«برایان هوک» نماینده ویژه رئیسجمهور آمریکا در پرونده ایران روز چهارشنبه بار دیگر از توافق هستهای به دلیل متوقف نکردن برنامه موشکی ایران انتقاد کرد و از کشورهای جهان خواست در فشار به ایران به آمریکا بپیوندند.
وی که در نشستی به میزبانی اندیشکده «هادسن» درباره برنامه موشکی ایران صحبت میکرد، توافق هستهای با ایران را از سه جنبه دارای نقص دانست: «بند "غروب آفتاب"، نظام بازرسیها و سکوت تقریبا محض درباره برنامه موشکی ایران.»
هوک با بیان اینکه «ایران بزرگترین نیروی موشک بالستیک در خاورمیانه را در اختیار دارد»، گفت: «ایران باید به اشاعه موشکهای بالستیک پایان دهد و آزمایش موشکهای قادر به حمل کلاهک اتمی را متوقف کند»
فروپاشی «اجماع» درباره برنامه موشکی ایران
او افزود: «این دولت سرسختانه معتقد است که باید به صورت همزمان به برنامه هستهای و برنامه موشکی ایران پرداخت، چراکه موشک محتملترین ابزاری است که ممکن است ایران از آن برای یک حمله اتمی استفاده کند. اما برجام یک بعد این معادله را کنار گذاشت و صرفا بر بخشی از یک بعد متمرکز شد، آن هم به قیمت نادیده گرفتن بعد دیگر.»
این مقام ارشد دولت آمریکا با بیان اینکه تا پیش از توافق هستهای در جامعه بینالملل بر سر مقابله با برنامه موشکی ایران «اجماع» وجود داشت، گفت: «توافق هستهای، این اجماع را از بین برد. در خود این توافق، هیچ عبارتی که برنامه موشکهای بالستیک ایران را محدود کند، وجود ندارد. این توافق تحریمهای ایران را کاهش میدهد و در عین حال به این کشور اجازه میدهد به توسعه زرادخانهاش ادامه دهد.»
او درباره قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد هم که جایگزین قطعنامههای پیشین شد: «این قطعنامه از ادبیات ضعیفتری استفاده کرده، که خبر خوشایندی برای ایرانیهاست. آنها سخت برای [تغییر لحن قطعنامه] لابی کردند. حالا در این قطعنامه صرفا از ایران "خواسته میشود" از فعالیت در زمینه موشکهایی که "برای داشتن توانمندی حمل کلاهک هستهای طراحی شدهاند" خودداری کند.»
هوک ادامه داد: «بگذارید این را ترجمه کنم. جامعه بینالملل با مهربانی از جمهوری اسلامی، حامی پیشرو تروریسم در جهان، میخواهد که از ارتکاب رفتار بد خودداری کند... این ادبیات جدید [در قطعنامه ۲۲۳۱] به سختی یک ممنوعیت سفت و سخت و قابل اجرا است و ایرانیها از آن زمان از این ابهام بهره بردهاند.»
او گفت همین تغییر ادبیات قطعنامه باعث شد زمانی که کشورهای غربی پس از پرتاب ماهوارهبر «سیمرغ» به سازمان ملل شکایت کردند، نماینده روسیه به صراحت اعلام کند که قطعنامه صرفا از ایران «خواسته» و ممنوعیتی برای جمهوری اسلامی ایجاد نکرده است.
برنامه موشکی ایران کند نشد
وی ادامه داد: «سرعت برنامه موشکی ایران پس از اجرای توافق هستهای در ژانویه ۲۰۱۶، کاهش پیدا نکرد. ایران از آن زمان شلیکهای موشک بالستیک زیادی انجام داده است.»
او با متهم کردن ایران به تلاش برای انتقال موشک به عراق، لبنان، سوریه و یمن، مدعی شد که ساختمانهای دیپلماتیک آمریکا در عراق هدف حمله «شبه نظامیان شیعه» مورد حمایت ایران قرار گرفته و تهران برای توقف این حملات اقدامی نکرده است.
وی گفت: «همانطور که رئیسجمهور گفت، ما ایران را در هر حملهای که به مجروحیت کارکنان ما و خسارت به تأسیسات دولت ایالات متحده منجر شود، مسئول میدانیم. ایالات متحده در دفاع از جان آمریکاییها، سریع و قاطعانه عمل میکند.»
او سپس گفت دولت کنونی آمریکا کارزاری «چند بعدی» برای «تحمیل فشار واقعی» به ایران به راه انداخته است. «اعمال مجموعه گستردهای از تحریمها» و «فشار اقتصادی گسترده» یکی از جنبههای مورد اشاره هوک بود. او گفت: «هدف ما این است که واردات جهانی نفت از ایران تا حد امکان به صفر نزدیک شود، تا منابع مالی برای ماجراجویی خارجی را از ایران دریغ کنیم.»
تلاش برای قرار دادن ایران بر سر دو راهی
این مقام ارشد دولت آمریکا با بیان اینکه واشنگتن مجموعه گستردهای از تحریمها را علیه ایران به کار میگیرد، گفت هدف از تحریمها این است که ایران بر سر دو راهی تغییر رفتار یا انزوا قرار گیرد.
وی که کشورش به دلیل خروج از برجام مورد انتقاد جامعه بینالملل قرار گرفته، گفت واشنگتن در قبال ایران رویکردی چندجانبهگرایانه دارد و از کشورهای جهان میخواهد ایالات متحده را در فشار به ایران همراهی کنند.
وی گفت: «هدف وزیر [خارجه] [مایک] پامپئو دستیابی به توافقی جامع با ایران است که به مجموعه کامل اقدامات ثباتزدای ایران بپردازد. از جمهوری اسلامی میخواهیم مانند یک کشور عادی رفتار کند، تا مانند یک کشور عادی از مزایای مادی بهره ببرد.»
هوک گفت موضع جهان در قبال برنامه موشکی ایران باید به وضعیت پیش از برجام بازگردد، که بر پرداختن همزمان به برنامه موشکی و برنامه هستهای ایران اصرار داشت.
اعتراض یکی از حاضران به سیاستهای آمریکا
پس از پایان سخنرانی هوک و پیش از آغاز پرسش و پاسخ، یکی از حاضران روی صحنه آمد و به سیاستهای «دونالد ترامپ» رئیسجمهور آمریکا در قبال ایران اعتراض کرد.
این فرد که «مدئا بنجامین» نام دارد و از بنیانگذاران جنبش ضدجنگ «کد پینک» است، با بیان اینکه دولت ترامپ رفتاری مانند «جورج بوش» پسر رئیسجمهور وقت آمریکا پیش از حمله سال ۲۰۰۳ به عراق دارد، گفت واشنگتن در تلاش است تا ایران را عامل مشکلات جهان جلوه دهد.
در حالی که مأموران تلاش میکردند این زن را از سالن بیرون کنند، او با فریاد به جنگ یمن هم اشاره کرد و گفت «فاجعه یمن» حاصل بمبارانهای عربستان سعودی است که از متحدان کلیدی آمریکا به شمار میآید. وی تحریمهای آمریکا علیه ایران را هم موجب آسیب به مردم ایران خواند و گفت آمریکا باید به سمت «صلح با ایران» حرکت کند. نهایتا نیروهای امنیتی با زور این زن را از سالن بیرون کردند و جلسه ادامه یافت. در ویدئویی که این موسسه از نشست منتشر کرده، این بخش از جلسه حذف شده است.
وی برجام را توافقی میان ایران و رئیسجمهور سابق آمریکا توصیف کرد و گفت: «این یک پیمان نبود و در سنای آمریکا به رأی گذاشته نشده است، به همین خاطر هم در شورای امنیت به رأی گذاشته شد. این در سیستم حکومتی ما ناکافی است، اگر میخواهید چیزی پایدار و بادوام داشته باشد. به همین خاطر هم هست ما یک پیمان را خواستار شدهایم. توافق هستهای هم باید یک پیمان میشد.»
هوک گفت مسئله ایران، «مسئلهای بینالمللی» است و باید به صورت چندجانبه حل شود، به همین دلیل آمریکا با متحدانش و همچنین با روسیه و چین در این مورد رایزنی میکند. او با بیان اینکه موج اصلی تحریمهای آمریکا در ماه نوامبر آغاز میشوند و هدف آن به صفر رساندن صادرات نفت ایران است، گفت تحریم ابزاری برای کشاندن ایران به میز مذاکره است.
او در بخش دیگری از این نشست به مسئله سوریه پرداخت و گفت: «ما به نحوی فزاینده [درباره اوضاع سوریه] نگران هستیم. همانطور که وزیر [خارجه] [مایک] پامپئو گفت، همه نیروهای تحت فرماندهی ایران باید سوریه را ترک کنند. این بخشی از طرحی است که برای حل و فصل سیاسی بحران داریم.»
هوک با استقبال از توافق روسیه و ترکیه برای ایجاد منطقه عدم درگیری در «ادلب»، گفت این توافق برای پیشبرد روند حل و فصل سیاسی بحران، «فضای تنفس» ایجاد میکند.
وی با اشاره به انتصاب «جیم جفری» به عنوان نماینده رئیسجمهور آمریکا در امور سوریه، گفت پایان دادن به حضور نظامی ایران در سوریه، یکی از اولویتهای آمریکا است. او گفت: «این یک اولویت دیپلماتیک برای جیم است. اولویت من هم اعمال فشار کافی به ایران است که محاسبات ایران درباره حضور در سوریه و همچنین عراق را تغییر یابد.»
او خواستههای ۱۲ بندی پامپئو از ایران را دارای حمایت جهانی توصیف کرد و گفت پیش از خروج آمریکا از برجام هم واشنگتن و اتحادیه اروپا در آستانه توافق بودند و صرفا در مورد بند «غروب آفتاب» یعنی زمان انقضای محدودیتهای هستهای ایران به توافق نرسیدند. او گفت: «ایران آنقدر اعتماد جلب نکرده که بتوان محدودیتهای هستهای این کشور را رفع کرد.»
این مقام ارشد آمریکایی با اشاره به حمایت این کشور از ناآرامیهای دی ماه سال گذشته در ایران، گفت بخشی از خواستههای این افراد «همان خواستههایی است که ما از حکومت ایران داریم... ما خواهان تغییر رفتار ایران هستیم.»
هوک در پاسخ به سوالی درباره احتمال دیدار مقامهای رده بالای ایران و آمریکا، گفت: «زمانی که هنوز در برجام بودیم، من در حاشیه نشست کمیسیون مشترک دیداری با [عباس] عراقچی [معاون وزیر خارجه ایران] داشتم و فهرستی از آمریکاییهایی که ناعادلانه در ایران زندانی هستند را ارائه کردم... رئیسجمهور و وزیر خارجه [آمریکا] تصریح کردهاند که ما آماده مذاکره و انجام این بحثها هستیم. فکر میکنم رهبر، رئیسجمهور و وزیر خارجه ایران گفتهاند که علاقهای به صحبت ندارند. این موضع آنهاست و به آن احترام میگذاریم. اما این در برنامههای ما تغییری ایجاد نمیکند. ما رژیم تحریمی داریم که در راه است و اقدامات قدرتمندی داریم که هنوز باقی ماندهاند... ما تغییرات مد نظر خود را را به صراحت عنوان کردهایم و گفتهایم که حاضریم در عوض چه چیز ارائه کنیم.»
فارس