نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی امروز (یکشنبه) لایحه ایجاد هشت منطقه آزاد تجاری – صنعتی، اصلاح محدوده سه منطقه آزاد تجاری – صنعتی و ایجاد مناطق ویژه اقتصادی را با ۱۴۱ رای موافق، ۷۵ رای مخالف و ۷ رای ممتنع از مجموع ۲۳۶ نماینده حاضر در مجلس شورای اسلامی تصویب کردند. دولت پیشنهاد ایجاد ۱۲ منطقه ویژه اقتصادی را به مجلس ارایه کرد که نمایندگان علاوه بر موافقت با ایجاد این مناطق، تصویب کردند که ۸۶ منطقه ویژه اقتصادی دیگر هم ایجاد شود بر این اساس مجلس با ایجاد ۹۸ منطقه ویژه اقتصادی موافقت کردند.
براساس ماده واحده این لایحه در راستای تحقق بند ۱۱ سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی مبنی بر توسعه عمل مناطق آزاد و ویژه اقتصادی کشور و به منظور انتقال فناوری‌های پیشرفته، گسترش و تسهیل تولید، صادرات کالا و خدمات و تامین نیازهای ضروری و منابع مالی از خارج، به دولت اجازه داده می‌شود با رعایت مفاد قانون برنامه ششم توسعه:
۱- در استان‌های گلستان (اینچه‌برون)، ایلام (مهران)، اردبیل (اردبیل)، سیستان و بلوچستان (سیستان)، کردستان (بانه - مریوان)، هرمزگان (جاسک)، بوشهر (بوشهر)، کرمانشاه (قصرشیرین)، منطقه ازاد تجاری – صنعتی مطابق نقشه‌های پیوست ایجاد نماید.
۲- اراضی نیمه شمالی جزیره هرمز به وسعت ۲۱ کیلومتر مترمربع به هم پیوسته و راه اتصال دریای آن به جزیره قشم را مطابق نقشه پیوست، پس از تایید ستاد فرماندهی کل قوا به محدوده منطقه آزاد تجاری – صنعتی قشم ملحق و محدوده مناطق آزاد ماکو، چابهار و ارس را مطابق نقشه‌های پیوست اصلاح نماید.
۳- در استان‌های فارس (فسا و لار)، یزد (ابرکوه و میبد)، زنجان (زنجان)، کهکیلویه و بویراحمد (گچساران)، آذربایجان غربی (سرو – ارومیه)، خراسان رضوی (خاف و قوچان)، لرستان (خرم‌آباد)، قزوین (تاکستان) و اصفهان (شاهین‌شهر) منطقه ویژه اقتصادی و در استان البرز (ساوجبلاغ) منطقه ویژه اقتصادی دارویی ایجاد کند.
۴- در سایر استان‌ها براساس شرح فهرست پیوست، با رعایت شرایط ذیل منطقه ویژه اقتصادی ایجاد نماید:
الف - وجوه سازمان اداره کننده حقوقی غیردولتی مورد تایید دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی
ب- اخذ مجوز شورای برنامه‌ریزی استان مربوطه مبنی بر تخصیص اراضی و تایید مدارک و الزامات مورد نیاز از قبیل تعهد تامین زیرساخت‌های اساسی مانند آب، برق و گاز و موافقت قطعی سازمان حفاظت محیط زیست
تبصره ۱ - مناطق آزاد تجاری – صنعتی ایجاد شده به موجب بند یک این ماده واحده با رعایت تبصره‌های ذیل و براساس قانون چگونگی اداره مناطق آزاد تجاری – صنعتی جمهوری اسلامی ایران مصوب ۷۲.۶.۷ و اصلاحات بعدی آن و مناطق ویژه اقتصادی فوق براساس قانون تشکیل و اداره مناطق ویژه اقتصادی جمهوری اسلامی ایران مصوب ۸۴.۹.۵ و اصلاحات بعدی آن اداره می‌شود.
تبصره ۲- اعمال امتیازات قانونی مربوط به ورود و خروج کالا در مناطق آزاد تجاری – صنعتی موضوع این قانون به استثنای مواد، کالاها، تجهیزات و ماشین‌آلات مورد نیاز طرح‌های سرمایه‌گذاری و توسعه‌ای مناطق، منوط به تایید محصور شده محدوده مورد نظر توسط گمرک جمهوری اسلامی ایران و استقرار آن در مبادی ورودی و خروجی منطقه است. سازمان مناطق می تواند بخش‌هایی از محدوده قانونی منطقه را به تدریج محصور و پس از تایید و استقرار گمرک جمهوری اسلامی ایران نسبت به عملیاتی نمودن محدوده اقدام نمایند. سازمان منطقه موظف است ظرف یک سال و نیم پس از تشکیل، طرح جامع منطقه را با رعایت اسناد و طرح‌های ملی بالادستی تهیه و برای تصویب به شورای عالی مناطق آزاد تجاری – صنعتی و ویژه اقتصادی ارائه نماید. شورای عالی موظف است حداکثر ظرف شش ماه نسبت به تصویب طرح جامع اقدام و مراتب را جهت اجرا ابلاغ نماید.
واگذاری زمین تا زمان تصویب طرح جامع منطقه حداکثر تا ۱۵ درصد مساحت محدوده به فعالیت‌های اقتصادی براساس کاربری‌های مبتنی بر پهنه‌بندی‌های اولیه مورد تایید کارگروهی که توسط شورای عالی مناطق آزاد تجاری – صنعتی و ویژه اقتصادی تعیین می‌شود، صورت می‌پذیرد. پس از تصویب طرح جامع، واگذاری‌ها در چارچوب طرح مصوب توسط سازمان منطقه انجام می‌شود.
تبصره ۳ - واردات کالا از خارج کشور به مناطق آزاد ایجاد شده به موجب بند ۱ این ماده واحده به منظور عرضه به مسافرین ممنوع و اعطای معافیت کالای همراه مسافر از مناطق مذکور به سرزمین اصلی صرفا شامل کالاهای تولید شده در آن مناطق می‌باشد.
تبصره ۴ - مجوز واردات خودروهای سواری خارجی در محدوده مناطق آزاد ایجاد شده به موجب بند ۱ این ماده واحده صرفا به اشخاصی اعطا می‌شود که دارای مجوز فعالیت اقتصادی در محدوده منطقه باشند. تردد خودروهای فوق صرفا در محدوده مصوب پیوست این قانون امکان پذیر است.
تبصره ۵ - دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی مکلف است هر شش ماه یکبار گزارش عملکرد مناطق آزاد تجاری – صنعتی و ویژه اقتصادی را تهیه و به کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی ارائه نماید.
همچنین براساس اعلام هیات رییسه منطقه آزاد خوی و چایی‌پاره به منطقه آزاد تجاری ماکو هم در کمیسیون اقتصادی هم تصویب شده است.
فهرست مناطق ویژه اقتصادی لایحه دولت که در کمیسیون اقتصادی و مجلس شورای اسلامی به تصویب رسیده است:
در استان‌های فارس (فسا و لار)، یزد (ابرکوه و میبد)، زنجان (زنجان)، کهکیلویه و بویراحمد (گچساران)، آذربایجان غربی (سرو – ارومیه)، خراسان رضوی (خواف و قوچان)، لرستان (خرم‌آباد)، قزوین (تاکستان)، اصفهان (شاهین‌شهر) منطقه ویژه اقتصادی و در استان البرز (ساوجبلاغ) منطقه ویژه اقتصادی دارویی است.
همچنین ۸۶ منطقه ویژه اقتصادی جدید که با تصویب مجلس شورای اسلامی ایجاد می‌شود، به شرح زیر است:
استان آذربایجان شرقی: مرند، شبستر، ملکان، ورزقان، میانه، بناب،
آذربایجان غربی: خوی، چایپاره، بوکان، مهاباد، پیرانشهر، سردشت، تکاب، نقده، ارومیه، اشنویه، میاندوآب، چالدران،
اردبیل: نیر، مشکین‌شهر، انگوت (گرمی)، کوثر
اصفهان: نایین، گلپایگان، میمه، برخوار، زرین‌شهر، شهید مدرس کرون، مبارکه، هرند و ورزنه، فلاورجان
البرز: طالقان
تهران: طلا و جواهر تهران، چرمشهر ورامین
خراسان جنوبی: نهبندان، انرژی‌های نو سربیشه، فردوس
خراسان رضوی: گناباد، تربت حیدریه
خراسان شمالی: شیروان، جاجرم، اسفراین
خوزستان: چغازنبیل، مسجد سلیمان، امیدیه
زنجان: ابهر
سمنان: شاهرود، میامی
سیستان و بلوچستان: ایرانشهر، سراوان
فارس: مرودشت، گردشگری پارسه، آباده، معدنی بوانات و خرم بید، خرامه، اقلید، سپیدان، داراب
قزوین: قزوین
قم: شهر فرودگاهی سلفچگان
کردستان: بیجار، دیوان‌دره، سقز
کرمان: ریلی زرند، شهربابک، گلگهر سیرجان، شهرداد، کرمان، انار
کرمانشاه: اورامانات
ایلام: چمخاله، فومن و شفت، تالش
لرستان: کوهدشت، الیگودرز
مازندران: نور، محمودآباد، آمل
مرکزی: سنگ محلات، گل و گیاه محلات، عایق‌های رطوبتی دلیجان، خیرآباد اراک
همدان: لالجین، اسدآباد
یزد: بافق، مهریز
ایسنا