‌ها در بخش کاهش آلاینده‌های هوا را در زمین نفتی‌ها می‌اندازد، سعید مداح مروج، مدیر هماهنگی و نظارت بر تولید شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی هم با ارایه آمارهای از میزان تولید گازوییل یورو ٤ در کشور سعی می‌کند توپ کم‌کاری در تولید سوخت استاندارد را از زمین شرکت پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی خارج کند و به «اعتماد» می‌گوید: « در حال حاضر ٢٥ تا ٢٧ میلیون لیتر در روز گازوییل با استاندارد یورو ٤ توسط پالایشگاه‌های تهران، شازند، لاوان و اصفهان تولید می‌شود که با افزوده شدن تولیدات پالایشگاه ستاره خلیج فارس این رقم به ٣٦ تا ٣٨ میلیون لیتر در روز می‌رسد.»
وی ادامه می‌دهد: «نیاز روزانه گازوییل کشور در حدود ٤٨ میلیون لیتر است که با توجه به توان فعلی در تولید گازوییل یورو ٤، ٢٧-٢٥ میلیون لیتر گازوییل یورو٤ برای کاهش آلایندگی هوا در کلانشهر‌ها توزیع می‌شود و بقیه نیاز با گازوییل معمولی تامین می‌شود.»
مروج تاکید می‌کند: «به عنوان تولید‌کننده سوخت در کشور تمام توان خود را به کار گرفته‌ایم تا بر اساس نیاز کشور و استانداردهای تدوین شده سوخت مورد نیاز را تامین کنیم اما هنوز میان تولید و مصرف تعادل برقرار نشده که با طرح‌های افزایش ظرفیت و وارد مدار شدن پالایشگاه‌های جدید این امر محقق خواهد شد.»
به این ترتیب به نظر می‌رسد در بررسی سهم سنگین وزن‌های پیر در کم‌کاری‌های سازمانی برای کاهش آلاینده‌های هوا باید نفتی‌ها را بیشتر از سایر سازمان‌ها مقصر دانست. هر چند که نمی‌شود از کم‌کاری سیستم بانکی در تامین اعتبارات نوسازی به راحتی گذشت، اما نیم‌نگاهی به آمارهای محقق شده نشان می‌دهد هر چند که خودروسازها توان تولید و نوسازی کامیون‌های فرسوده را دارند اما کاستی‌های مربوط به روال‌های اداری نوسازی و استفاده از تسهیلات مختلف موجب شده تا این امر هم به طور صد در صدی محقق نشود گو اینکه باز هم کفه ترازوی کم‌کاری نفتی‌ها برای تامین سوخت استاندارد همچون وزن سنگین‌وزنان فرسوده موجب پایین رفتن کفه ترازوی اتهام کم‌کاری آنها شده است.
اعتماد