نشستی که روز گذشته در الجزیره بین اعضای عضو و غیرعضو اوپک برگزار شد، متفاوت‌تر از جلسات رسمی اوپک بود. در واقع دیروز دهمین جلسه کمیته مشترک وزارتی نظارت بر توافق کاهش عرضه نفت اوپک و غیراوپک برگزار شد که ریاست این کمیته را عربستان سعودی بر عهده داشت.
علاوه بر این کشور، نمایندگانی از 24 کشور، از جمله جمهوری اسلامی ایران حضور داشتند که اخبار حاکی از حضور 10 وزیر انرژی از کشورهای مختلف در این نشست بود. در این کمیته راهبردی پنج کشور انتخاب شده‌اند که چهار کشور که در رأس آنها عربستان قرار دارد، هستند و روسیه هم به نمایندگی از غیراوپکی‌ها در این کمیته حضور دارد. این کمیته وظیفه نظارت بر اجرای طرح فریز نفتی و رعایت توافق‌های کشورهای صادرکننده نفت را بر عهده دارد تا کشورها از تعهدات خود عدول نکنند. پیش از جلسه رسمی اوپک در خرداد ماه نیز نشست این کمیته در وین برگزار شد. هدف از برگزاری دوره‌ای اجلاس این کمیته بررسی میزان پایبندی کشورهای عضو اوپک به تعهدات خود در طرح فریز نفتی است که پیش از این 152 درصد اجرا کرده بودند و اکنون موظف شده‌اند آن را به 100 درصد برسانند. به همین دلیل قرار شد سقف تولید نفت خام اوپک که 31 میلیون و 250 هزار بشکه در روز بود را به 32 میلیون و 500 هزار بشکه افزایش دهند. حال کمیته‌ای که دیروز با حضور 25 کشور برگزار شد به رصد رعایت تولید این میزان نفت پرداخت تا مشخص شود کدام کشورها تولید خود را افزایش داده‌اند. همچنین غیراوپکی‌ها موظف به بالا نبردن سطح تولید خود هستند که باید گزارش تولید خود را به این کمیته گزارش می‌دادند. نمایندگان ایران هم به سرپرستی حسین کاظم‌پور اردبیلی، نماینده ایران در هیات‌عامل اوپک، در این جلسه حضور داشتند. به نظر می‌رسد با توجه به پایبندی کشورهای اوپکی و غیراوپکی که از اجلاس 171 تا اجلاس 174 اوپک مورد تاکید قرار گرفت، قاعدتا اکنون هم نباید در صورت کاهش صادرات نفت ایران، آنها برای خود فرصت‌طلبی کنند و سقف تولید و صادرات خود را افزایش دهند. زیرا هر کشور سهمی دارد و در این صورت اصل پایبندی به تصمیمات اوپک زیرسوال می‌رود. در این صورت پس از این هم سازمان اوپک نمی‌تواند مدعی نقش‌آفرینی در صنعت نفت جهان باشد. این موضوعی است که صاحب‌نظران و تحلیلگران به آن توجه ویژه نشان می‌دهند و تصور بر این است که کشورهای حاضر در این کمیته طرح فریز نفتی را برای حفظ سطح قیمت و آینده اوپک تصویب کنند و هیچ‌کدام از این کشورها در ماه‌های آینده هم کاهش سطح تولید و صادرات ایران را به نفع خود برنگردانند. ممکن است در این صورت این کشورها از سقف تولید 5/32 میلیون بشکه نفت در روز هم عبور کنند و در نهایت کاهش قیمت نفت در بازارهای جهانی رقم بخورد. این اتفاق خارج از توافقی می‌شود که 25 کشور تولیدکننده و صادرکننده نفت به آن دست پیدا کرده بودند. با این حال این جلسه جنبه تصمیم‌گیری ندارد و اگر این کشورها در اجلاس رسمی اوپک به چنین نتیجه‌ای برسند، ایران حق وتو آن را دارد.
آرمان