بسیاری از کاربران از افت سرعت عملکرد رایانه ویندوزی خود گلایه دارند. از جمله اقدامات سخت افزاری که می‌توانید در این خصوص انجام دهید، افزایش ظرفیت رم یا خرید حافظه SSD است؛ اما این روش‌ها پرهزینه هستند. بنابراین اقدام اول شما باید پیدا کردن راهی بدون هزینه برای افزایش سرعت عملکرد ویندوز باشد. در اینجا با راهکارهایی برای چگونگی بالا بردن سرعت ویندوز ۱۰ بدون پرداخت هیچ هزینه‌ای آشنا خواهید شد. بد نیست بدانید که ممکن است این افزایش سرعت شما را با مشکلاتی هم مواجه کند، از جمله اینکه مثلا در مورد لپ‌تاپ سرعت بیشتر به عمر کمتر باتری منجر می‌شود یا در برخی مواقع ممکن است مجبور شوید برنامه مورد علاقه خود را به دلیل ایجاد اشکال حذف کنید. باید ببینید برای بالا بردن سرعت رایانه شخصی‌تان حاضر به چشم‌پوشی از چه مواردی خواهید شد.
روش‌های کاربردی برای افزایش سرعت عملکرد ویندوز 10
ری‌استارت کنید: اگر سیستم به‌شدت کند عمل می‌کند، یک بار آن را ری‌استارت کنید. این روش بسیار پیش‌پا افتاده به نظر می‌رسد؛ اما خیلی از کاربران از آن غافل می‌شوند. حالت آماده‌‌باش یا‌هایبرنیت، هر دو باعث ذخیره انرژی می‌شوند؛ اما فقط یک راه‌اندازی مجددِ کامل است که موارد مزاحم را از ذهن ویندوز پاک می‌کند و باعث شروع به‌کار بهتر می‌شود. اگر سیستم شما خیلی کند است، هر روز این کار را انجام دهید.
حالت عملکرد سریع را فعال کنید: ویندوز به‌صورت پیش فرض، عملکردی بهینه از لحاظ مصرف برق ارائه می‌کند؛ اما چنانچه مشکلی با افزایش مصرف انرژی ندارید می‌توانید در مقابل مصرف بالاتر، سرعت بیشتری تجربه کنید. از این روش تنها زمانی استفاده کنید که با بالا رفتن مبلغ قبض برق مشکلی ندارید یا بازدهی باتری برای شما اهمیت چندانی ندارد. روی دکمه Start راست کلیک کنید و از فهرست بازشده Power Options را انتخاب کنید. در پنجره control Panel روی گزینه Show additional plans کلیک کنید و High performance را انتخاب کنید. توجه داشته باشید اگر سیستم شما خیلی قدیمی است، ممکن است فاقد چنین گزینه‌ای باشد.
موارد تجملاتی را غیرفعال کنید: ویندوز تمام تلاش خود را می‌کند که تصویری شکیل و خوانا ارائه دهد؛ اما اگر سیستم شما به اندازه کافی قدرتمند نیست می‌توانید از برخی زیبایی‌های ویندوز چشم‌پوشی کنید تا کمی به سرعت عملکرد سیستم خود بیفزایید. روی دکمه استارت راست کلیک کنید و System را انتخاب کنید. در پنجره کنترل پنل بازشده در سمت چپ، روی Advanced system settings کلیک کنید. این کار پنجره مربوط به System Properties و زبانه Advanced را پیش‌روی شما قرار خواهد داد. روی Settings در باکس Performance که اولین دکمه Settings موجود در این زبانه است کلیک کنید. در باکس باز شده جدید، می‌توانید تیک برخی موارد را بردارید یا به راحتی Adjust for best performance (تنظیم برای بهترین عملکرد) را انتخاب کنید.
جلوگیری از اجرای خودکار برنامه‌ها: برنامه‌های زیادی تمایل به بارگذاری خودکار در زمان بوت یا بالا آمدن سیستم دارند. تک‌تک این برنامه‌ها باعث افزایش زمان بوت دستگاه شما می‌شوند. برخی از آنها حتی بعد از بوت نیز باعث کاهش سرعت و افت عملکرد رایانه می‌شوند. البته تمام این برنامه‌ها بد نیستند. طبیعی است که برنامه آنتی‌ویروس شما هنگام بالا آمدن ویندوز باید شروع به‌کار کند و مادامی که سیستم روشن است به‌کار خود ادامه دهد. برخی برنامه‌های دیگر نظیر Onedrive که اجرای آنها در پس‌زمینه لازم است نیز باید هنگام بوت بارگذاری شوند. برای اینکه ببینید اوضاع چقدر وخیم است روی نوار وظیفه یا تسک‌بار راست کلیک کنید و Task Manager را انتخاب کنید. وارد زبانه Startup شوید. اگر در بالای پنجره حاضر هیچ زبانه‌ای مشاهده نمی‌کنید روی More details در گوشه پایین سمت چپ کلیک کنید. زبانه استارت‌آپ، تمام برنامه‌هایی را که به‌صورت خودکار اجرا می‌شوند نمایش می‌دهد. وقتی که این فهرست را بررسی می‌کنید، به این فکر کنید که به کدام برنامه‌ها واقعا احتیاج ندارید یا نمی‌خواهید مدام درحال اجرا باشند. برای حذف هرکدام از این برنامه‌ها از فهرست مذکور کافی است روی آن راست کلیک کنید و Disable را انتخاب کنید. چنانچه از نام برنامه مورد نظر متوجه کارکرد آن نمی‌شوید، می‌توانید روی آن راست کلیک کنید و با استفاده از گزینه Search online، از اینترنت درخصوص آن اطلاعات کسب کنید.
فرآیندهای سنگین و اضافه را ببندید: رایانه شما ممکن است درحال اجرای برنامه‌ای باشد که از نظر برنامه‌نویسی ضعیف است و بار پردازشی زیادی روی سخت‌افزار شما قرار می‌دهد. برای اطلاع از این موضوع، روی نوار وظیفه راست کلیک کنید و Task Manager را انتخاب کنید. مجددا اگر زبانه‌ها را مشاهده نمی‌کنید، روی More Details کلیک کنید. در زبانه Processes روی ستون CPU کلیک کنید تا برنامه‌ها براساس میزان استفاده آنها از پردازنده مرتب شوند. برنامه‌هایی که در صدر قرار می‌گیرند، همان مواردی هستند که پردازنده شما را تحت فشار قرار می‌دهند. چنانچه مشاهده کردید که فرآیندهای قرارگرفته در صدر، صفر درصد از پردازنده را اشغال کرده‌اند، مرتب‌سازی به درستی صورت نگرفته است و باید مجددا روی قسمت بالایی ستون CPU کلیک کنید. این‌طور تصور نکنید که تمام فرآیندهایی که در بالای این فهرست قرار می‌گیرند لزوما پرمصرف هستند. برخی برنامه‌ها ارزش این را دارند که از پردازنده کار بکشند. یکی از راه‌های برخورد با این قبیل برنامه‌ها بستن کامل آنها بعد از استفاده است. راه دیگر شاید جایگزین کردن آنها با برنامه‌های مشابه و کم‌مصرف باشد. از داخل Task Manager می‌توانید یک فرآیند را ببندید. کافی است فرآیند مربوطه را انتخاب و روی دکمه End task کلیک کنید و پیغام بازشده را تایید کنید. پس از آن به ستون Memory بروید و وضعیت را بررسی کنید و مجددا سراغ فرآیند بعدی بروید.
فهرست‌سازی در جست‌وجو را غیرفعال کنید: در ویندوز وقتی بین تمام فایل‌ها و اسناد خود دنبال یک عبارت می‌گردید، نتایج جست‌وجو به سرعت به نمایش درمی‌آیند. این امکان فوق‌العاده جذابی است؛ اما به قیمت کند شدن دستگاه شما تمام می‌شود؛ چراکه وقتی درحال جست‌وجوی چیزی نیستید، ساخت فهرست‌‌هایی که منجر به نمایش سریع نتایج جست‌وجوها می‌شود، سرعت دستگاه شما را پایین می‌آورد. برای غیرفعال کردن فهرست‌سازی ابتدا ویندوز اکسپلورر را باز کنید، روی درایو C راست کلیک کنید و Properties را انتخاب کنید. در زبانه General یا عمومی تیک گزینه Allow files on this drive to have contents indexed in addition to file properties را بردارید. در پنجره هشداری که پس از انجام مرحله ۲ نمایان می‌شود با انتخاب Apply changes to drive C:/ , subfolders and files تغییر فوق را در فایل‌ها و محتویات پوشه‌ها نیز اعمال کنید. ویندوز برای غیرفعال کردن این قابلیت ممکن است به کمی زمان نیاز داشته باشد. بنابراین سعی کنید صبور باشید. گزینه دیگری نیز وجود دارد که به شما این امکان را می‌دهد که به جای غیرفعال کردن کامل فهرست‌سازی، قسمتی از آن را غیرفعال کنید. در فیلد کورتانا عبارت indexing را تایپ کنید. Indexing Options را انتخاب کنید. در پنجره بازشده روی دکمه Modify موجود در پایین سمت چپ کلیک کنید. این کار پنجره دیگری را پیش روی شما قرار خواهد داد که شامل دو بخش است. با کلیک روی هرکدام گزینه‌های موجود در قسمت بالایی این پنجره تغییر پیدا خواهند کرد. تیک هر کدام از محل‌های موجود در قسمت بالایی این پنجره را بردارید، آن محل از فهرست‌سازی معاف خواهد شد.
گزینه Windows tips را غیرفعال کنید: ویندوز ۱۰ هر از چندگاهی نکاتی را در راستای کمک به استفاده بهتر از سیستم‌عامل به‌کاربر نشان می‌دهد. مشکل اینجا است که برای نشان دادن به موقع این نکات باید کار کردن شما با رایانه را زیر نظر بگیرد. جدا از نگرانی‌های امنیتی، این عمل باعث کند شدن رایانه شخصی شما می‌شود. برای خاموش یا غیرفعال کردن این قابلیت از منوی استارت وارد Settings شوید. ابتدا System و سپس Notifications & actions را در منوی سمت چپ انتخاب کنید. در قسمت پایینی بخش Notifications گزینه Get tips, tricks, and suggestions as you use windows را غیرفعال کنید. ممکن است مایل باشید سایر گزینه‌های مربوط به نوتیفیکیشن را نیز بررسی کنید. البته بعید است سایر موارد تداخلی در سرعت عملکرد ویندوز ایجاد کنند؛ اما اگر دوست دارید می‌توانید چند مورد دیگر را غیرفعال کنید تا مزاحم کار شما نشوند.
حافظه رایانه خود را پاکسازی کنید: اگر حافظه دستگاه تقریبا پر شود، چه درایو سخت باشد چه از نوع SSD، سیستم شما دچار افت سرعت عملکرد خواهد شد. در صورتی که مقدار زیادی فضای خالی در حافظه رایانه خود دارید، می‌توانید از این مرحله رد شوید. برای پاکسازی، از برنامه Disk Cleanup موجود در ویندوز ۱۰ استفاده کنید. به این منظور، در فیلد کورتانا کلمه disk را تایپ کنید و Disk Cleanup را انتخاب کنید. صبر کنید تا برنامه محتویات درایو شما را مورد بررسی قرار دهد. روی دکمه Cleanup system files کلیک کنید. توجه داشته باشید که در این قسمت نیاز به پسورد administrator دارید. پس از انجام این کار، برای بررسی مجدد منتظر بمانید. گزینه‌های موجود را بررسی کنید. اگر گزینه‌ای به نام (Previous Windows installation(s مشاهده کردید، حتما آن را تیک بزنید؛ چراکه با فعال کردن این گزینه و کلیک روی OK احتمالا مقدار زیادی فضا در حافظه سیستم شما آزاد خواهد شد. سایر گزینه‌ها را نیز در صورت لزوم امتحان کنید. نکته دیگری که شاید لازم باشد مد نظر قرار دهید پاک کردن یا لغو نصب برنامه‌هایی است که دیگر از آنها استفاده نمی‌کنید.
بررسی وجود بدافزار: می‌توانید برای بررسی دقیق این موضوع که آیا سیستم شما به‌گونه‌ای از ویروس و بدافزار آلوده است یا خیر، از انواع و اقسام آنتی ویروس‌ها و جست‌وجوگرهای بدافزار موجود استفاده کنید. این آموزش شما را در تشخیص و حذف بدافزار‌ها یاری خواهد کرد. در صورتی که با هیچ‌‌یک از روش‌های فوق عملکرد سیستم شما بهبود پیدا نکرد، شاید بهتر باشد به فکر ارتقای سخت‌افزاری رایانه خود باشید.
دنیای اقتصاد