درمورد نتایج و پیامدهای مراجعه مسئولان سازمان‌ها و ارگان‌های دولتی به نهادهای غیردولتی و اقتصاددانانی که از خارج از گود نظاره‌گر فعالیت‌های آنها هستند، باید به نکاتی اشاره کنم. درواقع افرادی که از بیرون شاهد عملکرد نهادهای دولتی هستند، بهتر می‌توانند آن را رصد کنند، مورد تحقیق و ارزیابی قرار دهند و همچنین نکات قوت و ضعف را شناسایی و گوشزد کنند. در این زمینه خوب است مثالی را ذکر کنم.
در یک بازی فوتبال، بازیکنان نمی‌توانند تحلیل خوب و واقعبینانهای از عملکردشان ارائه دهند، بلکه یک تحلیل خوب از سوی مربی، متخصصان و کارشناسان این رشته ورزشی باید صورت گیرد. شاید هیچ‌گاه شاهد این موضوع نباشیم که بازیکنی در یک بازی تصمیم به تعویض خودش بگیرد، مگر اینکه در حین بازی مصدومیتی برای او اتفاق بیفتد. یعنی در شرایط مصدومیت، بازیکن خودش علاقه‌مند به خروج از بازی است. در شرایط عادی اما همه بازیکنان فکر می‌کنند که بهترین بازیکن زمین هستند و به هیچ‌وجه دوست ندارند میدان را خالی کنند. بنابراین کسانی که خارج از میدان بازی تماشاگر آن هستند می‌توانند تشخیص درستی داشته باشند. امروز دولت نقش همان بازیکنان فوتبال را بازی می‌کند و این نهاد در وسط بازی هم فعل و انفعلات اقتصادی را انجام می‌دهد و هم بر جریان امور نظارت می‌کند. اما این کارشناسان نکته‌سنج هستند که از بیرون شاهد عملکرد و فعالیت‌های دولت هستند و درنتیجه می‌توانند تحلیل واقعبینانهای از مسائل داشته باشند. نباید از این نکته غافل ماند که چون دولت خودش برنامه‌هایش را طرح‌ریزی و تدوین می‌کند نسبت به اجرای آنها تعصب خاصی دارد و خودش را مقید به اجرای آنها می‌داند. ممکن است حتی از اجرای این برنامه‌ها نتیجه مشخص و مطلوبی هم به دست نیاورد اما به امید اینکه در آینده نتیجه بهتری خواهد گرفت نسبت به اجرا و پیشبرد برنامه‌هایش تعصب خاصی دارد. بنابراین اقتصاددانان به‌عنوان ناظران بی‌طرف بدون حب و بغض سیاسی و جناحی بهتر می‌توانند برنامه‌های دولت را رصد و مورد واکاوی و ارزیابی قرار داده و براساس منافع ملی راهکارهایی را ارائه دهند. از این منظر، حتما مشورت با اقتصاددانان غیردولتی می‌تواند برای تحقق برنامه‌های دولت مفید واقع شود. در همین راستا، اخیرا حسن روحانی، رئیس‌جمهور کشورمان دیداری با چهره‌های اقتصادی داشتند که می‌توان آن را به فال نیک گرفت. آنطور که من اطلاع دارم در این نشست چهره‌های مختلف اقتصادی از نحله‌های فکری گوناگون حضور داشتند که می‌توانند دولت را در پیشبرد امور کمک کنند. از سوی دیگر، یکی از نتایج این دیدار، تشکیل کارگروه‌های تخصصی در چهار زمینه بوده است که چون این کارگروه‌ها با حضور اقتصاددانان تشکیل خواهد شد می‌توانند از نظرات و پیشنهادهای آنها بهره ببرند و درنتیجه راهکار مناسبی را باتوجه به نظرات اقتصاددانان خبره به دولت انتقال دهند. با توجه به اینکه ما الان در شرایط تحریم قرار داریم و چندی است دور دوم تحریم‌های یکجانبه آمریکا بر اقتصادمان اعمال شده است من معتقدم چنین سازوکارهایی می‌تواند مفید و با نتایج خوبی همراه باشد و ما را در گذر از تحریم‌های آمریکا که این بار حمایت اتحادیه اروپا و مشتریان قدیمی ایران را با خودش همراه ندارد، کمک کند.
آرمان