حرکت جنجالی ترامپ در انتقال سفارت آمریکا به قدس، موجی از نارضایتیها در داخل و خارج را به راه انداخته است و نقش میانجیگری واشنگتن طی چندین دهه زیر سوال رفته و چشمانداز صلح میان فلسطینیان و اسرائیلیها در هالهای از ابهام است.
در پی کشتار وحشیانه فلسطینیان در مرزهای غزه به دست نظامیان صهیونیست در سالروز نکبة و همزمان با انتقال سفارت آمریکا از تلآویو به قدس اشغالی که موجی از محکومیتها را به دنبال داشت، روزنامه نیویورک تایمز در سرمقاله خود نوشت: « روزی که ایالات متحده آمریکا سفارتش را در قدس باز کرد، همان روزی است که جهان انتظارش را میکشید؛ چرا که قرار بود پایان درگیری بیپایان و خاتمه تراژدی خونبار دو طرف باشد. اسرائیلیها و فلسطینیان پایتختی را در قدس متصور بودند و آمریکاییها چندین نسل میانجی صلحسازی بودند و بر ادعاهای هیچکدام از طرفین صحه نمیگذاشتند تا توافقی برای حل تمام مسائل حاصل شود.
اما دونالد ترامپ دوشنبه این سفارت را به عنوان هدیهای بدون سازش یا پیششرط به دولت بنیامین نتانیاهو داد و ضربهای به فلسطینیان زد. جهان شاهد طلوع صلح و امنیت جدیدی که برای مردمان دو طرف از مدتها پیش رویایش را در سرمیپرواندند، نبود. در عوض، جهان شاهد بود که سربازان اسرائیلی دهها معترض فلسطینی را به ضرب گلوله کشت و هزاران تن دیگر را در امتداد حریم اسرائیل با نوار غزه زخمی کرد.
این اقدام یکجانبه به جای مذاکره و سازش در راستای خدمت به اهداف دولتهای دستراستی متوالی اسرائیل عمل کرده است. آنها به صورت مداوم شهرکسازی در کرانه باختری، سرزمینی که فلسطینیان انتظار دارند بخشی از کشور فلسطین باشد، توسعه دادند.
حتی زمانی که اسرائیلیها در ۲۰۰۵ نابودی شهرکها در غزه را آغاز کردند، این کار را بدون مذاکره بر سر یک توافق انجام دادند. آنها این اقدام را با هدف افزایش امنیت اسرائیل در کوتاه مدت انجام دادند، در حالی که ناامیدی فلسطینیان و قدرت گروه حماس را افزایش دادند. دولتهای اسرائیل سالها تاکید کردهاند هیچ شریک صلحی در طرف مقابل نیست و به گونهای عمل کردند که این را به شکل یک «حقیقت» نشان دهند. احتمال برقراری صلح رو به افول است و مولفه دموکراتیک اسرائیل با فشار اشغال بلند مدت میلیونها فلسطینی که سرزمین خودشان را ندارند، همچنان رو به نابودی است.
ترامپ مکررا وعده یک طرح صلح بزرگ را میدهد و او اکنون وزنه آمریکا را به سمت این استراتژی حداکثری اسرائیل انداخته است. ایالات متحده چندین دهه به میانجیگری میان اسرائیل و فلسطینیان افتخار میکرد. دولتهای پیاپی خواستار فرمول صلحی میشدند که طرفین روی مسائل کلیدی مذاکره کنند، حریمهایی میان دو کشور تعیین شود، حفاظت از امنیت اسرائیل، چگونگی مدیریت آوارگانی که گریختند یا پس از تشکیل اسرائیل در ۱۹۴۸ رانده شدند؛ و تصمیمگیری درباره آینده قدس که قرار بود پایتخت مشترک اسرائیلیها و فلسطینیها شود. اینکه ترامپ، قدس را به عنوان «پایتخت اسرائیل» به رسمیت شناخت و سفارت کشورش را به آنجا منتقل کرد، در واقع کنار زدن ۷۰ سال بیطرفی آمریکاست. اینکه اسرائیل روی حفاظت از حریمهایش با غزه تاکید دارد، با این مساله که آنها از مهمات واقعی به جای گاز اشکآور، آب پرفشار و سایر تدابیر غیر کشنده علیه معترضان استفاده میکند، تفاوت دارد. فلسطینیان دوباره و دوباره از رسیدن به صلح ناکام ماندند.»
ایسنا