بر اساس نظر کارشناسانی که در این گزارش به سخنان آنها استناد شده است، تولید در سایپا از سال گذشته تا کنون با کاهش متوسط 29 درصدی مواجه بوده است. با وجود این روابط عمومی این واحد تولیدی با ارسال جوابیه‌ای به «شرق» میزان تولید سایپا در چهار ماهه ابتدای امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل را دارای افزایش هفت درصدی معرفی کرده است. همچنین توضیحاتی درباره دلایل افزایش زیان‌دهی سایپا در این جوابیه ارائه شده است که در ادامه می‌آید:
درخصوص کاهش تولید، کاهش فروش و افزایش زیان‌دهی این گروه، به اطلاع می‌رساند بر اساس گزارش‌های منتشره وزارت صنعت، معدن و تجارت و همچنین اطلاعات منتشرشده توسط گروه خودروسازی سایپا، تولید خودرو در این مجموعه از ابتدای سال جاری تاکنون نسبت به مدت مشابه سال گذشته نه‌تنها کاهشی نبوده بلکه افزایش یافته است. بر همین اساس، گروه سایپا در چهارماهه نخست سال جاری تعداد 191هزارو 130 دستگاه خودرو تولید کرده است که این تعداد، نسبت به مدت مشابه سال گذشته، با 178هزارو 618 دستگاه، رشد هفت‌درصدی را نشان می‌دهد. این گروه تعهدات خود را در زمینه عرضه خودرو به بازار و تحویل به مشتریان انجام داده است.
افزایش هزینه‌های جاری بهای تمام‌شده قطعات در سال 96 سبب شد تا گروه سایپا به‌منظور تأمین نقدینگی مورد نیاز جهت حفظ تولید و اشتغال، تسهیلات دریافتی از بانک‌ها را به‌همراه افزایش فروش اقساطی خودرو در دستور کار قرار دهد و همین امر سبب شد تا بدهی‌های جاری شرکت با افزایش قابل ملاحظه‌ای روبه‌رو شده و سرمایه در گردش با کاهش چشمگیری همراه شود.
همان‌گونه که در صورت‌های مالی منتهی به 29/12/96 شرکت سایپا قابل مشاهده است، افزایش قابل ملاحظه تسهیلات دریافتی کوتاه‌مدت و پیش‌دریافت‌های مشتریان باعث افزایش بدهی‌های جاری نسبت به دارایی‌های جاری شد و کسری سرمایه در گردش را به‌همراه داشت؛ علاوه بر این موارد، تأمین مالی بلندمدت از بازار سرمایه نیز سبب شد تا مجموع بدهی گروه سایپا با افزایش همراه شود و رشد قابل ملاحظه هزینه‌های مالی را به همراه داشته باشد. از سوی دیگر، افزایش نرخ ارز در شش ماه پایانی سال گذشته و به دنبال آن، افزایش 50درصدی نهاده‌های تولید به‌طور میانگین (فولاد، مس، آلومینیوم، چدن و مواد پلیمری) سبب شد تا میزان افزایش در قیمت محصولات متناسب با افزایش بهای تمام‌شده نباشد و عملکرد شرکت منجر به زیان خالص شود.
با تغییر تیم مدیریتی و حضور مهندس محسن جهرودی به‌عنوان مدیرعامل گروه خودروسازی سایپا، افزایش تولید به منظور تأمین نیاز بازار در دستور کار قرار گرفت و همین عامل سبب شد در شرایطی که تعداد فروش محصولات رشد 10درصدی را نسبت به سال گذشته تجربه کرد، عدم صدور مجوز افزایش نرخ محصولات از سوی شورای رقابت و سایر نهادهای نظارتی در سال 96 متناسب با افزایش هزینه‌ها در کنار افزایش بهای تمام‌شده و هزینه‌های مالی شرایطی را ایجاد کند تا عملکرد شرکت سایپا منجر به زیان خالص دوره شود. ادامه این روند تنها منحصر به سال گذشته نبود و تداوم افزایش نرخ ارز در سال جاری و رسیدن هر دلار به محدوده‌های بالاتر از صد هزار ریال، سبب شد تا خودروهای وارداتی با افزایش بسیار چشمگیر و قیمت‌های دست‌نیافتنی روبه‌رو شوند و خودروهای داخلی نیز در مقام مقایسه، با بازار دست‌دوم و ثانویه با اقبال بسیار خوبی همراه شوند.
از آنجا که نقدینگی در اقتصاد به صورت هوشمند وارد کالاهایی با ارزش ذاتی بالا می‌شود و این امر کاملا اجتناب‌ناپذیر است (همان‌گونه که در بازار طلا نیز مشاهده شد)، دامنه قیمتی 200 تا 350 میلیون ریالی برای عمده خودروهای تولیدی سایپا و ایران‌خودرو سبب شد تا تفاوت قیمت بازار با کارخانه در شرایطی که مجوز افزایش نرخ حداکثر هفت‌درصدی از سوی شورای رقابت صادر شد، به‌طرز باورنکردنی بازار خودرو را متلاطم کند. مقایسه حداقل قیمت پنج‌هزاردلاری برای خودرویی با حداقل امکانات سبب می‌شود تا ارزش ذاتی خودروهای تولیدی با دلار 100 هزار ریالی به محدوده 500 میلیون ریال افزایش یابد و همین امر تقاضا برای خرید محصولی کاملا ارزان‌قیمت را افزایش می‌دهد. فارغ از خودروهای ارزان، در سایر خودروهای تولیدی گروه سایپا نیز اختلاف قیمت بیش از 50درصدی در قیمت کارخانه با بازار مشاهده شد که از آن جمله می‌توان به خودرو سراتو آپشنال با قیمت بازار بیش از هزارو 600 میلیون ریال و ساندرو استپ‌وی با قیمت بازار بیش از هزار میلیون ریال اشاره کرد. اما این امر سبب نشد تا رسالت اصلی گروه سایپا در ارائه روش‌های متنوع فروش و عرضه خودرو به مشتریان با توجه به شرایط تعیین‌شده از سوی شورای رقابت با کوچک‌ترین خللی همراه شود و از ابتدای سال جاری تا تاریخ 9/5/97 و بسته به دردسترس‌بودن قطعات و اطمینان از تولید و تحویل به‌موقع خودرو، به دفعات شاهد انتشار آگهی فروش در تمامی خودروهای تولیدی بودیم و در تاریخ 9/5/97 نیز بیش از 12 هزار خودرو برای عرضه به مشتریان نهایی آگهی شد.
ذکر این نکته ضروری است که کاهش ارتباط خودروسازان خارجی همچون رنو و سیتروئن پس از خروج آمریکا از برجام کاملا محسوس و قابل لمس است؛ اما باید به این نکته اشاره کرد که اساسا تولید خودرو با همکاری سیتروئن وارد فاز عملیاتی نشده بود و تولید محصولات شرکت رنو نیز نه همچون قبل، اما با جدیت و بضاعت موجود در حال پیگیری است.
لازم به ذکر است که در سال جاری و علی‌رغم تحریم‌های صورت‌گرفته، خودروی ملی رهام نیز رونمایی شد تا این محصول تازه وارد گروه سایپا که مجهز به استانداردهای روز دنیا است، بتواند به‌عنوان محصولی اقتصادی نیاز بازار خودرو در شرایط بحرانی را برطرف کند.
درخصوص واگذاری دارایی‌ها در گروه سایپا می‌توان به این نکته اشاره کرد که اساسا هر بنگاهی با توجه به سطح نقدینگی و شرایط موجود اقدام به خرید یا فروش دارایی‌ها می‌کند و این امر در شرایط اقتصادی و طول عمر هر شرکتی کاملا متفاوت است. گروه سایپا در سال‌های دور و در شرایطی که با افزایش نقدینگی حاصل از فروش خودرو مواجه بوده، علاوه بر تقسیم سود نقدی و افزایش سرمایه در شرکت اصلی و شرکت‌های گروه، اقدام به تکمیل زنجیره تولید خود و همچنین خرید برخی دارایی‌ها کرد تا علاوه بر تکمیل زنجیره داخلی، ارزش زمانی پول را در شرایط تورمی حفظ کند. در حال حاضر و با توجه به مشکلات بی‌شمار در تأمین نقدینگی و چابک‌‌سازی گروه، فروش اموال و دارایی‌های مازاد در دستور کار قرار گرفته تا دارایی‌های غیرمولد و عمدتا کم‌بازده به ارزش روز بتواند نقدینگی مورد نیاز را تأمین کند. در شرایطی که تأمین مالی از بانک‌ها با نرخ بسیار بالایی همراه است و تأمین مالی از بازار سرمایه نیز بسیار زمان‌بر است، نگهداری دارایی‌های مازاد نه‌تنها هیچ‌گونه عایدی را به همراه ندارد، بلکه سبب افزایش هزینه‌ها خواهد شد؛ لذا فروش دارایی‌ها و ورود نقدینگی حاصل از آن به چرخه تولید با اهداف بلندمدت در نظر گرفته می‌شود تا در ادامه راه، با کوچک‌سازی منطقی بتوان نسبت به مدیریت هرچه بهتر دارایی‌های مولد و پربازده اقدام کرد.
همان‌گونه که تمامی فعالان بازار سرمایه نیز می‌دانند، در کنار فروش اموال و دارایی‌های مازاد، افزایش سرمایه در شرکت‌های استراتژیک همچون سایپاآذین، لیزینگ رایان سایپا، سایپاشیشه و... نیز انجام شد و با توجه به نیاز شرکت‌های گروه جهت بقا در بازار رقابتی، افزایش سرمایه در شرکت‌های بورسی و غیربورسی و در مواقع لزوم، خرید دارایی‌ها در دستور کار قرار دارد.
در پایان می‌بایست به این نکته اشاره کرد که تلاش تمامی مدیران و اعضای هیئت‌مدیره گروه سایپا، حل مشکلات با توجه به مسائل پیش‌رو است و اتخاذ تصمیم در هر برهه زمانی منوط به مشکلات پیش‌آمده در آن مقطع است. بدیهی است رویکرد مدیریتی گروه سایپا در تمامی دوران علاوه بر حل مسائل درونی و تلاش جهت افزایش سودآوری و کاهش زیان در کلیه شرکت‌های گروه سایپا، تولید خودرو با توجه به نیاز بازار و برآورده‌کردن خواست مصرف‌کنندگان است.
شرق