وزارت راهوشهرسازی در گذشته سیاست تحریک تقاضا را در مورد مسکن یکمیها پیاده و اجرا کرده بود. اما باید این نکته را لحاظ کرد که ظرفیت تسهیلاتی بانکها در کشور به قدری نیست که بتواند جوابگوی جامعه متقاضی مورد هدف یعنی افراد متوسط و ضعیف باشد.
به نظر من باید در دو مسیر حرکت شود؛ افزایش قدرت خرید مردم و کاهش هزینهها. این دو مکمل یکدیگرند، در صورتی که ما نتوانیم مسکن ارزانقیمت تولید کرده و در اختیار مردم قرار دهیم، قطعا قدرت خرید مردم نمیتواند جوابگوی هزینههای بالای مسکن باشد. در نتیجه هم باید در جهت کاهش هزینه اقداماتی انجام شود و هم در جهت افزایش قدرت خرید. افزایش وام مسکن تا زمانی میتواند ادامه داشته باشد که طرف متقاضی توان بازپرداخت را داشته باشد. تمام افرادی که نیازمند وام و تسهیلات هستند، موفق به دریافت وام 40 میلیونی نشدند. همچنین محاسبه شده است که در سال گذشته قیمت مسکن چقدر بوده و وامهای پرداختی تا چه میزان بعد از افزایش قیمت مسکن میتوانند کمککننده باشد. از آنجایی که قیمت مسکن ثابت نمانده است این موضوع سبب ضرر رساندن به متقاضیان هم شده است. درصورتی اعطای وام کمککننده است که نرخ تورم در حد صفر یا رشد معقولی داشته باشد، چراکه وقتی سررسید وام پس از یکسال به دست متقاضی میرسد، درحالی که قیمتها در بازار مسکن افزایش 40 درصدی داشته است عملا هیچ تاثیری در توانایی خرید مسکن نخواهد داشت. آنچه که اهمیت دارد این است که باید در راستای کاهش قیمت واحدهای مسکونی تلاش کرد. برای مثال اقداماتی نظیر زمینهای دولتی ارزانقیمت، حذف قیمت زمین از واحد مسکونی و معافیتهایی چون معافیتهای مالیاتی، عوارض صدور پروانه و... در نظر گرفته شود تا قیمت تمام شده واحد مسکونی کاهش یابد. در این صورت است که اقشار ضعیف میتوانند از پس بازپرداخت وامهای ارائه شده با سود پایین بربیایند. طرح مالیات بر عایدی سرمایه در بخش املاک و تمام این طرحها از جمله ابزارهایی هستند که به منظور کاهش قیمت مسکن به کار گرفته میشوند. اما در این میان، معافیتهای مالیاتی موثر هستند نه افزایش روزافزون مالیات، چراکه تولیدکننده در بخش دولتی و خصوصی با احتساب هزینه تمام شده ساختوساز، سود آن را از متقاضی دریافت میکند. هرچقدر مالیات بر واحد مسکونی در حال ساخت به هر عنوانی چون مالیات بر افزایش سرمایه و امثالهم تزریق و اضافه شود قطعا هزینه این اضافه مالیات از جیب مردم کم میشود و سازنده برای پرداخت این نوع مالیاتها بر قیمت فروش مسکن اضافه میکند. البته این امر هم به این دلیل اتفاق میافتد که در نهایت سرمایهگذاری باید برای سازنده توجیه اقتصادی داشته باشد. آنچه که در جمعبندی باید به آن اشاره داشته باشم این است که اگر ما به دنبال کاهش هزینه ساخت هستیم، دریافت چنین مالیاتی متناقض با هدف کاهش هزینه ساختوساز و قیمت مسکن و افزایش قدرت خرید مردم است.
آرمان