میزان صادرات نفت خام و میعانات گازی کشورمان به کره جنوبی در ماه‌های اخیر و همزمان با خروج آمریکا از برجام کاهش چشمگیری یافته است و حتی برخی منابع خبری از جمله وزیر نفت و مدیرعامل پیشین شرکت ملی نفت ایران از توقف کامل آن در ماه های اخیر خبر می دادند.
وضعیت خرید نفت و میعانات گازی توسط کره‌ای‌ها
کره جنوبی بزرگترین خریدار میعانات گازی ایران است به گونه ای که براساس آمارهای گمرک، پارسال بیش از 55 درصد از این محصول کشورمان راهی این کشور آسیایی شده بود. براساس آمارهای رسمی وزارت نفت، متوسط میزان صادرات میعانات گازی کشورمان در سال گذشته، 428 هزار بشکه در روز بوده است.
براساس گزارش پلاتس، پس از اعمال تحریم های نفتی آمریکا علیه ایران شرکت Hanwha Total Petrochemical که بزرگترین واردکننده میعانات گازی ایران است، به دنبال واردات از قطر، لیبی و منابع دیگر است. این شرکت در نیمه اول امسال 15.92 میلیون بشکه میعانات گازی از ایران وارد کرد و اکنون واردات خود از ایران را به میزان یک‌سوم کاهش داده است.
همچنین شرکت SK Innovation نیز واردات میعانات گازی از ایران را به نصف رسانده و در شش‌ماهه ابتدایی امسال حدود 14.96 میلیون بشکه وارد کرده است. در عوض، واردات نفت شیرین سبک این شرکت از قزاقستان و روسیه افزایش یافته است.
به علاوه، شرکت‌های مرتبط با Hyundai نیز واردات خود از ایران را به میزان یک‌چهارم کاهش داده و به حدود 18.68 میلیون بشکه در شش ماه اول سال رسانده‌اند. براساس گزارش این نشریه بین المللی معتبر، میزان واردات میعانات گازی از ایران در هفت ماه اول امسال حدود 55.79 میلیون بشکه معادل 310 هزار بشکه در روز بوده است که افت بیش از یک‌سوم در مقایسه با مدت مشابه سال قبل را نشان می‌دهد.
آمارهای گمرک کشورمان هم حاکی از کاهش 26 درصدی میزان صادرات میعانات گازی در فصل بهار امسال در مقایسه با فصل بهار سال گذشته است.
معافیت آمریکا، کره ای ها را نجات داد
پس از آنکه آمریکا معافیت واردات نفت و میعانات گازی از ایران را برای کره جنوبی نیز صادر کرد یک هیئت کره ای شامل شرکت های خریدار نفت و میعانات گازی برای بحث در خصوص از سرگیری خرید نفت از ایران پس از وقفه ای 3 ماهه، به تهران سفر کردند.
باید گفت عملا معافیت آمریکا به کره ای ها موجب شد تا کره ای ها پس از توقف اجباری خرید نفت و میعانات گازی با خروج آمریکا از برجام، شاهد تحمل فشارهای اقتصادی نباشند.
به عنوان مثال تنها در یک نمونه در حالی که دولت آمریکا به متحدان خود فشار آورده تا خرید نفت از ایران را متوقف کنند قیمت متوسط هر لیتر بنزین در کره جنوبی به بالاترین رقم از دسامبر ۲۰۱۴ تاکنون رسیده است.
قیمت متوسط هر لیتر بنزین در کره جنوبی در حال نزدیک شدن به 1.700 وون (1.51 دلار) است که بالاترین رقم از دسامبر 2014 تاکنون است.
گرانترین بنزین در سئول پایتخت کره جنوبی هر لیتر2.229 وون به فروش می رسد و با توجه به درخواست دولت ترامپ از متحدانش برای توقف واردات نفت ایران، انتظار می رود تا قیمت بنزین در کره به بیشتر از این رقم نیز برسد.
پارک یونگ هون، تحلیلگر موسسه هانوها اینوستمنت در این باره گفته بود: «نفت خام ایران به دلیل ارزان بودن نسبی برای خریداران ترجیح دارد و اگر واردات نفت از ایران کاهش یابد، این موجب افزایش هزینه های پالایشگاه های کره ای خواهد شد.»
توافق کره و ایران بعد از گرفتن معافیت
پس از دیدار هیات کره ای با مسئولان صنعت نفت ایران، کره ای ها اعلام کردند نفت ایران را تنها با ارز ملی خود خریداری خواهند کرد به طوریکه این پول در حسابی نزد یکی از بانک های کره ای بلوکه شده و ایرانی ها می توانند از این حساب فقط برای خرید کالا از کره ای ها استفاده کنند و این پول به هیچ عنوان به ایرانی ها پرداخت نخواهد شد.
با این حال رئیس اتاق بازرگانی ایران و کره گفته است که ایران قراردادی با کره جنوبی برای تجارت نفت در ازای کالا نهایی کرده است. امضای این قرارداد بخشی از یک استراتژی بزرگ برای دور زدن تحریم های اعمال شده بر ایران پس از خارج شدن یکجانبه واشنگتن از معاهده برجام است.
رئیس اتاق بازرگانی ایران_کره تصریح کرده است این قرارداد برای بازگشت درآمد صادرات نفت ایران از کره جنوبی بسته شده است؛ با این مکانیسم جدید که درآمد صادرات نفت ایران با کالاهای وارداتی مبادله می‌شود.
طبق گفته حسین تنهایی، در آخر دو طرف می توانند یک صندوق مشترک بین بانک های مرکزی خود باز کنند.
فارس