اما طرح پیش فروش سکه و سپرده ارزی همچنان ادامه دارد. به‌دنبال بروز نوسانات شدید در بازار ارز، دولت طرح‌هایی را به منظور جذب پول‌های در دست مردم اجرا کرد. در ماه‌های اول و دوم زمستان شاهد افزایش لجام‌گسیخته قیمت دلار در بازار بودیم. دلار در برهه‌هایی تا مرز پنج‌هزار تومان هم رفت و قیمت یورو به بیش از شش‌هزار تومان رسید. به‌دنبال این اتفاقات سه طرح پیش فروش سکه، سپرده ریالی و سپرده ارزی اجرا شد. وقتی شورای پول و اعتبار تصمیم به اجرای این طرح‌ها گرفت عنوان شد که فروش اوراق ریالی دوهفته ادامه خواهد داشت. اکنون این دو هفته به پایان رسیده و فروش این اوراق در بانک‌ها متوقف شده است.
دلار آرام گرفت
دلار همچنان نوسانات کمی در کانال چهار‌هزار و 400 تومان دارد. یورو نیز در کانال پنج‌هزار و 400 تومان قرار گرفته است و به‌صورت کلی جو بازار آرام است. در حالی که مسئولان عنوان می‌کنند برخورد با اخلالگران بازار ارز ادامه خواهد داشت، طرح فروش اوراق ریالی متوقف شده است. ایسنا در این زمینه گزارش داد: از بسته ارزی که بانک مرکزی در هفته‌های اخیر به اجرا درآورد، انتشار اوراق گواهی سپرده ریالی با سود ۲۰درصد تمام شده است، ولی فروش اوراق سپرده ارزی و همچنین پیش فروش سکه و حراج آن ادامه دارد. در حدود دو هفته گذشته بانک‌ها بسته سیاستی بانک مرکزی برای کنترل بازار ارز را به اجرا در آوردند. در این بسته انتشار اوراق گواهی سپرده ریالی با سود ۲۰ درصد، اوراق سپرده ارزی با سود چهار‌درصد و همچنین پیش فروش سکه نیز قرار داشت و از ۲۸ بهمن‌ماه اجرایی شد. انتشار اوراق سپرده ریالی با استقبال نسبتا خوبی در بانک‌ها مواجه شد هرچند که شواهد نشان داد عمده خرید به جابه‌جایی حساب‌های سپرده ۱۵درصد به گواهی ۲۰درصدی تعلق داشته و کمتر این طرح موجب جذب منابع جدید در بانک‌ها شده است. در این شرایط نگرانی‌هایی برای بانک‌ها به‌دلیل جبران هزینه پنج‌درصد سود تحمیل شده ایجاد شد، چرا که به هرحال موجب قرار گرفتن سود سپرده بالاتر از نرخ سود تسهیلات ۱۸درصدی شده است. بانک مرکزی فعلا گزارشی از پایان انتشار اوراق گواهی سپرده که روز دهم اسفندماه پایان دوهفته فروش آن بود منتشر نکرده است، ولی آمار هفته اول نشان از فروش ۱۰۰هزار‌میلیارد تومان داشت که در هفته دوم به‌طور حتم می‌تواند تشدید شده باشد. اشاره خبرگزاری ایسنا به اظهارات هفته گذشته رئیس بانک مرکزی است. ولی ا... سیف دوشنبه هفته گذشته گفت: تا سوم اسفند، میزان استقبال مردم از گواهی پیش فروش سکه و گواهی سپرده ارزی بالا نبوده، ولی گواهی سپرده ریالی با استقبال مواجه شده است، بر این اساس گواهی سپرده ارزی مبتنی بر فروش ارز بسیار اندک فروخته شده است، در حالی که انتشار گواهی سپرده ریالی از ۲۸ بهمن تا ۳ اسفند ۱۰۱هزار‌میلیارد تومان بوده است. او همچنین در اظهارات جداگانه‌ای در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه بانک‌ها تمایل دارند تا نرخ سود ۲۰درصدی بعد از اتمام دوره تعیین‌شده برای فروش اوراق گواهی سپرده ریالی هم ادامه یابد، گفت: نرخ سود بیست‌درصدی تنها برای دو هفته از سوی بانک مرکزی تعیین شده و بعد از این مدت، مطابق با آنچه در بخشنامه هم ذکر شده، باید به روال قبل برگردد. رئیس کل بانک مرکزی در پاسخ به این سوال که بانک‌ها معتقدند که اجرای این بخشنامه، هزینه‌هایی را به آنها تحمیل کرده است، افزود: ما به بانک‌ها اعلام کردیم که اگر اجرای این بخشنامه هزینه‌ای به آنها تحمیل کرده است، بانک مرکزی آن را جبران خواهد کرد. آثار منفی برای بانک‌ها اگر ایجاد شود، بانک مرکزی آن را رفع خواهد کرد.
ادامه انتشار اوراق ارزی
با وجود اتمام طرح انتشار اوراق گواهی سپرده دو طرح دیگر یعنی انتشار اوراق سپرده ارزی مبتنی بر ریال در بانک‌ها و پیش فروش سکه اجرایی می‌شود. روال دریافت گواهی سپرده ریالی مبتنی بر ارز از این قرار است که متقاضی با مراجعه به بانک و اعلام درخواست برای دریافت این گواهی که مثلا برمبنای دلار باشد نرخ میانگین دلار از زمان اعلام تقاضای وی تا یک ماه قبل در سامانه سنا مورد بررسی قرار می‌گیرد و گواهی بر مبنای این نرخ برای سپرده‌گذار صادر می‌شود. البته دریافت مبلغ ریالی است و در زمان سررسید نرخ میانگین یک هفته قبل از آن در سامانه سنا مبنای پرداخت وجه سپرده‌گذاری شده است که باز هم ریالی انجام می‌شود. اگر گواهی سپرده ارزی یک‌ساله باشد به آن سود چهار و دو‌ساله 5/4درصد تعلق می‌گیرد. (سود سپرده‌گذاری ارزی شش‌درصد است). بانک مرکزی تاکنون هیچ‌گزارشی در مورد عملکرد انتشار سپرده گواهی ارز منتشر نکرده، ولی از اعلام رئیس کل بانک مرکزی اینگونه بر می‌آید استقبالی از این اوراق نشده است. اما در رابطه با پیش فروش سکه نیز از ۲۸ بهمن‌ماه سکه‌های تمام بهار آزادی از کانال بانک ملی با دو سررسید یک‌ساله با قیمت قطعی یک‌میلیون و ۴۰۰هزار تومان و سررسید شش‌ماهه با نرخ قطعی یک‌میلیون و ۳۰۰هزار تومان پیش فروش می‌شود و این روند فعلا ادامه خواهد داشت. در رابطه با پیش فروش هم چندان استقبال قابل توجه نبود و تا هشتم اسفندماه حدود ۳۰۰هزار قطعه سکه فروش رفته بود که در مجموع بیانگر جذب حدود ۴۲۰میلیارد تومان است. همزمان با پیش فروش سکه حراج آن در بانک کارگشایی که از حدود دو ماه پیش شروع شده بود ادامه دارد، هر چند کارشناسان نسبت به این حراج انتقاد دارند.
آرمان