حجم معاملات پلیمرها در طول هفته گذشته به بیشترین حد خود در تاریخ فعالیت بورس کالا رسیده است که می‌تواند به افزایش محسوس حجم تزریق کالا به بازار داخلی منجر شود. رشد قیمت‌های پایه در هفته گذشته در کنار التهاب نرخ و جو روانی رشد قیمت‌ها همگی در ثبت این اتفاق تاریخی در بازار پلیمرها دخیل بودند اگرچه روز گذشته شاهد کاهش قیمت‌های پایه در بورس کالا بودیم. افت نزدیک به یک درصدی متوسط هفتگی قیمت دلار نیمایی موجب شد تا قیمت‌های پایه برای استفاده در یک هفته کاری پیش‌رو با کاهش نرخ روبه‌رو شوند که می‌تواند مهم‌ترین سرعت‌گیر رشد قیمت‌ها به شمار رفته و البته سیگنالی مهم برای رهگیری تقاضا در بورس کالا و بازار داخلی خواهد بود. اگر روند افزایش نرخ در بازار داخلی همین‌جا متوقف شود به این معنی است که بازار پلیمرها سریع‌تر از سایر بازارهای کالایی به مسیر عقلانیت بازگشته و از التهاب روانی فاصله گرفته است و همین سیگنال نگرانی‌های آینده را تعدیل خواهد کرد.
در هفته گذشته به کمک رشد قیمت‌های پایه در بورس کالا و افزایش حجم خرید در این بازار و تقویت رقابت‌های معاملاتی شاهد بودیم که شاخص قیمت پلیمرهای «دنیای اقتصاد» افزایش یافت. افزایش ۶۲/ ۹ درصدی شاخص قیمت پلیمرها در هفته گذشته موجب شد تا این شاخص به ۹ هزار و ۸/ ۴۵۰ تومان برسد که بالاترین رقم از هفته منتهی به ۲۰ دی‌ماه تاکنون است. این داده را باید جدی گرفت زیرا مهم‌ترین دلیل برای افزایش نرخ در روزهای گذشته در بازار آزاد بود اگرچه کاهش قیمت‌های پایه برای هفته جاری پتانسیل مهمی برای عقبگرد این شاخص قیمتی را به همراه خواهد داشت. این وضعیت را باید جدی گرفت زیرا احتمال تغییر فاز در بازار را در بر دارد اگرچه اواخر هفته جاری و اعلام رسمی وضعیت معاملات زمان مقتضی برای بررسی رخدادهای پیدا و پنهان بازار خواهد بود ولی از هم‌اکنون باید احتمال عقبگرد شاخص قیمتی دنیای اقتصاد را مطرح کرد که تاثیرات خاص خود را بر این بازار بر جای می‌گذارد.
رکورد پلیمری بورس کالا
هفته گذشته شاهد بودیم ۸۰ هزار و ۵۰۰ تن از انواع پلیمرها در بورس کالا مورد معامله قرار گرفت که این رقم در تاریخ فعالیت بازار پلیمرهای بورس کالا بی‌سابقه است یعنی این بازار رکورد تاریخی خود را در هفته گذشته جابه‌جا کرد. رشد ۳۷ درصدی معامله پلیمرها در هفته گذشته به دلیل رشد نزدیک به ۴/ ۱۹ درصدی عرضه و افزایش ۵/ ۵۶ درصدی تقاضا به نسبت هفته قبل از آن است. شاید همین رقم معاملاتی برای توضیح بازار کافی باشد یعنی در هفته گذشته شاهد بودیم که اغلب گروه‌های کالایی معاملات پرحجمی را تجربه کردند که به معنی افزایش تزریق کالا از بورس به بازار است. این داده را باید یک سرعت‌گیر مهم برای رشد قیمت‌ها به شمار آورد. این آمارهای معاملاتی اگرچه جذاب هستند ولی با دقت بیشتر بر شرایط معاملات گروه‌های کالایی می‌توان به برخی از عدم موازنه معاملاتی پی برد. به‌عنوان یک نمونه مشخص گروه‌های کالایی پت بطری و پت نساجی با متوسط معاملاتی کمتری در هفته قبل به نسبت متوسط امسال روبه‌رو شده‌اند که خود پتانسیل رشد قیمت‌ها و عدم توازن عرضه و تقاضا به شمار می‌رود. همچنین در طول هفته گذشته معاملات گریدهای لوله و سنگین اکستروژن و پت نساجی کمتر از هفته قبل از آن بود و البته پت بطری هم به رغم بالاتر بودن تقاضا در بازار داخلی و بورس کالا و رشد قیمت‌ها، اما تغییر چندانی را در حجم معاملات به نسبت هفته قبل از آن تجربه نکرد.
شاید افزایش قیمت‌های پایه در هفته گذشته در بورس کالا توانسته بود به محرک مهمی برای بازار بدل شود یعنی با افزایش نرخ در بورس کالا در کنار رشد قیمت دلار آزاد و همچنین جرقه‌های اولیه از افزایش نرخ در بازار داخلی پلیمرها همه‌چیز از لحاظ بنیادین و (جو) روانی فراهم بود تا حجم معاملات گسترده‌ای به ثبت برسد. این وضعیت موجب شد تا بخشی از خریدهای هفته قبل با اهداف واسطه‌گری و سفته بازی صورت پذیرد که خروجی آن چندان هم جذاب نبود. به‌صورت دقیق‌تر در هفته جاری شاهد هستیم که قیمت‌های پایه بعد از رشد هفته قبل با کاهش همراه شده یعنی خریدهای پیشین در برابر خریدهای این هفته گران‌تر تمام شده است.
توقف رشد نرخ در بازار آزاد پلیمرها
بهای پلیمرها روز گذشته در بازار آزاد وارد یک فاز نزولی شد که پس از چند روز افزایش مستمر قیمت‌ها اندکی بعید به نظر می‌رسید مگر آن‌که داده‌هایی جانبی بر این روند کلی موثر بود. مهم‌ترین سیگنال کاهش قیمت‌ها را می‌توان در افت قیمت‌های پایه در بورس کالا برای روز گذشته جست‌وجو کرد اگرچه بازار حتی قبل از اعلام قیمت‌های پایه در بورس کالا نیز میل به کاهش قیمت‌ها را از خود نشان دادند. این وضعیت به این معنی بود که بازار مستعد افت قیمتی بود مخصوصا در شرایطی که بهای پلیمرها نزدیک به ۴ روز کاری در یک مسیر افزایشی پرشتاب قرار داشت. واقعیت آن بود که بازار بیش از واقعیت‌های بنیادین، با جو روانی افزایش قیمت دلار به سمت رشد نرخ متمایل شده بود اگرچه بخشی از افزایش قیمت‌ها منطقی و توجیه‌پذیر بوده است. البته رشد قیمت‌های اواسط و اواخر هفته گذشته در بازار آزاد به معنی منطقی شدن بازار بود ولی رشد نرخ روز شنبه؛ دیگر خارج شدن بازار از حالت تعادل را به همراه خواهد داشت یعنی بازار ناخودآگاه مستعد افت قیمت‌ها بود. از سوی دیگر حجم بالای معاملات در هفته‌های اخیر خود به معنی عدم برتری تقاضا بر عرضه‌ها در بازار داخلی تفسیر می‌شود یعنی سرعت‌گیرهای مهمی در برابر رشد قیمت‌ها وجود داشت که در روزهای اخیر نادیده گرفته می‌شد.
اما چرا جریان رشد نرخ در این بازار آغاز شد و چرا ادامه نیافت. نه‌تنها در بازار پلیمرها، بلکه در بسیاری از بازارهای مختلف شاهد افزایش قیمت‌ها به تبع رشد قیمت دلار و جو انتظاری افزایش نرخ ایجاد شده هستیم. این وضعیت یعنی جو روانی حاکم بر بازارها بیشتر چیزی شبیه به کابوس قیمتی ایفای نقش کرد و اغلب بازارها در دام این ذهنیت افتادند. ذهنیتی که مشخص نیست از کجا آمده است و همچنین مشخص نیست که چه آینده‌ای را برای بازارهای کالایی به همراه خواهد داشت. از سوی دیگر جو روانی بازارها تنها به رشد قیمت دلار آزاد معطوف نشده و در کنار افزایش قیمت سکه در بازار داخلی موتور محرک جدیدی هم برای افزایش هیجانی قیمت‌ها پیدا کرده است. البته دورنمای این روند افزایشی به شدت مبهم است اگرچه بازار پلیمرها نشان داده که به جز چند گرید خاص، برای اکثریت گروه‌های کالایی پلیمری عقلانیت بیشتری حاکم شده است. این روند عمومی به احتمال قوی اجازه رشد قیمت‌ها را از بازار دریغ کرده و البته در کنار فراز و فرودهای تقاضا هم سرعت‌گیر مهمی برای رشد قیمت‌ها به شمار رفته و هم اوج تقاضا را به بورس کالا هدایت می‌کند. با توجه به اعلام رسمی قیمت‌های پایه با جهت‌گیری کاهشی در کنار حجم بسیار بالای معاملات در هفته گذشته نه‌تنها پتانسیل چندانی برای رشد قیمت‌ها وجود ندارد بلکه باید منتظر افت نرخ باشیم. این ادعا در شرایطی جذاب‌تر ارزیابی می‌شود که در اواخر فعالیت بازار در روز گذشته میل به کاهش بیشتر قیمت پلیمرها مشهود شد.
دنیای اقتصاد