گشت و گذاری در خیابان فردوسی بیانگر هیاهو در صرافی‌ها برای خرید ارز است اما نکته جالب در این بین نبود مشتری واقعی و وجود چهره‌های تکراری در مغازه‌ها است.
این روزها قیمت دلار و البته وجود این ارز در بازار به نوعی به مهم‌ترین و خبر‌ساز‌ترین سوژه دستگاه‌های اجرایی و مرتبط و البته رسانه‌ها تبدیل شده است.
این نکته از آنجا حائز اهمیت می‌شود که سکان‌دار بانک مرکزی در این شرایط به دفعات به برنامه‌های تکراری و البته بی‌تاثیر این بانک برای کنترل بازار ارز می‌پردازد.
محمود بهمنی مرد خبرساز بانک مرکزی که در هفته‌های اخیر انتقادات بسیاری به وی از سوی کارشناسان و فعالان بازار وارد شده در این شرایط همچنان پرقوت و با جسارت تمام به مدیریت بازار ارز می‌پردازد اما به نظر می‌رسد رئیس کل بانک مرکزی توجهی به نقش صراف‌ها در کنترل بازار ندارد.
این روزها صرافی‌ها به مکانی برای خرید ارز مسافرتی و فروش آن با قیمت آزاد در بازار تبدیل شده‌اند. موید این نکته تنها نگاهی گذرا به عملکرد این صراف‌ها در ساعات عرضه ارز است.
*بانک مرکزی: تمام صرافی‌ها ارز می‌فروشند؛ مشکل ارزی در بازار نداریم
عدم فروش ارز به خصوص دلار توسط برخی از صرافی‌ها نکته‌ای است که به طور حتم اگر بازرس بانک مرکزی سری به خیابان فردوسی زده باشد متوجه آن شده اما با این وجود یک مقام مسئول در بانک مرکزی که وی مسئولیت نظارت بر صرافی‌ها را عهده‌دار است در این باره می‌گوید: تمام صرافی‌ها موظف به فروش ارز به خصوص دلار هستند.
وی ادامه می‌دهد هیچ مشکلی برای کنترل بازار ارز نداریم و این امر بیشتر به خاطر همکاری صرافی‌ها با بانک مرکزی است.
وی با بیان اینکه تمام صرافی‌های دارای مجوز از بانک مرکزی ارز برای فروش دارند، افزود: اگر صرافی خاصی سراغ دارید که تخلفی در این باره انجام می‌دهد نام آنرا به این واحد اعلام کنید..
وی تأکید کرد: صرافانی که این روزها ارز برای فروش داشته باشند اما از فروش آن خودداری کنند خیلی زود ضرر می‌کنند چراکه بانک مرکزی نرخ ارز را کاهش خواهد داد.
این مقام مسئول در حالی به طرح این مسایل می‌پردازد که مشاهدات عینی از صرافی‌های معتبر و به نام خیابان فردوسی بیانگر عدم فروش ارز از سوی این صرافان است.
اما به هر حال مقام ناظر و صرافی‌های بانک مرکزی معتقد است تمام صرافان ارزهای دریافتی خود را با قیمت رسمی به مردم می‌فروشند چرا که در غیر این صورت متضرر خواهند شد.
وی به برخورد بانک مرکزی با صرافی‌های متخلف اشاره و تصریح می‌کند: در کمیته نظارت بر صرافی‌ها به همین موضوعات رسیدگی شده و به برخی از صرافی‌ها نیز تذکراتی داده شده است.
*وقتی صراف‌ها، دلال می‌شوند
این صحبت‌ها از سوی مقامات بانک مرکزی درحالی عنوان می‌شود که یکی از دلالان خیابان فردوسی درباره وضعیت بازار می‌گوید: بسیاری از صرافی‌ها ارز مسافرتی دارند اما آنها را نمی‌فروشند.
وی ادامه می‌دهد: دلالان این خیابان و مکان‌های دیگر بازار دلار را از مردم می‌خرند و با قیمتی بالاتر به مردم می‌فروشند.
وی به برخی از تخلفات در صرافی‌ها اشاره و تصریح می‌کند: بسیاری از صرافان با پاسپورت خود و بستگان نزدیکشان دلار مسافرتی را بر می‌دارند.
وی ادامه می‌دهد: به دلیل اینکه خرید و فروش دلار در بیرون آزاد است بازرسان بانک مرکزی با دلالان کاری ندارند اما توجه چندانی هم به صرافان ندارند.
وی می‌گوید: در حالی که خرید و فروش ارز در صرافی ممنوع است اما این موضوع بارها در طی روز در این مغازه‌ها اتفاق می‌افتد.
این دلال تاکید کرد: عده‌ای از صرافان نیز که ارز مسافرتی برای فروش دارند خیلی کم اقدام به فروش آنها به افراد عادی می‌کنند.
وی ادامه داد: برخی از این صرافی‌ها دلارها را جمع می‌کنند تا در زمان گرانی آنها را بفروشند.
* چانه‌زنی مردم با دلالان برای خرید دلار آزاد
در قسمتی از خیابان فردوسی عده‌ای مشاهده می‌شوند که به شدت در حال بحث با دلالان هستند. کمی که به صحبت های این افراد گوش می‌دهیم متوجه می‌شویم که آنها خریدار دلار هستند اما از آنجایی که مدرکی برای خرید ارز مسافرتی ندارند متوسل به دلالان خیابان فردوسی شده‌اند.
عده‌ای بر سر قیمت با دلالان حاشیه‌نشین این خیابان بحث می‌کنند و در تلاش برای رسیدن به رقمی مطلوب برای خرید دلار هستند.
یکی از آنها در این خصوص به گفت: می‌خواهم دلار بخرم و به دلیل اینکه به شدت نیاز به دلار دارم وقت نکرده‌ام مدارکم را برای خرید بیاورم.
وی ادامه می‌دهد: اگر مدرک داشتم از صرافی ارز مسافرتی می‌خریدم اما کمی که در خیابان پرس و جو کردم متوجه شدم صراف‌ها خیلی کم ارز مسافرتی برای فروش دارند.
*توصیه‌های دلالان و فروشندگانی که از ضررهایشان می‌گویند
عده‌ای هم در تلاش برای فروش دلارهای خود با قیمت آزاد هستند؛ امروز قیمت فروش دلار در بازار آزاد 1180 تومان و خرید آن 1175 تومان است که البته این نرخ‌ها چند ریال با یکدیگر تفاوت داشتند.
اما زمانی که افراد برای فروش دلارهای خود به سراغ دلالان می‌روند توصیه‌های برخی از این افراد نیز قابل توجه است.
یکی از آنها (دلالان) به فروشنده دلار می‌گوید: فعلا اگر عجله نداری دلار‌هایت را نفروش؛ کمی صبر کنی قیمت‌ها از این هم بالاتر می‌رود.
وی ادامه می‌دهد: دیروز در برخی از ساعت‌ها قیمت دلار آزاد به 1200 تومان هم رسید؛ به همین خاطر توصیه می‌کنم صبر کنی.
فردی که برای فروش دلارهای خود در حال صحبت با یکی از دلالان خیابان فردوسی بود، گفت: فقط به دلیل شدت نیاز به ریال داشتم دلارهایم را فروختم.
وی ادامه داد: زمانی که دلار 1210 تومان بود از همین جا با نرخ آزاد خریدم و الان با قیمت 1170 تومان به همین افراد فروختم.
وی اضافه کرد: به دلیل اینکه نیازمند بودم مجبور شدم 40 هزار تومان از این اختلاف قیمت ضرر کنم.
* خرید دلار در گرانی و فروش در ارزانی قیمت‌ها
یکی از دلالان خیابان فردوسی درباره وضعیت خرید و فروش دلار طی این روزها چنین گفت: وضعیت خوب است اما بستگی به نرخ‌ها دارد.
وی اضافه می‌کند: این چند روز خرید و فروش ارزها به خصوص دلار به عبارتی نوعی رکود را تجربه کرد.
وی در ادامه به نوسانات قیمتی ارز اشاره و تصریح می‌کند: وقتی دلار گران می‌شود مردم تمایلی به فروش ندارند اما به محض اینکه قیمت‌ها پایین می‌آید اکثر آنها برای فروش دلار به بازار می‌‌آیند.
این دلال ادامه می‌دهد: در عین حال هر زمان که قیمت دلار گران می‌شود تقاضا برای خرید از سوی مردم نیز افزایش می‌یابد.
وی می‌گوید: این موردی است که بارها در بازار تجربه شده است.
*عدم عرضه ارز از سوی صرافان قیمت‌ها را بالا می‌برد
یکی از دلالان درباره قیمت‌های خرید و فروش امروز دلار، گفت: امروز دلار با قیمت 1180 تومان و 1177 تومان خرید و فروش می‌شد که این قیمت‌ها نسبت به دیروز خیلی پایین‌تر آمده است.
وی با تاکید بر اینکه هیچ نظارتی بر عملکرد صرافی‌ها نیست، گفت: خیلی از این صرافی‌ها ارز کم وارد بازار می‌کنند و همین نکته باعث می‌شود قیمت‌ها افزایش پیدا کند.
وی با اشاره به اینکه اکثر صرافی‌ها ارزهای مسافرتی را خودشان برمی‌دارند افزود: کپی، خروجی و بلیت تنها مدارک مورد نیاز برای خرید ارز مسافرتی است که همین نکته موجب شده برخی دلالان و صرافان اقدام به سوءاستفاده نمایند.
وی ادامه داد: اکثر این افراد مدارک مذکور را جعل می‌کنند و دلارهای رسمی را از صرافی‌ها خریداری و با قیمت آزاد در بازار می‌فروشند.
به گفته این فروشنده حاشیه‌نشین دلار در خیابان فردوسی هر خروجی باید 50 هزار تومان پرداخت کند تا خروج آن ثبت شود ولی اگر کمی مسئولان در این مورد تامل کنند متوجه تخلفات خواهند شد.
*و اما بخوانید درآمدهای روزانه صرافان را...
فرد دیگری که کنار این فروشنده مشغول خرید و فروش دلار با نرخ آزاد بود، گفت: صرافی‌ها روزانه 18 الی 20 میلیون تومان از این مسیر درآمد به دست می‌آورند.
وی اضافه کرد: وقتی که خود صراف داخل مغازه اقدام به چاپ بلیت می‌کند به راحتی سهم ارز مسافرتی 2 هزار دلار را برای خود به هر تعداد که بخواهد برمی‌دارد.
وی با اشاره به عرضه روزانه 2 میلیون دلار ارز توسط بانک مرکزی افزود: با این حساب چیزی وارد بازار نمی‌شود چرا که همین صراف‌ها همه ارزهای مسافرتی را با روش تقلب برای خود برمی‌دارند.
این فعال بازار آزاد ارز ادامه داد: بانک مرکزی دلار را به صراف می‌دهد ولی نظارتی به عملکرد آنها ندارد.
*خدمات کامپیوتری هم از وضعیت بازار سود بُرد
یکی دیگر از دلالان به فعالیت‌های صرافان برای کپی مدارک اشاره و تصریح می‌کند اگر گذری به یکی از خدمات کامپیوتری این منطقه داشته باشید به صحت این نکته پی‌خواهی برد.
وی ادامه می‌دهد عده‌ای از دلالان که با صرافی‌ها آشنا هستند در قبال ارائه بلیت و مدرک تقلبی ارز مسافرتی دریافت می‌کنند.
این فروشنده دلار ادامه می‌دهد: دیروز به خاطر اینکه به چند صراف ارز پرداخت نشد قیمت دلار طی ساعت مشخصی بالا رفت.
وی تاکید کرد: اگر چند ثانیه دلار دیر به بازار عرضه شود بلافاصله قیمت‌ها بالا می‌رود.
*تأثیر صحبت‌های بهمنی در بازار ارز
صحبت‌های آقای رئیس کل بانک مرکزی و برنامه‌های این بانک برای کنترل بازار علاوه بر واکنش کارشناسان و فعالان اقتصادی به نقل محافل دلالان نیز تبدیل شده است.
این افراد نیز این روزها به طیف منتقدین بانک مرکزی پیوسته‌اند و سیاست‌های عرضه و نظارت این بانک را مورد انتقاد قرار می‌دهند.
یکی از این افراد در این خصوص، گفت: وقتی رئیس کل بانک مرکزی صحبت می‌کند قیمت‌ها تا ساعت 11 پایین می‌آید ولی بعد از آن مجددا سیر صعودی آغاز می‌شود.
وی ادامه داد: تقریبا تمام بازار متوجه شده‌اند که این قبیل سخنان تاثیری برای کنترل بازار ندارد.
*برنامه‌ای که اجرای آن با اما و اگر همراه شد
از برنامه‌هایی که قرار بود برای کنترل بازار اجرا شود فروش ارز مسافرتی در باجه‌های فرودگاه بود اما عملی شدن این برنامه‌ها جای سوال دارد چرا که وضعیت بازار خلاف این امر را نشان می‌دهد.
یکی از فعالان بازار ارز در همین موضوع اشاره و تصریح کرد: اگر گیت‌های فرودگاهی فعال می‌شدند دیگر جعل و کپی مدارک در بازار مشاهده نمی‌شد.
وی ادامه داد: البته مسافران خارجی نیازی به 2 هزار دلار ارز مسافرتی ندارند و همین موضوع باعث می‌شود که عده‌ای سودجو دنبال این ارزها با جعل مدارک باشند.
این صراف ادامه می‌دهد ارز مسافرتی از ساعت 2 به صرافی‌ها پرداخت می‌شود ولی اکثرا به بیشتر از 5 نفر ارز پرداخت نمی‌کنند و مابقی را به آشنایان خود می‌دهند.
وی ادامه داد: در هفته اخیر وقتی این سخنان از سوی یکی از دلال‌ها به تلویزیون عنوان شد واکنش صرافی‌ها را به دنبال داشت به نحوی که آنها این فرد را به شدت مجروح کردند.
*تکاپوی دلال و صراف برای کپی مدارک
برای کسب اطلاع بیشتر علاوه بر مشاهده وضعیت خرید و فروش در صرافی‌ها سری هم به یکی از مراکز خدمات کامپیوتری در این خیابان زد. تنها یک نگاه گذرا نشان می‌دهد که چطور و به چه نحوی دلال‌ها و البته تعداد زیادی از صرافان در تلاش برای جعل و کپی مدارک برای خرید ارز مسافرتی هستند.
چهره‌های آشنا که اکثرا دلال و صراف هستند به دقت در حال کپی‌برداری و جعل مدارک برای خرید ارز مسافرتی در تلاش و تکاپو هستند. این اتفاقات در حالی روی می‌دهد که مسئولان بانک مرکزی اعلام می‌کنند بازرسان این بانک به طور مرتب بازار را زیر نظر دارند با این حساب باید به مسئولان اداره نظارت گفت: که آقایان یا بازرسان شما این موارد را نمی‌بینند و یا می‌بینند و نمی‌خواهند گزارش دهند بنابراین بهتر است راهی را برای کنترل بازار در نظر بگیریم تا بیش از این سیر انتقادات به مقام مدیریت بازار ارز وارد نشود.
خبرگزاری فارس