سال 96 با اتفاقات مهمی در حوزه ICT از جمله تغییر روش فروش اینترنت در کشور، اجرای طرح رجیستری (ثبت مشخصات) گوشی تلفن همراه، حذف شبکه دلالی تأمین اینترنت کشور، فیلتر و رفع فیلتر شدن تلگرام و اینستاگرام رو به رو بود.
انتصاب نخستین وزیر دهه شصتی و تغییر برخی رویه‌ها
تغییر وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات را می‌توان یکی از مهمترین اتفاقات سال گذشته دانست که یک وزیر دهه شصتی سکان‌دار این وزارتخانه شد و تغییرات جدی در برخی رویه‌ها و تفکرات را رقم زد که یکی از مهمترین آنها تغییر مدل فروش اینترنت در کشور بود.
انتصاب محمد جواد آذری جهرمی به سمت وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات به دلیل سابقه وی، واکنش‌های بسیاری را در جامعه و مجلس داشت که در نهایت آذری جهرمی توانست از مجلس رای اعتماد و عنوان نخستین وزیر متولد پس از پیروزی انقلاب اسلامی را کسب کند.
تغییر فروش مدل اینترنت در کشور از حجمی به غیر حجمی
در سال گذشته علیرغم مخالفت‌های بسیار، مدل فروش اینترنت در کشور از حجمی به غیر حجمی تغییر کرد و فروش اینترنت براساس مطابق مصوبه 266 سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی براساس سرعت سرویس انجام می‌شود.
در این تعرفه‌ها سرعت با تعرفه مشخص در نظر گرفته شده و حجم هر سرویس در بازار رقابتی توسط شرکت‌های اینترنتی اعلام می‌شود. تنها نکته‌ای که باید رعایت شود، ارائه حداقل دو برابر ترافیک داخلی نسبت به ترافیک خارجی در سرویس‌های ارائه‌شده شرکت‌های اینترنتی است.
این تغییر تعرفه برای رونق سرویس‌های محتوایی ویدئویی با هدف رشد سرویس‌های داخلی در اقتصاد دیجیتال انجام شد و بنابر اعلام رسمی وزارت ارتباطات از زمان اجرای این مصوبه تا اسفند 96 میزان مصرف اینترنت داخلی 60 درصد رشد کرده که سه برابر رشد اینترنت بوده است.
اجرای رجیستری گوشی موبایل
طرح احراز اصالت تجهیزات دارای سیم‌کارت (رجیستری) سرانجام پس از مدت‌ها حدس و گمان از 28 مهرماه 96 در سراسر کشور آغاز شد.
در فاز اول اجرای این طرح ابتدا مانیتورینگ شبکه آغاز شد و سپس با اعمال محدودیت مدل ها به تدریج مشمول طرح شدند.
تا این لحظه گوشی‌های برندهای اپل، بلک‌بری، موتورولا، گوگل پیکسل، ال‌جی، نوکیا و هوآوی، سونی، تکنو، شیائومی به علاوه دو مدل گلکسی s9 و گلکسی s9 پلاس سامسونگ مشمول طرح رجیستری شده اند.
با اجرایی شدن رجیستری خریداران باید هنگام خرید گوشی حتما استعلام و فعال سازی گوشی را همان موقع از طریق سامانه استعلام و فعال سازی رجیستری به شماره ستاره 7777 مربع انجام دهند.
برای خریداران گوشی های دست دوم انجام انتقال مالکیت برای واگذاری گوشی‌های دست دوم است الزامی است.
حذف شبکه دلالی تأمین اینترنت کشور
به گفته وزیر ارتباطات در یک سال و نیم گذشته امسال شبکه دلالی تأمین پهنای باند کشور حذف شده است.
به گفته جهرمی، با حذف این شبکه پهنای باند به قیمت ارزان‌تری به شرکت زیرساخت می‌رسد و به‌اندازه کافی تنوع تأمین‌کننده وجود دارد و علاوه بر حذف دلال ها، حذف انحصار زیرساخت در تأمین پهنای باند را نیز پیگیری می‌کنیم.
ارایه نشدن دولت همراه
در حالی که افتتاح و اجرای دولت الکترونیک به ماجرای تمام نشدنی در دوره وزارت محمود واعظی تبدیل شد، این میراث بی سرانجام به وزارت جهرمی نیز رسیده و دولت همراه به سرنوشت دولت الکترونیک دچار شده است.
علیرغم گزارش عملکردهای متعدد درباره دولت الکترونیک، اما این مهم هیچ وقت رنگ واقعی به خود نگرفته است. به طوری که آذری جهرمی در این باره معتقد است که ایراد در فرآیند چرخش کار سازمان‌های دولتی است.
به گفته وی، تا اینجا هر دستگاهی به صورت سیلندری خدمات الکترونیک خود را ارائه می‌دهد و لینکی از آن در سایت دولت الکترونیک قرار می‌دهیم، اما این نه شفافیت می‌آورد نه مراجعات را کمتر می‌کند و نه در برخورد با فساد تأثیری دارد. آنچه باید رخ دهد این است که زنجیره خدمات را ایجاد کنیم و مردم با مراجعه به یک درگاه همه خدمات را دریافت کنند. اخیرا گزارشی برای رئیس‌جمهور از اقدامات فنی انجام شده، تهیه کردیم و رئیس‌جمهور سازمان امور استخدامی را نیز برای اصلاح این فرآیند مامور به کمک وزارت ارتباطات کرده است.
سپس مقرر شد برای تسهیل کار، نسخه موبایلی دولت الکترونیک در قالب دولت همراه رونمایی و ارائه شود و وعده‌هایی برای زمان افتتاح داده شد که زمانی که سال به پایان رسید، هنوز این سرویس راه‌اندازی عمومی نشده است.
حذف اپلیکیشن‌های ایرانی از اپ استور
شرکت اپل به دنبال تحریم‌های سیاسی و اقتصادی ایالات متحده آمریکا علیه ایران، برنامه‌ها و اپلیکیشن‌های ایرانی را از فروشگاه اینترنتی اپ استور خود حذف کرد.
این شرکت پس از حذف اپلیکیشن‌های ایرانی در پیغامی به برخی شرکت‌های برنامه‌نویس ایران اعلام کرد: در راستای قوانین تحریم‌های آمریکا علیه ایران، اَپ استور اَپل نمی‌تواند برنامه‌های ایران مربوط به گوشی‌های آیفون را در خود جای دهد یا اقدام به توزیع آنها کند. همچنین این شرکت اعلام کرد که نمی‌تواند با برنامه‌نویسان ایرانی داد و ستد مالی داشته باشد.
در این باره وزارت ارتباطات و وزارت امور خارجه این موضوع را پیگیری کردند و در نهایت وزیر ارتباطات درباره نتیجه پیگیری‌ها اعلام کرد که تحریم جدیدی از سوی کنگره آمریکا صادر نشده، اما رفتار دولتمردان آمریکا این نگرانی را برای شرکت‌های آمریکایی به وجود آورده که در صورت وجود تعاملات مالی باید تحت بازرسی‌های وزارت خزانه‌داری قرار بگیرند. بنابراین محدودیت‌ها و بازنگری‌هایی در این حوزه ایجاد کرده‌اند.
سراسری شدن پوشش شبکه 3G و 4G در کشور
طبق اعلام وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات از بهمن ماه 96 شبکه نسل سوم و چهارم تلفن همراه در کشور سراسری شده است.
به گفته وی، تمام شهرهای کشور شامل بیش از یک هزار و 246 شهر به شبکه نسل سوم و چهارم تلفن همراه متصل شدند تا مردم شهرهای کشور به‌صورت عادلانه و مساوی از خدمات آن بهره‌مند شوند.
رفع فیلتر بلاگ اسپات و یوتیوب در دانشگاه‌ها
در سالی که گذشت وزیر ارتباطات موضوع رفع فیلتر بلاگ اسپات و یوتیوب در دانشگاه‌ها را مطرح کرد که بازخوردهای بسیاری داشت.
آذری جهرمی از رایزنی جدی وزارت ارتباطات با دادستانی کل کشور برای رفع فیلتر بلاگ اسپات و یوتیوب در دانشگاه‌ها خبر داد و گفت: با دادستانی کل کشور مذاکرات جدی انجام داده‌ایم که دو سرویس بلاگ اسپات و یوتیوب در دانشگاه‌ها رفع فیلتر شود و در اختیار دانشجویان و استادان قرار گیرد.
به گفته وی نمایندگان وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در کارگروه فیلترینگ به شدت موضوع را پیگیری می‌کنند و مطالب برای ارایه این درخواست آماده شده است.
رایزنی برای رفع فیلتر توییتر
آذری جهرمی همچنین موضوع رفع فیلتر توییتر و فیسبوک در دانشگاه ها را مطرح کرد.
سپس این موضوع به پیشنهاد رفع فیلتر سراسری توییتر بسط پیدا کرد و وزیر ارتباطات در آخرین اظهارنظرش در این باره گفت: این موضوع در مرکز ملی فضای مجازی در حال بررسی است و نیاز به تصمیم مشترک هر سه قوه دارد.
همچنین در آخرین روزهای اسفند 96، سیدابوالحسن فیروزآبادی دبیر شورای عالی فضای مجازی در پاسخ به این سوالی درباره احتمال رفع فیلتر توییتر گفت: ما دائم فضای مجازی را بررسی می‌کنیم. درباره توییتر هم بررسی‌ها در حال انجام است و احتمال اینکه در سال آینده این اتفاق بیفتد، باید بررسی شود.
فیلتر و رفع فیلتر شدن تلگرام
پیام رسان تلگرام که در جریان اعتراضات دی ماه 96 در سراسر کشور فیلتر شد و پس از چند روز مسدود بودن سرانجام رفع فیلتر شد.
تصمیم فیلترینگ تلگرام در شورای امنیت کشور به ریاست رئیس جمهوری گرفته شد و رفع فیلتر این سرویس نیز با دستور همین شورا انجام شد.
پس از فیلتر شدن تلگرام موضوع کسب و کار های مبتنی بر تلگرام در مرکز توجه قرار گرفت.
فیلتر و رفع فیلتر شدن اینستاگرام
شبکه اجتماعی اینستاگرام در کنار تلگرام دو شبکه اجتماعی پرکابرد سال 96 توسط ایرانی ها بودند. اینستاگرام نیز در جریان اعتراضات دی ماه 96 در سراسر کشور فیلتر و پس از چند روز رفع فیلتر شد.
موضوع مختل شدن کسب و کارهای مبتنی بر این شبکه نیز در مرکز توجه قرار گرفت.
تغییر مدیریت شرکت مخابرات و همراه اول
دو انتصاب در شرکت مخابرات ایران و شرکت همراه اول را می توان از اتفاقات مهم حوزه ICT در سالی که گذشت دانست.
مدیر عامل همراه اول پس از 12 سال تغییر کرد و با این تغییرات شرکت مخابرات ایران و شرکت همراه اول از مدیریتی بیشتر همسو با وزیر جدید ارتباطات و فناوری اطلاعات برخوردار شدند.
فارس