امروزه شاهد رواج استانداردهای سختگیرانه در زمینه میزان آلایندگی و مصرف سوخت خودروها در اغلب کشورها هستیم و کشورهای صادرکننده خودرو هم از این قاعده مستثنی نیستند. اما در برخی موارد این استانداردها تنها بر خودروهایی اعمال میشود که برای مصرف داخلی به تولید میرسند؛ بنابراین شرکتهای خودروساز میتوانند محصولات فاقد استانداردهای لازم را بهمنظور صادرات به دیگر کشورها فرستاده یا در قالب شرکتهای سرمایهگذاری مشترک در کشور مقصد تولید کنند. خودروسازان چینی هم با آغاز سال ۲۰۱۸ تولید برخی مدلهای پرمصرف و آلاینده را به دستور دولت در داخل کشور متوقف کردهاند، این در حالی است که تولید همین خودروها در دیگر کشورهای جهان همچنان ادامه دارد.
تولید بیش از ۵۰۰ مدل خودرو در چین متوقف شده است. این فهرست بلندبالا شامل مدلها و نسخههایی است که موفق نشدهاند ملاکهای تعیین شده در استانداردهای مصرف سوخت چین را تامین کنند. خودروسازان بسیاری تایید کردهاند که طبق دستور دولت تولید این خودروها متوقف شده است. این فهرست از سوی وزارت صنعت و فناوری اطلاعات چین منتشر شده است. این حرکت در راستای کاهش آلایندگی خودروها و بهبود کیفیت هوای شهرها صورت گرفته است. این محدودیتها که از ابتدای سال میلادی جاری اعمال شده است، هم شامل خودروسازان داخلی میشود و هم خودروسازان خارجی که در قالب شرکتهای سرمایهگذاری مشترک در این کشور فعالیت میکنند. با وجود آنکه حذف بیش از ۵۰۰ مدل خودرو اقدامی عجیب بهنظر میرسد، اما تنوع خودروها در چین به حدی زیاد است که این تعداد، سهم قابلتوجهی از تولیدات خودروسازان به حساب نمیآیند. خودروسازان کوچک بسیاری در این کشور فعالیت میکنند که تولید سالانه برخی از آنها تنها چندصد دستگاه است. دولت چین میکوشد صنایع خودروسازی این کشور را تقویت کند و با وجود هشدارهای مکرر، دستور حذف صدها خودروی پرمصرف و آلاینده از برنامه تولید خودروسازان اقدامی سختگیرانه بهشمار میآید.
در این فهرست که تنها به زبان چینی منتشر شده است، تعداد ۳۵ خودرو از محصولات برلیانس، ۲۵ مورد از محصولات فاو، ۲۲ مورد از محصولات چانگان، ۱۵ مورد از محصولات دنزا، ۱۵ مورد از محصولات بیوایدی، ۱۳ مورد از محصولات جیام، ۱۲ مورد از محصولات چری، ۴ مورد از محصولات جک و ۳ مورد از محصولات جیلی به چشم میخورند.
مدیر انجمن خودروهای سواری چین اعلام کرده است این محدودیتها بخش کوچکی از بازار را تحت تاثیر قرار میدهند، اما نشان میدهند که عزم دولت برای مبارزه با آلایندگی و بهبود مصرف سوخت کاملا جدی است. چین سالهای سال رشد اقتصادی را بر رعایت ملاحظات زیستمحیطی ترجیح میداد. این کشور هماکنون مسوول تولید بیش از یک چهارم کل دیاکسید کربنی است که با منشأ انسانی در جهان تولید میشود. معضل آلودگی هوای شهرها هم به حدی جدی شده که مقامات دولتی چین تحت فشار افکار عمومی ناچار شدهاند اقداماتی در این مورد صورت دهند. مایکل دون مدیر شرکت خودروسازی چینی دون میگوید: «اعلام این لیست به منزله هشداری برای خودروسازان بود. دولت نشان داد که مبارزه با آلایندگی را جدی گرفته است و این یک استاندارد واقعی است. این اقدام نشان داد که استانداردهای آلایندگی اجرایی میشوند و خودروسازان ناگزیرند این موارد را رعایت کنند.» آنچه موجب خشنودی خودروسازان شد این بود که حتی خودروساز دولتی بزرگی نظیر دانگفنگ هم سهم قابلتوجهی در این فهرست داشت و ناچار شد تولید برخی محصولاتش را متوقف کند. این موضوع سبب شد شائبه برخورد تبعیضآمیز در رعایت استانداردهای آلایندگی برطرف شود.چین سالها اعمال استانداردهای سختگیرانه آلایندگی را به تعویق میانداخت تا خودروسازان به تدریج فناوریهای لازم برای کاهش آلایندگی را بیاموزند. اما این روند اکنون تغییر کرده است. خودروسازان خارجی هم از این محدودیتهای جدید بینصیب نماندهاند. برخی مدلهای پرطرفدار خارجی هم در فهرست خودروهای آلاینده آمدهاند. مدلهایی که اغلب در کشورهای اروپایی مبدأ برند قابلیت عرضه ندارند، اما بهدلیل استانداردهای نه چندان سختگیرانه زیستمحیطی در چین عرضه میشدند. کارشناسان عقیده دارند جذابیت بازار چین به حدی است که خودروسازان خارجی هم خود را با این استانداردها تطبیق خواهند داد.
البته این محدودیتها تنها بر تولید خودروهایی اعمال میشود که برای فروش در داخل خاک چین تولید میشوند. خودروسازان چینی مجاز خواهند بود بهمنظور صادرات به سایر کشورها خودروهایی تولید کنند که استانداردهای مصرف سوخت و آلایندگی در آنها رعایت نشده است. خودروهایی که به پاکستان، برخی کشورهای آفریقایی و سایر نقاط دنیا صادر میشوند عموما از این استانداردها بیبهرهاند. بهنظر میرسد چین برای بهبود کیفیت خودروهای داخلیاش عزمی راسخ دارد، اما بهمنظور کسب درآمد و افزایش صادرات حاضر است خودروهایی آلاینده و پرمصرف را به دیگر کشورها بفروشد. خودروسازان چینی در سالهای اخیر نشان دادهاند برخلاف برخی تولیدکنندگان ژاپنی و اروپایی نسبت به سوء شهرت خودروهای چینی حساسیت چندانی ندارند و از فقدان قوانین نظارتی در سایر کشورها به سود خود استفاده میکنند.
دنیای اقتصاد