بیژن زنگنه در آستانه برگزاری نشست کمیته مشترک وزارتی نظارت بر توافق کاهش عرضه نفت اوپک و غیر اوپک (JMMC) که روز یکشنبه ۲۳ سپتامبر (یکم مهرماه) در الجزایر برگزار می‌شود، در گفت‌وگو با موسسه خبری پلاتس و خبرگزاری بلومبرگ در تهران به بیان دیدگاه‌ها و مواضع ایران درباره توافق کاهش عرضه سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و تحریم‌های آمریکا علیه صنعت نفت ایران پرداخت. متن کامل گفته‌های وزیر نفت را به شرح زیر منتشر می‌کند:
آیا شما در نشست کمیته مشترک وزارتی نظارت بر توافق اوپک و غیر اوپک در الجزایر شرکت می‌کنید؟
من به این نشست نمی‌روم. آقای کاظم پوراردبیلی، نماینده ایران در هیئت عامل اوپک، ریاست هیئت اعزامی جمهوری اسلامی ایران به الجزایر را به‌عهده خواهد داشت.
موضع ایران درباره توافق کنونی، درباره تصمیمی که در نشست عادی وزیران نفت و انرژی اوپک گرفته می‌شود، چیست؟ موضع ایران در نشست روز یکشنبه (یکم مهرماه) در الجزایر چه خواهد بود؟
اعتقاد ما این است که کمیته مشترک وزارتی نظارت بر توافق کاهش عرضه نفت اوپک و غیراوپک (JMMC) هیچ حق تصمیم‌گیری ندارد. این کمیته اختیار قانونی ندارد و از نظر حقوقی دارای صلاحیت نیست که درباره هیچ مسئله‌ای به تصمیم برسد. نظارت آن هم تعیین کننده نیست. این نهاد تنها نظارت و بررسی می‌کند و به نشست وزارتی گزارش ارائه می‌دهد. این کمیته حق تصمیم گیری ندارد. اکنون موضوعی کلی را درباره اوپک می‌گویم؛ آنها چیزی به نام بیانیه همکاری (Declaration of Cooperation) ایجاد کرده‌اند که ما از آن قدردانی می‌کنیم و برای آن ارزش زیادی قائل هستیم. به‌ویژه کشورهای غیر عضو اوپک که در ۲ سال گذشته به ما ملحق شده اند، به‌ویژه مکزیک و روسیه، که با ما کار کرده‌اند و به ما کمک کرده‌اند که بازار را تا حد زیادی تثبیت کنیم، اما قرار نیست بیانیه همکاری جای اوپک را بگیرد.
تحلیل من اکنون این است که اوپک قربانی جریانی خزنده است که همزمان نتیجه همکاری با آمریکا و ترس از قانون ضد اوپکی مطرح شده در کنگره آمریکا، نوپک (NOPEC) است. آنها اوپک را قربانی می‌کنند و به آهستگی، بدون اعلام علنی این مسئله، آنها قصد دارند تعداد زیادی از کشورهای تولیدکننده را گردهم آورند و مجمعی ایجاد کنند تا جای اوپک را بگیرد.
ما هیچ وقت به این فکر باور نداریم که به دلیل ترس از مرگ باید خودکشی کرد. ما به فعالیت خود ادامه می‌دهیم. در عمر نزدیک به ۶۰ ساله اوپک، چنین شرایطی بارها اتفاق افتاده است، فراز و نشیب های بیشتری هم در آینده وجود خواهد داشت. شما نباید اوپک را تنها به دلیل ترس قربانی کنید. از دید من اوپک یکی از بزرگترین موفقیت‌های جهان سوم است، نه تنها برای تولیدکنندگان نفت بلکه همچنین سازمانی است که می تواند در اقتصاد جهان کارآمد باشد و یک نهاد خوب و قوی است، بنابراین کسانی هستند که می‌خواهند آن را منحل کنند و می‌خواهند بی دلیل این نهاد (کمیته وزارتی نظارت بر توافق اوپک و غیراوپک) را بزرگتر از آن چیزی که هست جلوه دهند. اگر نگاه کنید، می‌بینید که آنها این نشست اوپک و غیر اوپک را به مسئله‌ای مهم تبدیل می‌کنند در حالی که چندان مهم نیست. همه ماجرای میان اوپک و غیر اوپک، برای کاهش حدود روزانه ۵۰۰ هزار بشکه از عرضه نفت غیر اوپکی‌ها بود. در این میان جز روسیه و به نظرم قدری هم مکزیک، بقیه کشورها، چیزی از تولید خود را کاهش ندادند. در واقع، آنها ظرفیت افزایش تولید نداشتند. ما قدردان هستیم که آنها از نظر سیاسی با ما همکاری و همدلی کردند، اما همه آنها کمتر از سهمیه خود تولید می‌کردند و به همین دلیل است که پایبندی برخی از آنها به ۲۰۰ درصد یا ۱۸۰ درصد رسید. آنها نمی‌توانستند همه سهمیه خود را تولید کنند، جز مکزیک و روسیه.
روسیه برای مدتی کمک کرد و در وضع کنونی، آنها مشکل ما نیستند. آنها کمک کردند و سپس آن دوران منقضی خواهد شد و آنها هر چه بخواهند طبق منافع ملی خود به عنوان کشوری که یک تولیدکننده نفت غیر عضو اوپک است، همکاری می‌کنند، اما من از کشورهای عضو اوپک انتظار بیشتری دارم و به‌ویژه در وضع کنونی (و این را بارها پیش از این گفته‌ام) درست نیست که دو عضو به سردمداری و ایفای نقش رهبری در جریان ضد ایرانی بپردازند.
منظور شما عربستان و امارات است؟
من به هیچ وجه به نام کشوری اشاره نمی‌کنم، اما دو عضو اوپک، سردمداری جهانی ضدیت با ایران را در بازار نفت به‌عهده گرفته‌اند. این کاملا روشن است. این کار نه در عالم همسایگی و نه در عالم همکاری، صحیح نیست. آنها این موج ضد ایرانی را پی می‌گیرند و سپس در همکاری با آمریکا همسو می‌شوند تا به ایران آسیب بزنند و برخی کشورهای غیر عضو اوپک را با خود نیز همراه می‌کنند که الزاما عمق این پیچیدگی سیاسی را درک نمی‌کنند و دیگر جنبه‌هایی که نمی‌خواهم در اینجا توضیح دهم.
برای نمونه آنها می‌گویند «ما اجازه نمی‌دهیم که کمبودی در بازار باشد»، که در ظاهر موضوع بسیار خوبی است که گفته شود و یا اقتصادی است، اما به نظر من چنین اظهارنظری اقتصادی نیست و ۱۰۰ درصد سیاسی و ضد ایران است. هر کس که بگوید که کمبود در بازار نفت را جبران می‌کند، ضد ایران صحبت می‌کند و این یک بیانیه سیاسی است. هیچ جنبه اقتصادی در آن نیست و آنها بر خلاف موضوعی که می گویند، نه تنها اوپک، بلکه کشورهای غیر عضو اوپک را هم به یک بازی سیاسی می‌کشانند، اما از آنجا که این بازی سیاسی همسو با سیاست‌های آمریکاست، برخی افراد نمی‌خواهند به طور علنی درباره آن صحبت کنند.
اوپک و برخی کشورهای غیرعضو اوپک همسو با رویکرد آمریکا فعالیت می‌کنند. متأسفانه بخشی از دبیرخانه اوپک هم در این جهت حرکت می‌کند و ما متوجه این مسئله هستیم و من به این وسیله می‌خواهم به دبیرخانه تذکر بدهم که درباره بخشی از فعالیت‌های خود، مراقب باشد و به آنها یادآوری می‌کنم که اوپک سازمانی مستقل است و زیر مجموعه وزارت انرژی آمریکا نیست و مسئولان اوپک باید به این مسئله توجه کنند.
آنچه مهم است، خواسته اعضاست. ما در اوپک عضو بزرگ یا کوچک نداریم، همه به طور برابر شرکت می‌کنند و آنها باید همه اعضا را در نظر گیرند و مسئله من، بزرگنمایی کمیته مشترک وزارتی نظارت بر توافق اوپک و غیراوپک است (و من در مقطعی، هشت سال در اوپک رئیس کمیته وزارتی نظارت بر بازار بودم)؛ آنها هیچ وقت این قدر سر و صدا نداشتند؛ اکنون حضور غیر اوپکی‌هادر این کمیته هم تفاوت زیادی ایجاد نمی‌کند.
شما درباره روسیه خیلی مثبت صحبت کردید، اما در ظاهر عربستان و روسیه با هم هستند.
پیش‌تر گفته‌ام. برخی اهداف سیاسی پیچیده دارند که آن را در عبارت‌های ساده و اقتصادی بیان می‌کنند. در حالی که آنها به هیچ‌وجه اقتصادی نیستند. وقتی می‌گویند «کمبود نفت در بازار را حل و فصل می‌کنیم»، هر شخص عاقلی می‌گوید «این خوب است، عرضه و تقاضا باید به‌طور طبیعی متوازن باشند.» اما اگر با دقت بیشتری به آن نگاه کنید، این یک استدلال اقتصادی نیست و معنایش پیامی برای آمریکاست به این معنا که هر چقدر می‌خواهی به ایران فشار بیاور و ما اجازه نمی‌دهیم بازار با مشکلی روبه‌رو شود. این پیامی است که باید دریافت کنیم و پیامی کاملا سیاسی است. من باور ندارم که روسیه بخواهد با آمریکا همکاری کند و به ما ضربه بزند، اما برخی دیگر از کشورها می‌خواهند.
نقش کمیته وزارتی نظارت در پیگیری خواسته آمریکا چیست؟
این نهاد فراتر از اختیارات خود عمل می‌کند. اختیار این نهاد این نیست که تصمیم بگیرد و یا سهمیه‌ها را تعیین و آنها را توزیع کند. گروهی در اینجا مسئله‌ای ضد ایران ایجاد و فرض کرده اند که می‌توانند موفق شوند. این‌ها اهدافی بد هستند. من به آنها می‌گویم کاری که آنها انجام می‌دهند، درست نیست.
آیا شما با دیگر اعضای اوپک و روسیه برای کمک به تغییر این اقدام‌ها که همسو با اهداف آمریکا هستند، مذاکره کرده‌اید؟
من نمی‌گویم که روسیه همسو با اهداف آمریکا اقدام می‌کند. روسیه آنقدر بزرگ هست که چنین کاری نکند، اما ممکن است برخی از همکاری روسیه سوء استفاده کنند. من به‌تازگی با برخی وزیران کشورهای عضو و غیرعضو اوپک تماس گرفته ام، با آنها صحبت کرده ام، به آنها نامه نوشته ام و به آنها توضیح داده‌ام. من توجه آنها را به این مسئله جلب کرده‌ام.
فقط به اعضای اوپک؟
نه، خارج از اوپک هم همینطور.
شما نامه‌هایی درباره پایبند نبودن برخی اعضا به توافق کاهش عرضه نفت، به دبیرکل اوپک نامه نوشته‌اید.
بله، آنها تخلف می‌کنند و می‌خواهند اوپک را همراه کنند و کارهای نامشروع خود را دنبال کنند. آنها همزمان بیش از حد سهم خود تولید و تلقی اشتباهی از توافق را القا می‌کنند. اگر می‌خواهند بیش از حد تولید کنند، نمی‌توانیم جلو آنها را بگیریم. هیچ ابزار الزام‌آوری در اوپک نیست، اما نباید این کار را به عنوان اوپک انجام دهند.
آنها باید علنی مطرح کنند و بگویند: «آمریکا با ما تماس گرفته و به ما گفته است که تولید را افزایش دهیم و ما هیچ راه دیگری نداربم جز این که این کار را انجام دهیم.» امروز بعضی از کشورها به ما می‌گویند: «نمی‌توانیم نفت بیشتری از شما دریافت کنیم. لطفا ما را درک کنید. ما روابطی طولانی با آمریکا داریم و نمی‌توانیم خواسته این کشور را نادیده بگیریم.» بسیار خوب، نمی‌خواهیم که با یکدیگر دعوا کنیم، اما نگویید این موضوعی است که اوپک گفته است. آنها باید بگویند که این تصمیم خود آنهاست، زیرا آنها می توانند، همین است که هست، چه بخواهید و چه نخواهید. آنها باید بگویند: «ما تولید خود را افزایش می‌دهیم زیرا توانش را داریم و به کسی گوش نمی دهیم.» من نمی‌توانم در برابر آمریکا مقاومت کنم، اما این تصمیم را در قالب اوپک نگذارید. فکر می‌کنم به همین دلیل است که آنها در حال تخریب اوپک هستند.
آیا شما به عنوان یک عضو بنیانگذار اوپک، درباره این سازمان نگران هستید؟
بله ما نگران هستیم، اما بیشتر درباره خود ایران. من این سازمان را برای ایران می‌خواهم، نه برعکس. ما سازمانی ایجاد کردیم که جهان سوم تاکنون از آن سود برده است. این سازمان همچنان می‌تواند نقشی ایفا کند، اما جهان تغییر می‌کند و تحولاتی دارد. ما نباید یکی از اصول یعنی قدرت را فراموش کنیم. نفوذ در جهان از قدرت می‌آید، نه از استدلال و این موضوع بسیار مهم است.
اوپک فراز و نشیب دارد. اوپک به‌طور اصولی وقتی معقول و اثرگذار است که تولید خود را کاهش می‌دهد. زمانی که قیمت‌ها بالا هستند و بازار تقاضا دارد، اعضا هر کاری که دلشان می‌خواهد می‌کنند. اوپک تنها زمانی معنادار است که می‌خواهد تولید را کاهش دهد تا قیمت‌ها را بالا ببرد؛ در اینجا، اوپک تأثیرگذار است. منظور من این است که اگر مراقب نباشیم، با دست خود گور اوپک را می‌کنیم.
آیا وزیرانی که به آنها نامه نوشته‌اید، پاسخ داده‌اند؟
نه، نامه‌ها در حال رسیدن به دست آنهاست.
فکر می‌کنید عربستان و روسیه می‌توانند بیش از مقداری که اکنون به بازار سرازیر کرده اند، تولید کنند؟
برخی کشورها به ذخیره‌سازی خود اتکا می‌کنند. آنها ارقامی درباره ذخیره‌سازی‌های خود اعلام می‌کنند، اما نمی‌دانم که آنها درست هستند یا نه. من نمی‌دانم این ذخیره‌سازی‌هایی که عربستان می‌گوید خارج از کشورش و جاهای دیگر دارد، واقعی هستند یا نه، اما فکر می‌کنم از حالا به بعد، آنها به ذخیره‌سازی خود و نه تولید، اتکا می‌کنند تا نفت به بازار سرازیر کنند. فکر می‌کنم آنها ظرفیت تولید بیشتر ندارند، اما سرانجام، این مسئله چندان دوام نخواهد داشت. هیچ تحلیل بین‌المللی نمی‌گوید که از دست رفتن تولید ایران می‌تواند در بلند مدت تحمل شود.
عراق در حال افزایش تولید است؟
نه، نمی‌تواند. عراق تولید خود را افزایش نداده است. مدتی طولانی است که تولید این کشور ثابت مانده است و این مسئله دلیلی دارد.
تولید کنونی نفت خام ایران چه مقدار است؟
من درباره تولید ایران صحبت نمی‌کنم. نه درباره رقم تولید، نه در باره صادرات و مقاصد صحبت نمی‌کنم. من هیچ چیزی نمی‌گویم، زیرا آمریکایی‌ها برخی منابع و نیروهای غیرنظامی خود را در بسیاری از بنادر و کشورها گماشته‌اند و آنها بر همه تحرکات نظارت دارند و نظارتی هوشمند انجام می‌دهند. آنها افراد ما را زیرنظر دارند، از این رو نمی‌خواهم به آنها اطلاعات اضافه بدهم.
من امروز نه می‌خواهم برای آمریکا رجزخوانی کنم و نه می‌خواهم تدابیر مقابله خود با تحریم‌ها را تشریح کنم. نمی‌خواهم بگویم که چقدر تولید می‌کنیم. همه این‌ها به آنها کمک می‌کند که اطلاعات مجانی به دست آورند. من این اطلاعات را به آنها نمی‌دهم. مجموعه صنعت نفت با همه توان کار می‌کند. من اکنون این اطلاعات را نمی‌دهم و شما سرانجام نتیجه این تلاش‌ها را خواهید دید.
آیا شما ۳۵ درصد افت تولید نفت خام ایران از ماه آوریل تاکنون را تأیید می‌کنید؟
من هیچ رقمی ارائه نمی‌کنم.
درباره نفتکش‌ها، حمل و نقل و خریداران چطور؟
من هیچ اطلاعاتی ارائه نمی‌کنم. هر چه که بگویم، آمریکا ضد ما از آن سوء استفاده می‌کند. (زنگنه با لبخند گفت) این مثل عبارت «هر چه که بگویی ممکن است در دادگاه ضد تو استفاده شود» است.
من درباره مشتری، مقصد، کشورها، این که با چه نفتکشی نفت را منتقل می‌کنم، چگونه مشکل بیمه را حل می‌کنم، چیزی را فاش نمی‌کنم. من هیچ اطلاعی نمی‌دهم.
می‌توانید بگویید که خریداران چه کسانی هستند؟
هیچ نمی‌گویم. ببینید، اگر آمریکا بفهمد، هر چیزی که بتواند به سود آمریکا باشد، من درباره آن صحبت نمی‌کنم. آنها از هر چه که من بگویم، ضد ما استفاده می‌کنند. نمی‌گویم کدام مشتری‌ها، کدام کشتی‌ها را استفاده می‌کنم، چگونه آن را می‌فرستم و چگونه مشکل بیمه را حل می‌کنم. من درباره این مسائل صحبت نمی‌کنم، زیرا این حرف‌ها به سود آنها عمل می‌کند.
اگر نشست آینده کمیته مشترک وزارتی نظارت بر تواق اوپک و غیراوپک به تصمیمی برسد که فراتر از پیشنهاد مصوب باشد، آیا اوپک رویکردی درباره آنچه که باید انجام شود، دارد؟
باطل است. این نامعتبر و یک تصمیم باطل است. چنین تصمیمی غیر قانونی است. این کمیته، به هیچ‌وجه حق تصمیم گیری ندارد. من این را می‌گویم که به طور کلی، کمیته وزارتی حق ندارد تصمیم بگیرد. هر تصمیمی از سوی آنها نامعتبر است. این نهاد تنها می‌تواند نظارت کند و گزارش دهد. تصمیم‌ها تنها از طریق نشست وزیران نفت و انرژی اوپک و در حضور همه اعضای اوپک و با اجماع اتخاذ می‌شود.
جای تصمیم‌گیری، نشست وزیران نفت و انرژی اوپک است. کمیته وزارتی نظارت بر توافق اوپک و غیراوپک، تنها نظارت می‌کند. همه این سر و صدا، تبلیغات، اطلاع‌رسانی و پلاکاردها، تنها با هدف تبلیغات برای متفرق کردن اوپک است.
اگر پیشنهاد کمیته وزارتی وارد نشست وزارتی در اوپک شود...
خیلی خوب، بدون لحظه‌ای تردید، بی‌گمان من هر تصمیمی را که منافع ملی ما را تهدید کند وتو می‌کنم. بدون لحظه‌ای تردید. وتو به این معناست که آن تصمیم قانونی نیست. اگر وتو باشد، آن تصمیم غیر قانونی است.
بنابراین شما در الجزایر نخواهید بود اگر آنها تصمیمی بگیرند.
آنها نمی توانند. اوپک در آنجا در حال کار نیست.
شما هر تصمیمی که به اوپک بیاید، وتو می‌کنید؟
من گفتم هر تصمیمی که حتی کوچکترین خطری برای منافع ملی ما داشته باشد، بدون هیچ تردیدی، من سر راه آن خواهم ایستاد. من همانند هر کس دیگری، برای منافع ملی خودم در آنجا هستم. همه همینطور هستند.
دیدگاه شما درباره توافق کنونی اوپک و استمرار آن چیست؟
توافق واقعا دیگر وجود ندارد. تمام شده است. عمدتا روسیه همراهی کرد تا ۳۰۰ هزار بشکه کاهش دهد و سپس آن ۳۰۰ هزار بشکه را برگرداند و (توافق) تمام شده است. واقعا هیچ توافقی باقی نمانده است. روی سخن من با اوپک است من موضوع زیادی برای گفتن به غیر اوپک ندارم. من اوپک را مورد خطاب قرار می‌دهم. من به همکاری غیر اوپکی‌ها در آینده احترام می گذارم، اما این مسئله به این نشست پر تبلیغات، تدارکات و هزینه نیاز ندارد.
بنابراین در ماه دسامبر اگر آنها بگویند که می‌خواهند توافق را تمدید کنند یا آن را ادامه دهند، موضع شما چه خواهد بود؟
در آن زمان درباره آن بحث می‌کنیم.
آیا شما خواهان عضویت دائمی در کمیته وزارتی هستید؟
نه برای نهادی که تنها نظارت و بررسی می‌کند چرا باید به آن احتیاج داشته باشم؟ همه تلاش‌های من و همکارانم اکنون بر این جنگ اقتصادی متمرکز است که آمریکا ضد ما آغاز کرده است.
آیا شما روشی را که اعضای اوپک، عراق و عربستان از جهت افزایش تولید، عمل می‌کنند، آیا قبول دارید که آنها از اوپک به عنوان یک ابزار سیاسی استفاده می‌کنند؟
من گفتم برخی اعضای اوپک، من از هیچ کشوری نام نبردم. من گفته‌ام که برخی اعضای اوپک، برخلاف هر موضوعی که خودشان گفته‌اند و بر خلاف شعار خود ضد سیاسی کردن اوپک، در واقع آنها دارند کل سازمان را سیاسی می‌کنند با این هدف که خواسته آمریکا را اجرایی کنند. و آنها زمینه را برای آنها (آمریکا) فراهم می‌کنند. وقتی که آنها می‌گویند «ما برای تضمین (عرضه) بازار آماده هستیم» منظور آنها این است که «آمریکا، ایران را هر چه که می خواهی تحریم کن و مردم ایران را نابود کن و این مشکلی نیست. ما در کنار تو هستیم.» از دید سیاسی، معنایش این است. این موضوع به معنای همکاری با آمریکا در تحریم ایران است.
هر کس این را بگوید، این همکاری با آمریکاست. هر کس که بگوید، هر کس به هر شکل بگوید «ما هر گونه کمبود نفت را جبران می‌کنیم» با آمریکایی‌ها همکاری می‌کند و به آمریکایی‌ها برای تحریم ایران چراغ سبز نشان می‌دهد تا ایران را تحت فشار بگذارند و تحریم‌ها را ضد ایران عمیق‌تر کنند.
آیا توافقی جدید با روسیه وجود داشته است؟
همیشه توافق‌های جدید هست.
درباره صادرات نفت یا هر چیز دیگر؟
درباره صادرات، همانطور که گفتم، چیزی نمی‌گویم.
بنابراین توافق‌های جدیدی هست یا این‌که توافق‌ها در حال انجام شدن هستند و یا این‌که امضا شده‌اند؟
اکنون خوب است. ما جلو رفته‌ایم.
در زمان وجود این توافق، آیا بخشی از سهم اوپک (در بازار) به غیر اوپکی‌ها منتقل شده است؟
ببینید، اوپک هیچ سهمی را به هیچ کس نمی‌دهد. کشورهای حاشیه خلیج فارس حتی یک بشکه نفت از سهم خود در بازار را به کسی نمی‌دهند، مگر این‌که نتوانند تولید کنند. حتی چیزی را که نتوانند تولید کنند هم از آن چشم پوشی نمی‌کنند. در عمل آنها آن را در دست ندارند، شاید آنها به طرف دیگر بگویند این سهم را به تو می‌دهیم، اما آنها نتوانسته‌اند خودشان از آن استفاده کنند. اگر غذایی باشد که آنها نتوانند بخورند، شاید آن را جایی بذل و بخشش کنند، اما آنها حتی اجازه نمی‌دهند یک بشکه از دست برود.
اگر بپذیرید که تولید نفت ایران کاهش می‌یابد یا صادرات آن کاهش می‌یابد، آیا پیشاپیش مذاکراتی با اوپک همانند سال ۲۰۱۳ یا ۲۰۱۴ خواهیم داشت برای بازگشت نفت ایران به بازار؟
نه، من هم‌اکنون به همه آنها نامه نوشته‌ام. نخست این که صادرات بخشی از معیارهای اوپک نیستند، فقط تولید معیار است و من از پیش نوشته ام، برای این نشست آینده، که اگر اتفاقی برای صادرات یا تولید من بیفتد، پس از حل اختلاف، فارغ از هر تصمیمی، بدون نیاز به هیچ تأییدی، من به تولید اصلی خود باز خواهم گشت. بدون نیاز به کسب هیچ مجوزی من به رقم تولید پیشین خود بر می‌گردم. من پیش ازاین، این را به اوپکی‌ها گفته‌ام و باز هم گفتم.
تحریم‌ها و وضع کنونی چه تفاوتی با وضع در سال ۲۰۱۱ دارند؟
خوب، در آن زمان با تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد روبه‌رو بودیم. اکنون تنها قلدری آمریکاست و در آن زمان تحریم‌های چند جانبه و بین المللی بود. اکنون هیچ کشوری به جز اسرائیل و دو کشور دیگر در منطقه (دو تا از برادرهای عرب ما)، هیچ کشور دیگری با آمریکا نیست.
اما آنها همکاری می‌کنند.
همکاری نیست. اگر شما قلدری می کنید و شمشیری نگه داشته‌اید، این چیز دیگری است، اما این تحریم‌ها قانونی نیستند و این‌گونه نیست که بسان گذشته از سازمان ملل متحد بترسند و از قوانین تخطی نکنند.
اکنون، شرایط از یک دیدگاه دشوارتر است و از یک دیدگاه دیگر، آسانتر است. از این دیدگاه دشوارتر است که آمریکا همه تجربه‌های دفعه پیش را دارد و از همین حالا روی برخی روش‌ها و راه‌های فرار ما کار کرده است و بنابراین ما باید از روش‌های پیچیده تر و جدید استفاده کنیم و آمریکا بسیار پیگیرتر است، به‌ویژه با توجه به این که آمریکا تصمیم گرفته است تولید را تا حدی زیاد در ماه نوامبر کم کند، حتی به شکلی نمادین. از دید من این بسیار برای آنها نمادین است.
و ما هم همه کاری که بتوانیم را می‌کنیم و همه تلاش‌ها را به کار می‌گیریم و نمی‌گویم چقدر و تا چه حد موفق بوده‌ایم زیرا آمریکایی‌ها آن را کشف خواهند کرد. تحریم‌های پیشین مربوط به سازمان ملل متحد بود. تحریم‌های سازمان ملل متحد از نظر حقوقی بسیار سنگین هستند، به این معنا که هر کس آنها را نقض کند مشمول همه قوانین و مقررات بین المللی می‌شود. اکنون تنها آمریکاست که فشار خود را همه جا وارد می‌کند و شمشیر را بالا گرفته و همه را به مبارزه می‌طلبد. اکنون، ما کاری را که می‌توانیم انجام می‌دهیم و به خواست خدا، اگر ما صادق باشیم خدا به ما کمک می‌کند.
ریک پری، فالح و نواک به تازگی دیدار داشته اند. فکر می‌کنید این تنها تبلیغاتی بوده است و چقدر می‌تواند بر تولید تأثیر بگذارد؟
من فکر می‌کنم این بیشتر تبلیغاتی است. آمریکایی‌ها به طور مرتب به جاهای مختلف می‌روند و پیگیری و تهدید و تطمیع می‌کنند. آنها به اینجا و آنجا می‌روند و کارهای خودشان را می‌کنند و می‌دانیم چه کار می‌کنند. هر شرکتی که با ما تماس می‌گیرد، آنها نیم ساعت بعد با آن شرکت تماس می‌گیرند، با آنها حرف می‌زنند، و آنها به‌طور مرتب نظارت می‌کنند و استراق سمع می‌کنند و تعقیب می‌کنند و مدیران ما را زیر نظر دارند. آنها به روشنی همه چیز را تعقیب می‌کنند.
تحلیل شما از وضع کنونی بازار و وضع آن در ماه‌های آینده چیست؟ با در نظرگرفتن این که زمستان پیش رو ست، بازار به چه نیاز دارد؟ نفت بیشتر؟
شما باید از جریان تغییر قیمت متوجه شوید. آمریکایی‌ها به شدت تلاش می‌کنند تا جلو رشد قیمت‌ها را تا ماه نوامبر بگیرند، اما اگر نگاه کنید، روند کنونی قیمت‌ها اکنون افزایشی است و آنها با مداخله قیمت را پایین می‌آورند، اما اگر آن را به حال خود بگذارند، روند قیمت رو به افزایش است و به افزایش ادامه می‌دهد.
اکنون قیمت مناسب نفت چقدر است؟
اکنون، قیمت مناسب نفت ۸۰ دلار است. هر چقدر که قیمت بالاتر برود، برای ما بهتر است، اما بالاتر نمی‌رود. آمریکا و برخی تولید کنندگان اوپکی با دخالت‌های خود امکان آن را نمی‌دهند.
برخی منابع اعلام کرده‌اند که عربستان خواهان قیمت‌های بالای ۸۰ دلار برای هر بشکه هستند.
نه، هم‌اکنون این گونه نیست، آمریکایی‌ها نمی‌خواهند که قیمت شاخص نفت خام دابلیو تی آی بالا رود زیرا در این صورت ترامپ و جمهوری‌خواهان رای نخواهند آورد. آنها تلاش می‌کنند قیمت نفت را به ۶۰ دلار برای هر بشکه برسانند، اما باز هم میل قیمت‌ها رو به افزایش است. آنها به محض افزایش قیمت‌ها مقداری از ذخیره‌سازی‌های نفت خام خود را در جاهای مختلف به بازار سرازیر می‌کنند تا قیمت‌ها را پایین بیاورند. آنها درباره کارهایی که انجام می‌دهند حقیقت را نمی‌گویند.
آمارها و برآوردهای اداره اطلاعات انرژی آمریکا حکایت از این دارد که بازارهای جهانی نفت خام برای بلندمدت تحمل غیبت بشکه‌های نفت خام ایران را ندارد. بازار تحمل حذف نفت خام ایران از بازارهای جهانی را ندارد.
شما فکر می‌کنید که در صورت کاهش شدید تولید نفت خام ایران قیمت نفت در بدترین سناریوی ممکن چه مقدار افزایش می‌یابد؟
قیمت‌ها بالاتر می‌رود و این برای ما خوب است.
چه اتفاقی باید برای تحریم‌ها بیفتد؟ آیا آقای ترامپ باید ادامه دهد؟ به نظر شما چه اتفاقی باید بیفتد یا رخ خواهد داد؟ ایران چه خواهد کرد؟ آیا ایران باید کاری انجام دهد؟
در شرایط کنونی نمی‌خواهم وارد چنین بحث‌هایی شوم.
خوب کاری باید انجام شود، ایران نمی‌تواند این شرایط را ادامه دهد؟
ترامپ می‌تواند تحریم‌ها را تعلیق کند و این کار برای او هم خوب است.
به خاطر دارم شما در وین در پاسخ به پرسشی به رفتار روسیه درباره عرضه نفت به بازارهای جهانی گفتید که براساس لحاظ کردن منافع ملی دوست و دشمن دائمی وجود ندارد، آیا همچنان بر این دیدگاه خود استوار هستید؟
این دیدگاه همیشگی من است، این موضوع به دوستی، دشمنی و برادری ارتباطی ندارد.
نظر شما درباره تناقض بین رفتارها و گفتارهای روسیه چیست، از یک سو تحریم‌ها علیه ایران را محکوم می‌کنند و از سوی دیگر درباره جبران کمبود عرضه نفت به بازارها جهانی نفت اطمینان‌خاطر می‌دهند؟
این را از خودشان بپرسید، شما باید این موضوع را از خود آنها جویا شوید.
لطفا درباره شرایط کنونی قرارداد سواپ نفت خام کرکوک عراق و ایران توضیح می‌دهید؟
عملیات سواپ ادامه دارد.
یعنی عملیات سواپ بر اساس چارچوب قراردادی در حال انجام است؟
بله، نفت خام کرکوک با نفتکش‌های جاده پیما دریافت می‌شود.
آیا تمایلی برای افزایش مقدار سواپ نفت خام بین ایران و عراق دارید؟
بله تمایل داریم و ما خواهان افزایش هستیم.
هم‌اکنون شرایط قرارداد فروش روزانه ۱۰۰ هزار بشکه نفت ایران به روسیه چگونه است؟
ما خواهان افزایش فروش نفت به همه هستیم.
آیا در شرایط کنونی ایران از ارائه تخفیف بیشتر به مشتریان نفتی خود استفاده می‌کند؟
نه خیلی مسئله مهمی نیست.
پاسخ به پرسش جدید که آیا آمریکا می‌تواند صادرات ایران را صفر کند و یا این‌که این یک بلوف است؟
من فکر می‌کنم که به‌واقع آقای ترامپ بدون مشورت با کارشناسان حتی درون دولت آمریکا چنین تصمیمی را گرفته که صادرات نفت ایران را به صفر برساند، مصرانه و سرسختانه هم در صدد اجرای آن است. اکنون به‌تازگی متوجه شده‌اند که این تصمیم شدنی نیست، بنابراین در پی آن هستند که حتی برای یک ماه هم که شده به طور نمادین صادرات ایران را به صفر برسانند، بنابراین آقای ترامپ به‌طور جدی و با همه قوای خود در صدد صفر کردن صادرات نفت ایران است. البته این یک طرف ماجراست و ماهم دست و پا بسته نیستیم و افزون بر همه تلاش‌هایمان معتقدیم که دست خداوند هم در کار است.
ایسنا